مقدمه:
جنگ بی تردید یکی ا ز شگفت انگیزترینم پدیده های اجتماعی است و بسیاری از مواقع ناخواسته در عرصه حیات بشری آفریننده تاریخ و دگرگون کننده آن بوده است.
پس جنگ یکی از متغیرهای مهم تحول حیات اجتماعی است.
در طول تاریخ جنگهای متعددی که ناشی از عوامل مختلفی بوده روی داده است و پیامدهای گوناگونی بر جای گذاشته اند. تضادهای قومی، نژادی، عقیدتی، سیاسی، اقتصادی و غیره جنگها را پدید آورده اند و باعث تلفات و صدمات سنگین انسانی، اجتماعی، روانی و اقتصادی شده اند.
هر جنگلی هم دارای کارکردها و پیامدهای مثبت و هم منفی است.
با نگاهی گذرا به گذشته کشور ایران می توان پی برد که ایران در طول تاریخ خواد اغلب با پدیده اجتماعی موجه بوده است. که تبعات مثبت و منفی فراوانی در ابعاد مختلف در پی داشته است. از میان جنگهای حادث شده، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران آخرین جنگ ایران بود.
حال سوال اصلی این است که این جنگ تحمیلی عراق علیه ایران چه کارکردها و پیامدهای مثبتی را داشته است؟
چکیده:
این مقاله می کوشد تا کارکردها و پیامدهای مثبت جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را بررسی نماید.
بررسی ها نشان می دهند که در جنگ عراق علیه ایران، تنها با دولت صدام رو به رو نبودیم بلکه با جهان روبرو شدیم. تجهیزات و امکاناتی که در اختیار عراق بود، جو سیاسی ای که در جهان به نفع او عمل می کرد و ارزهای نفتی ای که در اختیار او قرار می گرفت همه حاکی از این مسئله بود.
هشت سال دفاع مقدس، هشت ها بعد و روزنه برای دیدن و نگریستن دارد. این تاریخ تنها یک تاریخ جنگ نیست وگاهی چنان است که از تعریف جنگ فاصله ای باور نکردنی می گیرد و در هیچ یک از قالبهای مربوط به جنگ در نمی گنجد.
انگار با بازخوانی این رویداد، حس غریبی به ما دست می دهد که منجر به امید به فردا می شود.
واژه های کلیدی: دفاع مقدس، جنگ تحمیلی، کارکردهای مثبت، رهبر قدرتمند ملت، وحدت، پولمولوژی، ایران، عراق
بیان مسئله
جنگی که در شهریور 1359 و در بحبوحه تب و تاب های انقلابی کشور ما، از سوی استکبار جهانی به عنوان بازنگر پشت صحنه و عراق به عنوان بازیکر صحنه، بر ملت و کشور ما تحمیل شد، جدال نابرابری بود، از سوی تمام کشورهای غربی و عراق که به حول و قوه خداوند مردم و نیروهای مسلح ما توانستند از زیر بار آن با موفقیت بیرون آمده و سرافرازانه در جهان ندای حق پرستی و عدالت طلبی و آزادی خواهی ملت ایران را یک بار دیگر در گوش تمام جهانیان زنده کنند مهارت، توانایی وابتکار عمل نیروهای مسلح در طول 8 سال دفاع مقدس به گونه ای بود که پیروزی های بزرگی چون آزاد سازی خرمشهر، شکست حصر آبادان، آزادی بستان و غیره را به دنبال داشت.
