کاکتوس ها
گیاه گوشتی و سازگار به نقاط گرم و خشک.
یا تارهای مجتمع. Aerol
برگ ها تبدیل به خار.
ساقه مسئول فتوسنتز.
نیازمند نور کامل، خاک سبک و قلیایی، آب کامل و گرما.
نگهداری در گلخانه خشک و پنجره های رو به جنوب منزل.
مخلوط خاک مناسب شامل خاکبرگ+ شن درشت + ماسه.
تکثیر با بذر ، قلمه ، پاجوش و پیوند (نیمانیم و مجاورتی).
نیمانیم به صورت سطحی، مورب یا گوه ای.
استفاده از سنجاق به جای چسب پیوند.
گیاه شناسی کاکتوس ها
Cactaceae تیره
دارای بیش از 60 جنس و 200 گونه.
دارای سه زیر خانواده:
: پرسکیه- 1
قدیمی ترین کاکتوس ها.
درختچه جنگلی شبیه مرکبات با برگهای پهن و گل های دسته ای شبیه نسترن.
رز کاکتوس با گل های درشت مهمترین گیاه این زیرخانواده.
: اوپانسیه- 2
دارای ساقه های گوشتی و آبدار بند بند ، برگ ها تبدیل به خار، گل ها شبیه چرخ دنده و بدون دمگل.
اوپانسیه یا زبان مادر شوهر مهمترین گیاه این زیرخانواده.
: سرئه -3
داراس ساقه های ستونی خار دار یا بدون خار.
سرئنه:
شامل گونه های سرئوس (تریکو سرئوس).
هلیو سرئنه:
کاکتوس های رونده و پیچ و دارای ریشه های هوایی
هیلو سرئوس، کریپتو سرئوس و سیلنی سرئوس (کاکتوس شب).
آکینو سرئنه:
گیاه کوچک و کوتاه با گل های درشت و بوقی شکل( ربوتیا).
نگهداری ربوتیا در فصل زمستان محل خنک و بدون آبیاری.
آکینو کاکتانه:
کاکتوس های کوچک و پوشیده از خار(آکینو ونوتو کاکتوس).
کاکتانه:
گرد و تیغ دار (ملو کاکتوس).
کوری فانتانه:
کروی با تیغ های بلند و برگشته.
ریپسالیدانه یا کاکتوس زنجیره ای :
گل ها کوچک و میوه ها حبه مانند.
اپی فیلانه:
برگ های پهن و بدون تیغ و به صورت اپی فیت (اپی فیلوم با گل های درشت و زیگو کاکتوس و کریستمس کاکتوس).
نیازمند خاک با مواد آلی زیاد یا غنی از تورب.
استفاده از کود شیمیایی هر دو هفته یکبار.
گلدهی در شرایط روز کوتاه و دمای 12 – 15 درجه.
نگهداری در جای خنک (10 درجه) و آبیاری کم هنگام رکود زمستان.
در سایه طراوت و شادابی کم.
آبیاری روزانه در فصل تابستان و استفاده از کود محلول کاملا (رقیق).
ازت با غلظت کمتر از 500 پی پی ام.
ارکیده ها
Orchidaceae تیره
دارای گونه.گیاهان علفی و تک لپه با گونه های متعدد.
خصوصیات مهم گل آنها:
1- دارای ژیناندریوم:
قرار گرفتن پرچم و مادگی داخل یک ستون.
2- دارای رستلیوم:
زائده شاخک مانند بین پرچم ومادگی برای جلوگیری از خود گرده افشانی و تولید ماده چسبناک برای جذب حشرات.
سازگار به شرایط مختلف.
نگهداری در منزل:
در محل با تهویه خوب و خنک، دور از آفتاب و گرم
و رطوبت نسبی 70 درصد.
انواع ارکیده ها
اونسیدیوم:
هوای خشک و خنک وقابل نگهداری در منزل.
واندا:
هوای گرم و مرطوب.
فاصله آبیاری نزدیک تر.
سیمیبیدیوم:
بومی فیلیپین و نیاز به هوای سرد و دمای شب 10 درجه.
کاتلیا:
بومی مناطق استوایی و نیاز به هوای گرم و دمای شب 16 درجه.
گلدهی از اردیبهشت تا مرداد.
