مقاله تأثیر طلاق بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

چکیده :

طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن زن و شوهر از یک دیگر است طلاق معمولاً وقتی اتفاق می افتد که استحکام رابطه زناشویی از بین می رود و میان زن و شوهر ناسازگاری و تنش وجود دارد طلاق اجتماعی تغییرات در دوستی ها  سایر روابط اجتماعی است که مرد یا زن طلاق گرفته با آن ها سرو کار دارد طلاق روانی ، موقعیتی است که از طریق آن فرد پیوندهای وابستگی عاطفی به همسرش را قطع کند و به تنها زیستن تن در دهد .

یکی از تاثیرات رفتاری حاصل از طلاق اضطراب است به نحوی که پس از طلاق بلافاصله میزان اختلالات عاطفی و روانی کودکان بالا می رود  پسران بیشتر از دختران تحت تاثیر اضطراب ناشی از طلاق قرار می گیرند و چنین فرزندانی اغلب به اختلالات روانی و افت تحصیلی دچار می شوند .

تحقیقات به نقل از لاندیس و هاوینز انجام شده که همگی پیرامون افت تحصیلی و طلاق والدین می باشد که نشان دهنده این است که خانواده هایی که از هم دور باشند و کودکانی که در پرورشگاهها زندگی می کنند چقدر افت تحصیلی پیدا می کنند .

کلمات کلیدی:طلاق،فرزندان،افت تحصیلی

مقدمه :

طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن زن و شوهر از یک دیگر است طلاق معمولاً وقتی اتفاق    می افتد که استحکام رابطه زناشویی از بین می رود و میان زن و شوهر ناسازگاری و تنش وجود دارد طلاق اجتماعی تغییرات در دوستی ها  سایر روابط اجتماعی است که مرد یا زن طلاق گرفته با آن ها سرو کار دارد. طلاق روانی ، موقعیتی است که از طریق آن فرد پیوندهای وابستگی عاطفی به همسرش را قطع کند و به تنها زیستن تن در دهد .

طلاق شعله ی محبت را خاموش می کند ، عشق ها را به کینه و دشمنی بدل می سازد ، ضعف های یکدیگر را در برابر چشم هم بزرگ می نماید.

حتی سبب می شود که آنان فقط نقاط منفی یکدیگر را ببینند ، هر کدام سعی دارد دیگری را متهم سازد و زمینه را برای سقوط او فراهم نماید ، زنی مهربان یک باره لجباز می شود و مردی با چنان عظمت و وقار یک باره عیب جو می شود و این همه برای پاره کردن رشته ی الفت هاست .

یکی از بزرگترین خطراتی که در زندگی همه ی انسانها وجود دارد طلاق است ، جدایی و طلاق بیشتر متوجه کودکان خانواده است که دل به عنایت و مهر والدین گرم داشته و خانه را مرکز امید و پناهگاه خویش می شناسند ، اگر پدران و مادران بدانند طلاق و جدایی چه محرومیتی را برای فرزندان پدید می آورد و دل نازک طفل را چگونه شکند و او را از چه لذاتی محروم می سازد ، شاید هرگز تن به این کار در ندهند ، جدایی پدر و مادر از یکدیگر کودک را به اختلال عاطفی دچار می سازد ؛ حالت افسردگی برای او پدید می آورد و در مواردی قدرت اراده و اندیشه را از او باز می ستاند و در کل او را چنان پریشان می سازد که اثرات شوم آن مادام العمر عارض کودک است . جدایی از والدین به خاطر طلاق در وضع تحصیلی کودک هم اثر می گذارد ، توان فعالیت حتی ورزش را از او می گیرد .

