مشارکت اجتماعی زنان از دیدگاه قرآن و حدیث
جامعه انسانی فراهم آمده از انسانهاست و زن نیمی از پیکره‌ی جامعه‌ی انسانی را تشکیل می‌دهد. اما از دیدگاه اسلام زن تا چه اندازه در جامعه زمینه‌ی نقش‌آفرینی دارد و محدوده‌ی مشارکت اجتماعی زنان و حضور عینی آنان در جامعه تا کجاست؟ آیا مرد می‌تواند همسر خویش را از مشارکت در امور مختلف اجتماعی باز دارد؟ یا اینکه موضوع مشارکت اجتماعی از اهمیت ویژه برخوردار است، اما با نگاه همه‌جانبه و دقیق مورد پژوهش قرار نگرفته است. ما مسئله را از زاویه‌ی عقل، قرآن و حدیث بررسی کرده‌ایم و در نهایت به نقد نظرات مخالف پرداخته‌ایم. در این پژوهش به نتایج اساسی ذیل دست یافته‌ایم.
1 عقل مشارکت همه‌جانبه‌ی زنان را تأیید می‌کند.
2 قرآن و حدیث هماره زن و مرد را دارای هویت واحدی می‌شمرد که هر دو به یکسان قابلیت استکمال و رشد دارند.
3 زنان از دو جنبه انسانی و مونث بودن برخوردارند. شریعت اسلامی در روابط اجتماعی بر بعد انسانی تکیه دارد و آن را قابل تفکیک از زنانگی محض می‌داند. و به منظور تفکیک این‌دو، در هنگام حضور در جامعه رعایت آدابی را برای زن و مرد مقرر کرده است.
4 هر انسانی که از لحاظ علمی و عملی و جسمی توانایی لازم برای به‌عهده گرفتن مناصب مختلف را داشته باشد، می‌تواند به این امور بپردازد و اسلام تفاوتی بین زن و مرد در این امور قائل نشده است.
پیشنهاد
1 بررسی ویژگی‌ها و حدود وظایف ولی‌فقیه و اینکه آیا زنان از تصدی این منصب منع شده‌اند یا خیر؟ 2 بررسی فیزیولوژیکی جنس زن و مرد و تدقیق تفاوت‌های این‌دو و میزان تأثیر این تفاوت‌ها در توانایی‌های جسمی و عقلی زنان.
ایمان و عقلانیت از دیدگاه الوین پلنتینجا و تحلیل و نقد آن
دکتر نرگس نظرنژاد
آیا اعتقاد به خداوند معقول، خردپسند یا عقلا" مقبول است؟ آیا فرد برای آن که در اعتقاد ورزیدن به خداوند، معقول یا عقلانی باشد باید قرینه‌ای در اختیار داشته باشد؟
ادعای پلنتینجا این است که اعتقاد به خداوند معقول است و فرد معتقد کاملا" به لحاظ معرفتی حق دارد به خداوند اعتقاد ورزد، حتی اگر هیچ برهان مقنع استقرایی یا قیاسی‌ای را بر وجود خداوند نشناسد و یا حتی اگر در واقع اصلا" چنین برهانی وجود نداشته باشد، قلب ادعای پلنتینجا این است که اعتقاد فرد به خداوند می‌تواند واقعا" پایه باشد و این که هیچ کس تاکنون نشان نداده است که اعتقاد ورزیدن به خداوند، به شیوه پایه، غیرعقلانی است.
پلنتینجا اعای قوی‌تری نیز دارد، وی مدعی است اعتقاد خداباورانه از تضمین برخوردار است، یعنی این اعتقاد محصول فرآیند ادراکی‌ای است که در وصول به غایت ارائه باورهای صادق درباره خداوند، موفق بوده است؛ زیرا این فرآیند ادراکی به درستی و در محیط مناسب خود، کار کرده است.
معرفت شناسی پلنتینجا از چندین جهت مورد حمله قرار گرفته است. پاره‌ای از منتقدان وی را متهم می‌کنند که تصویر اغراق‌آمیز غیرمنصفانه و نادرستی از الهیات عقلی ارائه داده است. برخی دیگر می‌گویند معرفت شناسی اصلاح شده نظریه معیارین معرفت را که هر خردمندی باید آن را بپذیرد، رها کرده است. برخی دیگر از منتقدان می‌گویند معرفت شناسی اصلاح شده در مواجهه با آرای متعارض پیروان ادیان دچار مشکل است و ملاکی برای داوری میان آنان در اختیار ندارد.
هدف پایان‌نامه حاضر شرح و تحلیل معروفترین دعوی معرفت شناختی پلنتینجا درباب اعتقاد دینی و نیز ارائه متداولترین نقدهایی است که بر این دعاوی وارد شده است.