هیبرید های زیاد از کاتلیا موجود.
نیاز به نور بیشتر از انواع دیگرو فاصله آبیاری زیاد(اندام پیاز مانند برای ذخیره آب).
شرایط محیطی
نور:
نیازمند نور کافی (زمستان نور مصنوعی و تابستان استفاده از رنگ سفید روی شیشه ها).
خاک :
بهترین خاک ریشه سرخس اوسموندا اما شن ، تورب یا پوسته خرد شده نارگیل هم قابل استفاده.
کود:
عدم نیاز به کود در صورت استفاده از و اوسموندا.
در غیر این صورت استفاده از کود ازت و فسفر ، پتاسیم.
کاهش غلظت کود به یک دوم تا یک چهارم در زمستان.
تکثیر
1- بذر:
دوره نونهالی طولانی (5- 7سال).
نیازمند محیط کشت مصنوعی برای جوانه زنی (فاقد آندوسپرم).
2- تقسیم بوته
عمر گل بر روی گیاه طولانی اما عمر گل بریده کم.
سیکلمن یا نگو نسار
سیکلمن ایرانی تابستان بدون برگ Cyclamen persicumum
سیکلمن اروپایی (همیشه سبز).Cyclamen indicum
Primulaceae تیره
محصول مهم گلخانه ای.
ارزش اقتصادی به علت گلدهی در زمستان ( گیاهان کمتر گلدهی).
نگهداری در منزل مشکل.
نکات مهم در نگهداری سیکلمن:
نقاط سایه و آفتاب.
خاک سبک هوموس دار و اسیدی.
نیازمند محیط خنک و مرطوب ( زیر 15 درجه.)
هیپوکوتیل غده ای حساس به پوسیدگی (خارج از خاک و دور از آب).
ریزش برگ در اثر کم آبی یا خشکی هوا.
عمر مفید گلدان 3 سال (گل ها ریز).
تکثیر
بذر:
کاشت بذر تا گلدهی 17 ماه.
کشت بذر( سیاه و درشت) در خاک ضدعفونی شده درشهریور.
انتقال به خزانه اول در دی یا بهمن.
انتقال به خزانه دوم در بهار.
انتقال به گلدان در آخر بهار و نگهداری در گلخانه ( زیر 16 درجه).
انتقال گلدان آبان ماه به گلخانه گرمتر برای گلدهی.
تقسیم هیپو کوتیل در دی ماه و گلدهی 12 ماه بعد.
سینرر یا خاکستر گون
Cinereria
Compositae تیره
گل های گلدانی گل دار.
تکثیر :
کاشت بذر در اول بهار و گلدهی تابستان .
کاشت بذر در تابستان و گلدهی آخر زمستان یا اول بهار.
آفتاب مستقیم و گرما نامناسب .
نیازمند محل سایه آفتاب و آبیاری منظم.
سرخس ها
Polypodiaceae تیره
سرخس ها جزء نهانزادان آوندی و فاقد بذر و میوه .
تعداد گونه ها بسیار متعدد (12 هزار گونه).
دارای هاگ و اسپور.
انواع جنس های سرخس:
پر سیاوشان. Adiantum sp.
برگ مجعد. Nephrolepsis sp.
معمولی Polypodium sp.
برگ پهن Aspelenum sp.
شاخ گوزنی Platycerum sp.
برگ بیدی. Peteris sp.
تکثیر
دوره زندگی سرخس ها:
الف- اسپروفیت (غیر جنسی) :
دارای ریشه، ساقه و برگ.
ب - گامتوفیت (جنسی):
آزاد شدن اسپور از داخل اسپورانژیا در پشت برگ و جوانه زدن آن و تولید پروتالوس (اندام قلبی شکل دارای ریزوئید) وتشکیل آنتریدیا و ارکه گونیا بر روی آن وتولید جنین بعد از تلقیح.
1- اسپور: تکثیر طبیعی.
جدا کردن برگ ها پس از تغییر رنگ اسپورانژیا.
قرار دادن در دمای 20 – 25 درجه و شرایط خشک.
کاشت اسپور ها بلا فاصله پس از آزاد شدن در محیط کشت کاملا ضدعفونی با بخار آب (خاکبرگ و لوم).