ستیزه های خانواده که سرانجام به جدایی و طلاق می انجامد ، رفتاری است نابهنجار و غیر طبیعی ، گاهی کسانی که به چنین کاری دست می زنند تصورش هم برای آدمی چندش آور است . برای یک زوج تحصیل کرده و بالغ با داشتن فرزندانی که در کنار ، فرزندانی که همین والدین کم احساس و کم عاطفه آنها را به این جهان هستی آورده و اکنون با یک تصمیم نابخردانه آنها را تنها و بی کس رها می کنند و دنبال هوس های جدیدی با فرزندان جدیدی می روند . به هم ریختن کانون گرم خانواده ، گناهی نابخشودنی و غیر قابل توجیه ناسازگاری خطایی است فردی ، تعرضی است از جانب انسانی به انسانی دیگر که با قدری گذشت و تساهل در موارد بسیاری قابل جبران است ، چه بسا خطا کننده ، خود بر سر عقل آید  از کرده پشیمان شود ، ولی ستیزه و طلاق ، خطا و گناهی است اجتماعی ؛ گسستن سنگ بنای اجتماع است ، در هم ریختن شالوده زندگی است ، ازدواج امری است مربوط به دو فرد ، ستیزه و نهایت طلاق امری است اجتماعی که صدمه و زیان آن به جامعه می رسد ، عشق جوان ها را به تشکیل خانواده سست می کند و اعتماد اجتماعی را سلب و مخدوش می سازد . پس طلاق امری است ناموجه می توان خانواده را در دو جهت عام و خاص در نظر گرفت ، خانواده به معنی عام آن در قدیم بیشتر مورد توجه بوده است و پدر و مادر ، فرزندان و تمام افرادی را شامل می شود که در قانون مدنی به ترتیب اولویت می توانند از ماترک دیگری سهم الارثی داشته باشند ، اما خانواده به معنی خاص عبارت است از شوهر ، زن و فرزندان آنها با وجود اینکه قوانین ما خانواده را دقیقاً تعریف نکرده و برای اعضای خانواده ، شخصیت حقوق متساوی قایل نیست . خانواده قدیمی ترین و کهن ترین هسته طبیعی است که از بدو پیدایش بشر وجود داشته است . در واقع خانواده حکم سلول را در ساختمان اندام موجودات دارد . خانواده کانون حفاظت خانوادگی و اجتماعی است که بسیاری از نویسندگان و حقوقدانان درباره ی آن سخن گفته اند ، حاصل جمع پدید آمده از خلاق خانواده هایی است که آن جامعه از آنها تشکیل یافته است . نیمی از جمعیت ایران به واسطه ی تنگ نظری های مردانه از فعالیت اجتماعی دور مانده اند ، به طوری که از قدرت فکری و توان بانوان کمتر در جهت بهسازی و سازندگی کشور استفاده می شود امید است مسئولین و دست اندرکاران متوجه این نقیصه ی بزرگ در روند بکارگیری نیرو و توان های اجتماعی ، در ساختار بهتر جامعه استفاده نمایند و از تنگ نظری و بد اندیش ها دست بردارند و راه را برای ورود هر چه بیشتر  بانوان در کوشش های اجتماعی باز کنند . اگر به این جنبه های انسانی حقوق زن توجه بیشتری شود ، منشا ستیزه های خانواده کمتر شده و از جدایی زن و مرد و انحراف فرزندان رها شده جلوگیری می شود و درنهایت به جامعه ای از سلامت جسم و روان خواهیم رسید که کمتر دچار ستیزه و جدایی می گردد . بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده ، دو عامل وراثت و محیط سهم بسزایی در میزان بزهکاری دارند ، اما سوابق نشان می دهد که نه وراثت و نه محیط هیچ کدام به تنهایی نمی توانند عامل ایجاد جرم باشند ، بلکه زمینه ی ارثی فرد ، همراه با خصوصیات خلقی و محیطی و تاثیری که افراد دیگر در زندگی انسان دارند ،  می تواند سبب بروز جرم باشد . خانواده مهمترین نهاد اجتماعی موجود در جوامع انسانی است  از نظر تکوین شخصیت و پرورش آن در فرزندان و نحوه ی کیفیت آن از حیث تطابق بعدی فرد در جامعه دارای آثار وسیعی می باشد ، میزان سازگاری و کیفیت روابط عاطفی زن و شوهر و دیگر کسانی که هسته اصلی خانواده را تشکیل می دهند و نیز نقش آموزشی خانواده و اهمیت آن در رشد شخصیت ، ورابط عاطفی فرزند و خانواده مسایل روانی – جسمی ناشی از حیات خانوادگی – هر یک از جنبه ها در ساختن قالب کلی شخصیت کودک موثر هستند و امروزه طرح هر کدام از این مباحث اختصاص به یکی از رشته های جامعه شناسی و روان شناسی پیدا کرده است .

  بیان مسئله :

مطالعات نشان می دهد در خانواده های مرفه و تحصیلکرده ، طلاق والدین آمار مردود شدن بچه ها در امتحانات پایانی سال را بیش از دو برابر افزایش می دهد .

در خانواده های کارگری و بویژه خانواده هایی که مادر خانواده سواد ندارد ، از هر دو بچه یک نفر ترک تحصیل می کند . همچنین در خانواده های کارمندی که مادری با سواد حضور دارد بچه های طلاق قبل از دریافت دیپلم مدرسه را ترک می کنند .

