استان تهران از شمال با استان مازندران از شرق با استان سمنان از جنوب با استانهای قم و مرکزی و از غرب با استان قزوین همسایه است .
از نظر موقعیت نسبی جغرافیایی این استان در غرب دشت کویر و جنوب رشته کوههای البرز و از نظر طول و عرض در موقعیت جغرافیایی ( 35 , 47) و ( 51 , 37) واقع است .
آب و هوا :
از نظر عرض جغرافیایی ، استان تهران در عرضهای میانی ( بین استوا و قطب ) واقع شده است و قاعدتا باید آب و هوای معتدل داشته باشد و لیکن عامل ارتفاع و دوری از دریاها موجب ایجاد تغییرات اساسی در آب و هوای تهران شده است .
بارش :
توزیع میزان بارش در استان تهران یصورت یکسان نمی باشد بطوریکه بیشترین مقدار بارش در ماههای دی تا اردیبهشت و کمترین مقدار بارش در ماههای تیر الی شهریور می باشد مقدار بارش تحت تاثیر ارتفاع نیز واقع است بطوریکه مقدار آن از جنوب به شمال تهران افزایش می یابد تا آنجا که میزان بارش در ایستگاه آبعلی از 500 میلی متر هم بیشتر است .
دما :
متوسط دمای سالانه در تهران 16.5 درجه سانتیگراد است .
از شمال به جنوب و به تناسب کاهش ارتفاع بر درجه حرارت در سطح تهران افزوده می شود و همچنین تعداد روزهای یخبندان در طول سال از جنوب به شمال به دلیل افزایش ارتفاع زیاد می گردد .
سردترین شهر استان ، فیروزکوه است که حداقل درجه حرارت آن تا 30 درجه می رسد .
باد :
باد غالب در استان تهران بادهای غربی هستند که عامل اصلی ریزش باران در سطح تهران به شمار می رود . این بادها بویژه هنگامی که شدت می یابند ، یکی از عوامل اصلی تخلیه آلودگی از سطح شهر تهران هستند .
پس از این بادهای غربی ، بیشترین باد از طرف جنوب شرقی و از راخل کویر مرکزی ایران به شهر تهران می وزد و به هنگام وزش خود موجب انتقال گرمای کویر و گرد و غبار آن به سطج شهر تهران می شود .
بادهای محلی نیز در تهران وجود دارد که از دشت تهران به سمت کوههای البرز می وزد.
متوسط ماهانه سرعت باد در تهران معمولا از 20 نات بیشتر نخواهد بود.
رودهای استان تهران:
جهت کلی جریان رودها در سطح استان ، از شمال به جنوب و از غرب به شرق است.رودهای مهم آن عبارتنداز :
حبله رود – رود دماوند – لار – جاجرود – رود کرج – رود طالقان – رود شور – ابهررود .
پایانه این رودهابجز رود لار و طالقان ، کویر مرکزی ایران درجنوب شرقی استان است .
رودهایی که از ارتفاعات برفگیر شمال استان سرچشمه می گیرند در تمام سال جریان دارند و بقیه رودها در فصول گرم سال خشک می شود .
سدهای استان تهران :
دو سد مخزنی بزرگ یعنی امیرکبیر ولتیان در استان تهران وجود دارد که اب مهار شده در انها عمدتابه مصرف نیاز ابی شهر تهران می رسد ومقدار کمی از آب این سدها برای آبیاری مزارع کرج و ورامین استفاده می شود .
سد طالقان که بر روی رود طالقان ساخته شده است یک سد انحراثی مهم است که آب این رود را از طریق تونلی به دشت های جنوب شرقی استان قزوین برای آبیاری مزارع هدایت می نماید .
پوشش گیاهی استان تهران :
پوشش گیاهی استان تهران از ناهمواریهای اقلیم ، خاک و منابع آب استان تاثیر می پذیرد . در مناطق شمالی استان یعنی در ارتفاعات البرز پوشش گیاهی بصورت بوته زارها و درختان ارس ظاهر می گردد . در همین منطقه ، هر جا که خاک و شیب مناسب وجود داشته و زندگی انسان میسر بوده است ، به دلیل وجود بارش بیش از 300 میلی متر در سال کشاورزی دیم نیز میسر گشته است . پوش گیاهی بصورت علفزار در بهار و تابستان ، مراتع فصل گرم دامپروران را در این منطقه تشکیل می دهد . در دره های قابل سکونت این مناطق ، باغداری اهمیت زیادی دارد در مخروط افکنه های پایکوهی و دشت های جنوب البرز یعنی از هشتگرد تا شرق ورامین به دلیل وجود خاک نرم و مناسب و همچنین آبهای سطحی و زیر زمینی کافی کشت آبی اهمیت بسیار زیاد یافته است .
در این زمینها انواع درختان میوه و سبزیها کاشته شده است که عمدتا در شهر تهران مصرف می شود .بخش اعظم استان به دلیل وجود زمینهای شور در حاشیه دشت کویر پوشش گیاهی شور پسند دارد .