قرار دادن شیشه و کاغذ سیاه بر روی سطح گلدان تا سبز شدن.
برگ بیدی 9 روز و برگ پهن 4 هفته.
دمای مناسب 25 درجه (تاخیر در تولید اندام جنسی در دمای بالاتر).
نیاز به نور پس از سبز شدن.
انتقال با ظهور اولین برگ ها.
تولید گیاه کامل در برگ بیدی 3 ماه و شاخ گوزنی چند سال
2- تقسیم بوته: با جدا کردن ساقه های رونده ریشه دار شده در سرخس برگ مجعد.
3- پاجوش: سرخس شاخ گوزنی.
4- گیاهک یا پیازک: جدا کردن گیاهک از برگ های سرخس برگ پهن.
شرایط محیطی
نیاز به شرایط سایه و مرطوب و دمای خنک در اکثر سرخس ها.
خاک سبک و شنی (لوم ، تورب و شن).
ساقه با میانگره های کوتاه.
نگهداری در پنجره رو به شمال.
رکود در پاییز .
جا به جایی در هنگام رشد فعال ریشه.
آنتوریوم
Anthurium andraeanum
Araceae تیره
گیاه دائمی گلخانه ای ومخصوص گلخانه گرم و مرطوب.
دارای ریشه های گوشتی و ضخیم.
گل خوشه ای و پیچیده در براکته رنگی( صورتی، قرمزو زرد).
حساس به سرما و آب سنگین.
مقاوم به سایه.
آبیاری در تابستان هفته ای سه بار و زمستان هفته ای یک بار.
خاک: مخلوط تورب و ماسه یاخاکبرگ وماسه.
تکثیر:
بذر وتقسیم بوته.
افزایش عمر گل بریده از اسید سیتریک یا نیترات نقره و ساکاروز.
آلوکازیا یا بابا آدم
برگ پهن.Alocazia macrohiza
برگ باریک. Alocazia zebrina
Araceae تیره
گیاه دائمی گلخانه ای ومخصوص گلخانه گرم و مرطوب.
حداکثر طول برگ 70 سانت.
حساس به سرما.
نور متوسط.
دما 18 – 21 درجه.
آبیاری در تابستان هفته ای یک بار و زمستان ده روز یک بار.
خاک: کود دامی + لوم +خاکبرگ +ماسه.
تکثیر:
بذر ، قلمه و پاجوش.
افزایش عمر گل بریده از اسید سیتریک یا نیترات نقره و ساکاروز.
کالادیوم یا گوش فیلی
Caladum
Araceae تیره
گیاه دائمی گلخانه ای ومخصوص گلخانه گرم و مرطوب.
برگ وترکیب رنگ زیبا در آن.
حساس به سرما.
دما بالای 18درجه.
رکود پاییزه آبیاری متوقف.
خاک غنی
تکثیر:
قرار دادن ساقه غده ای در تورب در بهار (دمای 25 درجه)و ایجاد 10 تا 12 شاخه.
جدا کردن هر شاخه با مقداری ریشه و کاشت در خاک سبک.
گل شیپوری
Calla aethiopica
Araceae تیره
بومی آفریقای جنوبی.
دارای ریزوم قوی و ضخیم.
گل ها شیپوری با دمگل بلند.
براکته بزرگ سفید با خوشه گل باریک در وسط.
هر ریزوم 1-10 گل (قدرت ریزوم).
خاک: خاک باغچه و کود دامی.
تکثیر:
تقسیم ریزوم ( قطع آیباری در هنگم رکود (تیر و مرداد ) و تقسیم بعد از ریزش برگ ها. .
بذر: گلدهی بعد از 3 سال.
گل اسپاتی فیلوم
Spathiphyllum wallisii
Araceae تیره
برگ های پهن کشیده.
براکته سفید با خوشه گل باریک در وسط.
مقاوم به سایه.
کشت و کار شبیه آنتوریوم.
تکثیر:
تقسیم بوته
بذر: گلدهی بعد از 3 سال.
دیفن باخیا
Di ffenbachia
Araceae تیره
گیاه دائمی گلخانه ای ومخصوص گلخانه گرم و مرطوب.
برگ های زیبا به رنگ سبز با لکه های روشن و ساقه های نرم و آبکی و غالبا بدون انشعاب.
