صادرات فرش دستباف ایران در پنج سال گذشته روند نزولی داشته و پایین بودن قیمت فرش کشورهای رقیب در مقایسه با فرش ایران و هماهنگ بودن آن با سلایق بازارهای جهانی نیز از عوامل عمده رشد برخی از کشورها در بازارهای جهانی به شمار می رود، اما شایان ذکر است که ایران همچنان رتبه اول بازار جهانی را به خود اختصاص داده است.
وزارت بازرگانی در پاسخ به تذکر تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی مبنی بر لزوم حمایت از صنایع فرش دستباف و حمایت جدی از صادرات آن و رفع موانع با توجه به کاهش 5/12 درصدی صادرات فرش در سال 85، توضیحاتی را مبنی بر اقدامات این وزارتخانه و نیز آمار مربوط به حجم و ارزش صادرات فرش دستباف از سالهای 1380-85 ارائه کرده است.
در بخشی از متن این پاسخنامه آمده است: صادرات فرش در پنج سال گذشته روند نزولی داشته که دلایل عمده آن مربوط به کاهش حجم تجارت جهانی فرش دستباف به علت جایگزین شدن سایر کف‌پوش‌ها از جمله فرش ماشینی، موکت، سنگ، پارکت، و سایر زیراندازها است. رشد مبادلات جهانی این گونه کف پوش ها بالغ بر چهار میلیارد دلار بوده درحالی که حجم تجارت فرش دستباف از یک میلیارد و 800 میلیون دلار در سال 1996 (1375) به یک میلیارد و 360 میلیون دلار در سال 2005 میلادی (1384 شمسی) کاهش یافته است.
همچنین از دلایل دیگری که در کاهش صادرات فرش دستباف نقش داشته‌اند می‌توان به افزایش قیمت‌های داخلی در اثر رشد تورم و انتقال تاثیرات تورم به خریدار خارج از کشور نیز اشاره کرد.
این پاسخنامه می افزاید: علاوه بر این، قیمت فرش دستباف در سال 85 در مقایسه با قیمت‌های صادراتی سال 83 که تاکنون ملاک ارزیابی در گمرکات کشور بوده، بین پنج تا 200 درصد رشد نشان می‌دهد و البته ثابت بودن نرخ ارز صادراتی نیز یکی دیگر از عوامل عمده کاهش صادرات فرش محسوب می‌شود چرا که با توجه به افزایش قیمت تمام شده، صادرکننده نیز مجبور به افزایش نرخ فروش فرش در خارج از کشور می‌شود بنابراین در مقایسه با ثابت بودن قیمت‌ها در سایر کشورها و همچنین افزایش قیمت فرش دستباف ایران، مصرف کنندگان نمی‌توانند این افزایش قیمت را بپذیرند و از خرید آن منصرف می‌شوند.
البته پایین بودن قیمت فرش کشورهای رقیب در مقایسه با فرش ایران و هماهنگ بودن آن با سلایق بازارهای جهانی یکی از عوامل عمده رشد برخی از کشورها در بازارهای جهانی بوده، اما ایران همچنان رتبه اول بازار را به خود اختصاص داده است.
در ادامه این توضیحات، اقدامات وزرات بازرگانی، مرکز ملی فرش ایران و سازمان توسعه تجارت در حمایت از توسعه صادرات فرش دستباف نیز مورد اشاره قرار گرفته و از افزایش جوایز صادرتی فرش دستباف از سه به پنج درصد، تبلیغات فرش دستباف در شبکه‌های جهانی، انجام تبلیغات در مجلات اروپایی با هدف بسط فرهنگ فرش دستباف ایرانی، تبلیغات در جام جهانی 2006 فوتبال، حمایت از عرضه کنندگان فرش دستباف در نمایشگاه‌های مختلف دنیا برای گسترش بازارهای هدف، برنامه‌ریزی برای شناسنامه دارکردن فرش ایران برای هویت بخشی و حمایت از کیفیت فرش ایران در بازارهای جهانی، اختصاص تسهیلات از محل کمک‌های فنی و اعتباری برای ایجاد مجتمع‌های قالیبافی برای گسترش سفارش پذیری و هماهنگ کردن تولیدات با سلایق بازارهای جهانی به عنوان مهمترین اقدامات نام برده شده است.
