مبانی غیبت و ظهور حضرت مهدی علیه السلام
اشاره:
در این نوشتار به این پرسشها پاسخ خواهیم داد که چرا غیبت اتفاق افتاد و چه زمانی ظهور رخ خواهد داد؟ در لابلای پاسخ به این دو پرسش، مسائلی چون خشونت های هنگام ظهور و جایگاه آزادی و اختیار بشر در پدیده ظهور و چگونگی اداره جهان پس از ظهور مطرح خواهد شد.
پاسخ به این پرسشها و پرسشهای دیگری که پیرامون پدیده غیبت و ظهور وجود دارد، نیازمند بررسی مبانی غیبت و ظهور است. با روشن شدن مبانی این پدیده، پاسخ پرسشهای گوناگون آن نیز روشن خواهد شد. این نوشتار، در سه اصل به بررسی مبانی پدیده غیبت و ظهور خواهد پرداخت و سپس بر مبنای اصول یاد شده، پدیده غیبت و ظهور و برخی مسایل پیرامونی آن را بررسی خواهد کرد.
اصل اول
تغییرناپذیری امامت و ولایت
1-1 طرح خداوند برای اداره امور جهان
طرحی که خداوند متعال برای «اداره امور جهان» تنظیم کرده است، نظریه امامت و ولایت است. این نظریه، نه یک نظریه اسلامی که یک نظریه الهی و مورد پذیرش همه ادیان آسمانی است.
شاید تصور شود که تا پیش از رحلت پیامبر اسلام، صلّی‌الله علیه‌وآله، دوران نبوت و رسالت جریان داشته است و بعد از آن دوران امامت و ولایت آغاز می‌شود و لذا نمی‌توان ادعا کرد که نظریه امامت و ولایت، طرح همیشگی خداوند برای اداره امور جهان است، بلکه این نظریه از زمان رحلت پیامبر اسلام، صلّی‌اللهعلیه‌وآله، آغاز گردید.
واقعیت این است که نظریه امامت و ولایت در تعارض با رسالت و نبوت نبوده، بلکه با آن قابل جمع است. نبوت و رسالت، مقام گرفتن و ابلاغ کردن وحی هستند و امامت و ولایت مقام اجرای آن. به همین جهت «رسول» و «نبیّ» می‌توانند «امام» و «ولیّ» هم باشند، چنانکه درمورد رسول مکرم اسلام، صلّی‌الله علیه‌وآله، اینگونه بوده است.
البته در برخی نظریه‌ها ادعا شده که هدف بعثت انبیاء، «خدا و آخرت» بوده و «امامت ناس» جزء مأموریت الهی انبیاء، از جمله نبی مکرم اسلام، صلّی‌الله علیه‌وآله، نبوده است. این نظریه هرچند در زمان ما پردازش شده و برای نظریه پرداز آن جدید محسوب می‌شود ولی ریشه در تاریخ اسلام دارد. نظریه تفکیک میان رسالت و امامت، و محدود ساختن مأموریت انبیا به ابلاغ رسالت، یک نظریه اموی است. معاویه در یکی از نامه‌هایی که به حضرت علی، علیه‌السلام، نوشته است، نظر خود را اینگونه بیان می‌کند: