RAM از تعدادی خانه یا سلول تشکیل شده است و هر خانه، قابلیت نگهداری یک داده را دارد و با آدرسی منحصر به فرد مشخص می شود. آدرس اولین خانه حافظه، صفر است و آدرس هر خانه، یک واحد از خانه‌ی قبلی اش بیشتر است، هر آدرس حافظه، قابلیت نگهداری یک یا چند بایت را دارا است.
داده های موجود در RAM قابل پاک شدن و جایگزینی با داده های دیگر هستند و هر نوع وقفه ای در جریان برق کامپیوتر، موجب از بین رفتن داده های موجود در RAM می شود. استفاده از این نوع حافظه‌ها، برای نگهداری موقت اطلاعات تا زمان پردازش یا انتقال نتایج به بیرون از کامپیوتر و یا ذخیره در حافظه های جانبی است.
از آنجا که داده ها می توانند در هر قسمت از حافظه‌ی RAM ذخیره شده و از آن قسمت بازیابی شوند و چون سرعت انجام این کار به محل داده ها بستگی ندارد به این نوع حافظه ها، حافظه با دسترسی تصادفی می گویند.
داده های مورد نیاز پردازنده ابتدا وارد RAM شده و بعد پردازش می شوند.
به RAM، حافظه خواندنی و نوشتنی (RWM) هم میگویند.
از نظر تکنولوژی ساخت، دو نوع RAM وجود دارد :
1. RAM پویا (DRAM)
2. RAM ایستا (SRAM)
DRAM نسبت به SRAM دارای سرعت دسترسی پایین‌تر و هزینه‌ی ساخت کمتر است و در این نوع حافظه اطلاعات باید به طور مرتب تجدید شوند وگرنه از بین خواهند رفت (البته این کار به صورت خودکار توسط رایانه صورت می گیرد). تمام حافظه های RAM موجود در کامپیوتر از نوع DRAM هستند. از SRAM در ساخت حافظه‌های پنهان استفاده می شود.
تمام اطلاعات، برای پردازش ابتدا وارد این قطعه می شوند زیرا سرعت دسترسی به اطلاعات در این قطعه توسط سی‌پی‌یو، بسیار سریع‌تر انجام می‌گیرد.
از حافظه های DDR & SD-RAM که مخفف Double-Data-Rate & Synchronous Dynamic Random Access Memoryو هم اکنون بسیار استفاده می شوند .حافظه های با سرعت بالاتر DDR2 و DDR3 هم در دسترس می باشد.یک ماژول حافظه DDR دارای 184 پین و یک شکاف در بین آن می باشد .حافظه های DDR نسبت به حافظه های SD-RAM قدیمی تر پهنای باند بیشتری را در اختیار سیستم می گذارند .
حافظه‌ای است که به صورت تعدادی IC درون سوکت‌هایی روی مادربرد قرار می‌گیرد. RAMها انواع مختلفی دارند که بسته به نوع سیستم از آنها استفاده می‌شود. در تمام انواع RAM سرعت برحسب نانو ثانیه است که نشانگر زمان مورد نظر جهت خواندن اطلاعات می‌باشد. هرچه این عدد کمتر باشد، سرعت بیشتر است. تعداد پین‌های RAMها متفاوت است که بر همین اساس روش‌های مختلفی برای قراردادن آنها در Slotها وجود دارد. RAMهای 30 پین را SIMM (ICها فقط در یک سمت برد قرار دارد) و RAMهای 72 پین را DIMM (در هر دو طرف برد IC وجود دارد) می‌نامند که هر دو به صورت 45 درجه جاگذاری می‌شوند. به دو شکل زیر دقت کنید.
RAMهای 168 پین هم وجود دارند که SDRAM نامیده می‌شوند و مختص کامپیوترهای پنتیوم هستند که به صورت عمودی در Slot جا می‌خورند.
انواع RAM از نظر نوعی که روی مادربرد قرار می‌گیرند.
1 FPM: در کامپیوترهای 8086 استفاده می‌شد که سرعتش بین 60 تا70 نانوثانیه(ns) ، Bus آن 33 مگاهرتز و دارای 30 پین است.
2 EDO : در کامپیوترهای 486 و پنتیوم I استفاده می‌شود و از نوع DIMM است ؛ یعنی دارای 72 پین، سرعت بین 50 تا 60 نانوثانیه و Bus آن 66 مگاهرتز است که بازدهی این RAMها نسبت به FPM ؛2 تا 5 درصد بهتر است.
3 ECC : این RAM هم از نوع DIMM است و در III وII و Pentium I استفاده می‌شود که دارای قابلیت تصحیح خطا می‌باشد. سرعت ECC بین 40 تا 60 نانوثانیه و دارای Bus 66 مگاهرتز است.
4 SDRAM: این نوع RAM نیز در کامپیوترهای III و II و Pen I استفاده می‌شود و دارای 168 پین (DIMM-SIMM) است. سرعت آن بین 10 تا 20 نانو ثانیه و دارای گذرگاه 133،100،66 مگاهرتز می‌باشد که کارآیی آن نسبت به نوع قبلی 10 تا 20 درصد بهتر است.
5 RD RAM : این نوع حافظه در کامپیوترهای Pen IV با مادربرد Intel استفاده می‌شود که Bus آن 800 مگاهرتز است و قابلیت خواندن و نوشتن هم زمان 32 بیت داده (اطلاعات) را دارد. (در این کامپیوترها همه Slotهای RAM باید پر شود.)