ریزش برگ ها:
نور کم ، هوای سرد ، رطوبت کم و کمبود مواد غذایی (استفاده از کود مایع به همراه آب آبیاری).
ساقه حساس به پوسید گی و برای جلوگیری استفاده از قارچ کش ، تهویه کافی و جلوگیری از خیس شدن ساقه هنگام آبیاری.
تکثیر:
1- جدا کردن برگ های انتهایی به همراه 10 سانت از ساقه در صورت ریزش برگ های پایینی و قرار دادن در ماسه یا آب برای ریشه دار شدن.
2- تقسیم ساقه به قطعات کوچک تر با یک یا دو جوانه و ریشه دار کردن آنها در بستر ماسه و تورب و دمای 25 درجه.
مارانتا
Maranta leconeura
Marantaceae تیره
گیاه دائمی گلخانه ای ومخصوص گلخانه گرم و مرطوب.
برگ های زیبا پهن با نوک نامشخص که رگبرگ اصلی روشن و حاله رنگی اطراف قسمت مرکزی و دمبرگ کوتاه.
نیاز به خاک با موادآلی زیاد و زهکش خوب.
نیز به محل سایه.
در پاییز و زمستان رشدکم ونیمه رکود و نیاز به آبیاری کم.
تکثیر:
تقسیم ریشه های غده ای در اول بهار که به حالت نیمه خشک.
کالاته آ
Calathea zebrina
Marantaceae تیره
گیاه دائمی گلخانه ای ومخصوص گلخانه گرم و مرطوب و پر رشد.
برگ ها بزرگ تر و لطیف تر از مارانتا و دارای نقش نگار شانه ای دمبرگ بلند.
مقاوم به محل سایه.
تکثیر:
1- تقسیم ریشه های غده ای در اول بهار که به حالت نیمه خشک.
2- قلمه.
آفلاندرا
Aphelandra spuarrosa
Acantaceae تیره
گیاه بومی مناطق گرم.
برگ ها پهن کشیده متقابل و نوک تیز به رنگ سبز براق ورگبرگ های اصلی و فرعی کم رنگ.
نیاز به نور غیر مستقیم و در نور کم ریزش برگها .
نیاز به خاک با موادآلی زیاد و تورب هم بسیار مناسب.
گلدهی در پاییز و به رنگ زرد یا قرمز و آبیاری در پاییز کم.
نیاز به آبیاری وکود و نور کافی در بهار.
تکثیر:
2- بذر وقلمه نیمه چوبی.
فیتونیا
Fittonia
Acantaceae تیره
گیاه بومی مناطق گرم.
برگ ها پهن قلبی شکل با رگبرگ های رنگی.
مقاوم به سایه.
حذف جوانه انتهایی برای پر پشت شدن.
تکثیر:
2- بذر وقلمه.
مشعلی
Gacobinia
Acantaceae تیره
برگ ها پهن و گل های درشت قرمز یا صورتی با گلبر گ های برگشته به بیرون در انتهای یک شاخه .
تکثیر: بذر وقلمه.
گل خورشیدی:
Clivia miniata
Amaryllidaceae
گیاه دائمی و پیاز دار با ریشه های ضخیم.
گلدهی در نوروز و دارای گل های صورتی، زرد ، نارنجی و قرمز.
مزیت آن بر آماریلیس دارای برگ های دائمی.
قابل نگهداری در منزل برای مدت طولانی.
استفاده از کود مایع و افزایش آبیاری در تابستان.
تکثیر:
1- پاجوش.
2- بذر: گلدهی در سال دوم یا سوم.
فیلو دندرون :
(بدون بریدگی). Philodendron scandens
Araceae
دارای برگ های پهن و بزرگ.
نیاز به خاک غنی از کود دامی پوسیده و زهکش خوب.
کود فسفر اثر معکوس بر روی رشد (مقدار کم مصرف).
کود مایع مخصوصا ازت مورد نیاز (بهار و تابستان هفته ای یک بار).
آبیاری در تابستان هفته ای 3 مرتبه و زمستان یک مرتبه.
تکثیر:
1- بذر: برای تولید گونه های جدید.
2-قلمه: دمای 28 در جه و رطوبت بالا.