شرایط کشورما در زمان تهاجم عراق به ایران:
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 برای خیلی از کشورها ناخواسته بود و از نظر آنان منافعشان به خطر افتاده بود. در جریان یک مبارزه سیاسی در مقابل پناهندگی شاه به آمریکا، سفارت آمریکا در تهرا ن به تصرف دانشجویان پیرو خط امام در آمد، آمریکا تاب چنین تحقیری را نداشت. لذا با حمله نظامی به طبس تلاش کرد که این حقارت را جبران کند لیکن به صورتی مخفیانه شکست خورد، از این رو آمریکا در یک بررسی منطقه ای جهت مهار گسترش انقلاب اسلامی و نیز جبران شکست های پی در پی خویش، قصد داشت در مسائل مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی و همه ابعاد که ایران را به انزوا بکشاند. لیکن همه راهها را به نوعی امتحان و آزمایش کرد. اما به نتیجه ای نرسید وقتی دیدند که از هیچکدام از این راهها نمی توانند به سرعت به اهداف خودشان برسند بحث جنگ را پیش کشیدند. با توجه به مساحت ایران و وضعیت منطقه و بعد مسافتی، کشورهای غربی نمی توانستند به طور مستقیم درگیر شوند؛ از این رو از عراق کمک گرفتند. با توجه به اینکه در آغاز جنگ عمده یگانهای درگیر مسائل داخلی و سرگرم خنثی کردن توطئه های مختلف وسائل جانبی بودند، از نظر دشمنان موقعیت برای حمله مناسب بود و جنگ را بر ما تحمیل کردند. در ابتدای جنگ، عراق تبرخی از شهرهای ما ار به تصرف در آورد و وارد ایران شد و دیدگاهشان این بود که بیایند. ظرف چند روز استان خوزستان را جدا کنند.
بعد از دو سال وقتی استکبار دید به اهداف خود نمی رسد، از روشهای مختلف عراق را ؟ کرد. جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، جنگ یک کشور علیه کشور دیگر نبود. بلکه جنگ دنیا و یا کشورهای بزرگ با ایران بود. اگر غیر از این بود همان ابتدای جنگ تحمیلی عراق از هم پاشیده می شد. بعد از عملیات بیت المقدس، عراق به نوعی نیروهایش را برداشت و به خاک خودش رفت. ولی شدیدا کشورهای بزرگ حمایت کردند. یک سری سدها و موانع پدافندی و سیم خاردارهای و مین های قوی برای عراق پیش بینی کردند. شرکت های بزرگ عراق را حمایت کردند. و مدرن ترین وسایل جنگی را به این کشور دادند. روز کار ادامه پیدا کرد تا این که ایران در سال 67 قطعنامه را پذیرفت مسیر تاریخ جنگ ایران و عراق را می توان انجام عملیات های مهم و تاثیر گذار در داخل خاک ایران بسیج نیروهای مردمی و قطعنامه ذکر کرد.
آنچه چیزی که ما در طول جنگ تجربه کردیم در استثنایی ترین شرایط تاریخ یک ملت بود در نظر بگیرید که آیا یک ملت بیشتر از این می توانست در معرض فشار باشد که ؟ آن را ببندند، هر لحظه در معرض تهدید و بمباران باشد، پایتخت آن در معرض موشک باران باشد، اقتصاد آن در معرض فشار باشد و حسابهای آن در جهان خارج بسته بشود یا وقتی که به او کالا می فروشند، نرخ بیمه ها برای آن بالاتر باشد، کشتیهای نفتی اش که ؟ غرق چند کشتی، نفت را به نقطه ای دور مثل تنگه هرمز انتقال می دهند، در معرض بمباران باشد، به تلمبه خانه های نفتی آن حمله بکنند یا جوانهای کشور را بکشند و همه جهان علیه او متفق باشند.
ولی ملت ما در زمینه اقتصادی، سیاسی و مذهبی روی پای خود ایستاد و این تجربیات مربوط به کل تاریخ ملت ماست و مربوط به همین روزهایی است که در آن زندگی می کنیم و نمی توانیم از کارکردها و پیامدهای مثبت جنگ به راحتی بگذریم.
1- امام خمینی (ره) دستاورد بزرگ جنگ عراق علیه ایران را استقلال و غیر متعهد بودن در مقابل قدرتهای بزرگ و نترسیدن از آنها می دانست.
2- یکی از کارکردهای مثبت جنگ عراق علیه ایران ما همچنان باید حفظش کنیم این است که آن ترس در این جنگ فرومی ریزد: ترس از مرگ، ترس از شهادت و جان دادن در راه عقیده و ارزشهایی که ارزش آنها بیشتر از حیات و زندگی است.