البته هنوز به دقت مشخص نیست که آیا این شکست های تحصیلی ناشی از جدایی والدین و ضربه ناشی از طلاق است یا جو خانوادگی متشنج پیش از جدایی ، اما به هر حال آنچه مسلم است طلاق موضوعی صرفاً مربوط به بزرگ تر ها نیست و همیشه فرزندان را نیز به شدت تحت تاثیر قرار می دهد که باید به این موضوع ها نیز توجه جدی داشت .

علل و عوامل طلاق

1- عدم تفاهم                        2- ازدواج اجباری         3- توقعات بی جا      4- عوامل ارتباطی

5- اختلالات عاطفی و روانی      6- اعتیاد                     7- ازدواج مجدد توسط زوج      

 8- تدلیس در ازدواج              9- ازدواج تحمیلی         10- ترک زوج یا زوجه از منزل

ضرورت و اهمیت تحقیق :

سنجش اثرات جدایی والدین بر کودکان بسیار دشوار است و عواملی چون میزان ستیزه میان پدر و مادر قبل از جدایی ، سن کودکان در آن زمان ، تعداد خواهر و برادران ، وجود پدر بزرگ و مادر بزرگ و سایر خویشاوندان ، روابط آن ها با هر یک از والدین ، و یا این که تا چه حد پدر و مادر را می بینند ، بر میزان اثرات و فرایند سازگاری با شرایط جدید تاثیر خواهند داشت .

یکی از تاثیرات رفتاری حاصل از طلاق اضطراب است به نحوی که پس از طلاق ، بلافاصله میزان اختلالات عاطفی و رفتاری در کودکان بالا می رود و پسران بیشتر از دختران تحت تاثیر اضطراب ناشی از طلاق قرار می گیرند و چنین فرزندانی اغلب به اختلالات روانی تنی ، افت تحصیلی ، به ویژه آسم و کولیت دچار می شوند . آسیب طلاق بر نوجوانان هم کمتر از آسیب بر کودکان نیست هر چند که این دو آسیب از نظر کیفیت تفاوت های آشکاری دارند .

  سوال پژوهش :

آیا اخلافات  والدین بر افت تحصیلی همه فرزندان تاثیر دارد ؟

آیا بین طلاق و اعتماد به نفس فرزندان رابطه وجود دارد؟

آیا بین طلاق و افت تحصیلی رابطه مستقیم وجود دارد؟

  فرضیه پژوهش :

به نظر می رسد اختلافات والدین با کم کردن تمرکز فرزندان و اعتماد به نفس آنها بر افت تحصیلی تاثیر گذار باشد

طلاق بر میزان اعتماد به نفس افراد تاثیر گذار می باشد.

 بین افت تحصیلی با طلاق والدین رابطه ی معناداروجود دارد.

متغیرهای پژوهش :

الف ) متغیر مستقل : به متغیری گفته می شود که از طریق آن متغیر وابسته تبیین یا پیش بینی شود . به این متغیر ، متغیر محرک یا درون داد نیز گفته می شود و متغییری است که توسط پژوهشگران اندازه گیری ، دست کاری یا انتخاب می شود تا تاثیر یا رابطه آن با متغیر دیگر اندازه گیری شود متغیر مستقل متغیر پیش فرض است به این معنی که این متغیر مقدمه و متغیر وابسته نتیجه آن است .

ب ) متغیر وابسته : متغیر وابسته ، متغیر پاسخ ، برون داد یا ملاک نیز نامیده می شود و عبارت است از وجه یا جنبه ای از رفتار ارگارنیزم که تحریک شده است متغیر وابسته متغیری است که مشاهده یا اندازه گیری می شود تا تاثیر متغیر مستقل بر آن معلوم و مشخص شود .

ج ) متغیر مزاحم : متغیر مزاحم به متغیری گفته می شود که به صورت فرضی ، بر پدیده مشاهده شده تاثیر می گذارد ، اما قابل مشاهده ، اندازه گیری و دست کاری نیست و تاثیر آن باید از طریق تاثیر متغیرهای مستقل و تعدیل کننده و رویدادهای قابل مشاهده مشخص شود .(تاکمن ، 1978).

در تحقیق ما متغیرهای مستقل ، وابسته و مزاحم به قرار زیر می باشند :

متغیر مستقل = طلاق والدین

متغیر وابسته = افت تحصیلی

متغیر مزاحم = سواد خانواده – اعتیاد خانواده