الف – قلمه انتهایی که دارای 2- 3 برگ (ریشه دهی 3-4 هفته).
ب – قلمه قطعه ای از ساقه همراه یک برگ (ریشه دهی 7-8 هفته).
ج – قلمه قطعه ای از ساقه بدون برگ (ریشه دهی 3 ماه).
3- تقسیم بوته یا جدا کردن پاجوش ها.
مونسترا یا برگ انجیری
Monstera deliciosa
Araceae
برگ ها با بریدگی عمیق و بالا رونده.
مونسترا نیاز به خاک اسیدی ، رطوبت و نور متوسط و دمای زیاد.
برگ ها کوچک و بدون بریدگی در خاک ضعیف.
پوتوس :
Scindapsus
Araceae
دارای برگ های قلبی شکل و رونده.
خاک باغجه + ماسه+ خاکبرگ.
مقاوم به سایه و رطوبت کم.
تکثیر:
قلمه.
نام فارسی : محبوبه شب
نام علمی: Salpicorna
نام انگلیسی :Night jessamine
خانواده: Solanaceae
روش تکثیر:کاشت بذر ،قلمه ساقه.
نوع خاک: حاصلخیز باغچه و کود دامی
شکل ظاهری برگ وگل: برگهای خطی نیزه ای تا بیضوی به رنگ سبز متوسط ، گلها لوله ای شکل وبه رنگ سبز مایل به زرد شفاف که در شب عطر افشانی می کند.
نیازهای محیطی:
· دما:حداقل5- درجه سانتیگراد
· نور: کامل
· آبیاری: متوسط
مارچوبه :
Asparagus.
نرمه یا گردی. Asparagus plumosus
زبره یا شویدی. Asparagus crispus
دم روباهی.Asparagus meyeri
خوراکی.Asparagus officinalis
Liliaceae
گیاه ریزوم دار. دارای گل های ریز سفید و میوه سته قرمز.
نیاز به خاک اسیدی (استفاده از تورب در مخلوط خاکی).
نیاز به سایه و رطوبت 50 – 70 درصد.
حساس به سرما ( دمای زیر 10 درجه).
نیاز به آبیاری و کود دربهار و تابستان زیاد و پای گیاه نباید خشک شود.
تکثیر:
1- بذر:در دمای 20 درجه بعد از خیساندن سریع جوانه می زند.
2- تقسیم بوته: آخر تابستان.
دراسنا:
Dracaena.
برگ بلالی. Dracaena fragrans
برگ باریک با حاشیه قرمز. Dracaena marginata
برگ باریک با نوار سفید در وسط.. Dracaena deremensis
دراسنا برگ پهن.
Liliaceae
دارای ریشه های زرد یا نارنجی و فاقد ریزوم .
برگ های زیبا وهمیشه سبز.
نیاز به خاک نرم وقلیایی. نیاز به آبیای و رطوبت کم. نیاز به دما و نور متوسط.
خاک لوم با خاکبرگ یا کود دامی.
کود هر دو هفته یکبار از فروردین تا شهریور.
تکثیر: کشت بذر در بهار یا قلمه ساقه با برگ و بدون برگ در بهار و تابستان
کور دی لین:
Cordylin.
Liliaceae
مخصوص گلخانه های گرم و مرطوب.
دارای ریشه های سفید و برگ های زیبا وهمیشه سبزپهن با رگه های رنگین.
گیاه ریزوم دار.
خاک قلیایی با نیاز دمایی ، نوری و آب متوسط.
نگهداری در آپارتمان مشکل چون نیازرطوبتی بالا.
کود هر دو هفته یکبار از فروردین تا شهریور.
تکثیر: قلمه ،خوابانیدن و پاجوش.
نام فارسی : سنیگونیوم ( برگ خرگوشی)
Syngonium podophyllum
Araceae
گیاه بالا رونده .
برگ در محل اتصال به دمبرگ به صورت دو گوشواره.
رگبرگ ها زرد.
ریزش برگ های پایینی با افزایش سن و ظاهر گیاه زشت.
خاک: خاکبرگ + تورب + ماسه.
کود دوهفته یکبار.
تکثیر :
قلمه ساقه در دمای 21 – 24درجه.
یا آگلونما Chinese evergreen
Aglaonema
Araceae