وزارت بازرگانی در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین اختصاص تسهیلات از محل کمک‌های فنی اعتباری برای حمایت از کارگاه تامین مواد اولیه مرغوب، اختصاص بودجه در جهت حمایت از بیمه از کارافتادگی و بازنشستگی قالیبافان برای حمایت از بافندگان و تشویق آنان در امر تولید فرش دستباف، تشکیل اتحادیه‌های صنفی قالیبافان در راستای حمایت از بافندگان فرش و سامان دادن به شناسایی آنان، حمایت از تشکل‌های تعاونی‌های فرش دستیاف در جهت هدفمندبودن تولیدات کشور با سلایق بازارهای جهانی به عنوان اقدامات انجام شده و در حال انجام ازسوی وزارت بازرگانی مورد تاکید قرار گرفته است.
در بخش دیگری از این پاسخ، اقدامات سازمان توسعه تجارت برای توسعه صادرات فرش دستباف نیز مورد تاکید قرار گرفته و آمده است: پوشش بخشی از هزینه‌های مشارکت شرکت‌ها و تشکل‌های بخش خصوصی در نمایشگاه‌های خارج از کشور، پوشش بخشی از هزینه‌های اعزام هیئت‌های تخصصی به بازارهای هدف، انجام تبلیغات عام در زمینه فرش دستباف ایران از طریق ابزارهای تبلیغاتی نظیر رسانه‌ها، کمک به برگزاری همایش‌ها و سمینارهای علمی و تخصصی و بازرگانی در داخل و خارج از کشور، کمک به انجام مطالعات و تحقیقات در زمینه‌های مرتبط با صادرات فرش دستباف برای خلق مزیت‌های رقابتی جدید، برگزاری دوره‌های آموزشی به منظور ارتقا سطح آگاهی طراحان، بافندگان و تجار، بهره‌گیری از برند و علامت یکسان در محصولات صادراتی به منظور جلوگیری از سوءاستفاده رقبای تجاری از علامت و طرحهای صادراتی کشور از جمله این اقدامات محسوب می‌شوند.
وزارت بازرگانی همچنین پیش‌بینی کرده است که چنانچه منابع لازم برای اجرایی کردن طرح‌ها و برنامه‌های مذکور اختصاص یابد، ضمن اینکه امکان تسریع در انجام حمایت و اجرایی شدن برنامه‌های یاد شده میسر می‌شود، بلکه روند نزولی صادرات فرش متوقف و صادرات این محصول افزایش پیدا خواهد کرد.
در این زمینه، خبرنگار اقتصاد پنهان با مسئول پایگاه اطلاع رسانی فرش ایران به گفتگو پرداخته است.
علیرضا قادری نسبت به نوع پاسخگویی وزارت بازرگانی در خصوص کاهش صادرات گفت: در طول سالهای گذشته و بواسطه بررسی های مستقیم و یا از طریق طرح برخی مطالبات صنفی دست اندرکاران فرش کشور به نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، هر از گاهی سئوالات و تذکراتی ازسوی نمایندگان بصورت فردی و یا جمعی مطرح گردیده و می گردد.
مسئول پایگاه اطلاع رسانی فرش ایران خاطرنشان کرد: تجربه این پرسش و پاسخ نه تنها از دغدغه ها و نگرانی ها نمی کاهد، بلکه روند این دور سئوال و جواب ها بر این نگرانی بیش از پیش دامن می زند که مبادا نمایندگان با دریافت این جوابیه ها و انعکاس آن در حوزه انتخابی، وظیفه خود را انجام شده و مشکلات را حل شده تلقی آخرین نمونه این پرسش و پاسخ ها را در جریان انتشار جوابیه وزارت بازرگانی به تذکر تعدادی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی با عنوان "اگر تامین منابع کنیم، مشکلات فرش دستباف حل می شود"، می توان دید.