وضعیت مسلمانان کوبا
شیخ محمد بن نصیر العبودی، معاون دبیر کل اتحادیه جهانی مسلمانان ( MWL ) که مقر اصلی آن در مکه است، ابراز امیدواری کرد دولت کوبا به درخواست تأسیس سازمانی اسلامی که حافظ منافع امور جامعه ی مسلمانان کوبا باشد، پاسخ مثبتی بدهد. در میان اهداف پیشنهادی این سازمان، احداث مسجد و مکانی برای عبادت و اجتماعات مسلمانان و هم چنین نشر فرهنگ اسلامی در میان مسلمانان بیان شده است.
او گفت: اخیراً هیئتی از سوی این اتحادیه از کوبا دیدن کرده و در مورد پیشنهادهای خود با مقام‌های کوبایی به بحث پرداخته است. وی هم چنین اضافه کرد: چنین مسایلی به تحکیم روابط کوبا و مردم مسلمان آن می‌انجامد و هم چنین به استحکام روابط فرهنگی کوبا و کشورهای اسلامی کمک شایانی می‌کند. عبودی گفت: در حال حاضر، مردم مسلمان کوبا فرایض دینی خود را در خانه‌های خویش به جا می‌آورند؛ زیرا حتی در هاوانا مسجدی وجود ندارد که مسلمانان در آن گرد هم آیند.
درخواست الازهر
گفت و گوی نزدیک میان شیعه و سنی
مقامات الازهر، خواستار گفت و گوی صمیمی و نزدیک میان شیعه و سنی شدند.
دکتر «محمود آشور» معاون الازهر، در سخنانی به بیان اهمیت دو فرقه‌ی اسلامی شیعه و سنی پرداخت و برای خدمت به امت اسلامی، خواستار نزدیک شدن و برقراری گفت و گو میان آنان شد. وی گفت: مسلمانان باید بر اختلافات جزیی خویش غلبه کنند و در مسایل مورد تفاهم با یکدیگر همکاری نمایند. آشور گفت: وقتی مسلمانان می‌توانند با غیر مسلمانان به گفت و گو بنشینند، چگونه از گفت و گوی میان خود اجتناب می‌ورزند؟ او گفت: مسلمانان در مسایل عقیدتی و اساسی با یکدیگر اتفاق نظر دارند و به راحتی می‌توانند بر مسایل دیگر و اختلافات جزیی غلبه کنند. او در ادامه گفت: هنگامی که هیئتی از سوی الازهر به ایران رفته و با آنان مذاکره کرد متوجه این امر شد که بین این دو فرقه ی اسلامی اختلاف فاحشی وجود ندارد. آشور به تفرقه‌ای که توسط دیگران ایجاد میشود هشدار داد و اضافه کرد: الازهر تحقیق در مورد انشعابات مختلف در خصوص اختلافات فرقه‌ای را در حال تحقیق و مطالعه دارد.
دین پژوهی
احمد مسجد جامعی
در یک طبقه بندی اجمالی مسأله دین پژوهی را از دو نگاه بررسی می‌کنیم:
1- دین پژوهی از درون حوزه دین است که هدف آن کشف گوهر دین، نفس الامر دین و حکم خداست در این زمینه هدف اصلی حوزه‌های علمیه در مرحله اول این است که به دور از شرایط و مسائل بیرونی و گرایش‌های افراد، به حکم دین دسترسی پیدا کنند. در فعالیتهایی هم که در طی این سالها انجام شده است؛ شاخص هایی وجود دارد که نشان دهنده موفقیت چشمگیر است که به برکت انقلاب اسلامی حاصل شده است، چون فضای انقلاب اسلامی موجب پیدایش مسائل و سؤالات جدید و حضور روحانیت و حوزه‌های علمیه در همه سطوح شده و شرایط ویژه‌ای را برای گسترش تحقیقات فراهم ساخته است که نتایج آن در سال‌های گذشته به خوبی مشاهده شد. به عنوان نمونه در حوزه بررسی کتابهای سال در پانزده دوره گذشته، چهل و هفت اثر در حوزه دین‌شناسی به مرحله نهایی رسید.
نکته حائز اهمیت اینکه بیش از پنجاه درصد این آثار در حوزه احیای مباحث شیعه و در حوزه تفکر دینی که بسیار هم ضروری است، بوده است این وضعیتی است که در نگاه به این حوزه از درون دین وجود دارد و قطعاً روش‌های علمی حوزه‌ها نقش اول را در این بین دارد.
2- نگاه دوم، دین پژوهی است که قصد سیاست گذاری دارد، یعنی اگر ما این تعهد را داریم که جامعه ما بایستی نسبت به معارف دینی، آشنا، علاقه‌مند و مجری این معارف شود، باید در مرحله بعد بررسی نمود که شرایط دینی جامعه چگونه است و فعالیت هایی که انجام شده تا چه حد مورد اقبال و استقبال قرار گرفته است؟ در صورت اول، هدفمان شناخت رفتار درست دینی و شناخت اصول دین است مانند اینکه معاد چیست؟ توحید چیست؟ و چه وجوهی دارد. در صورت دوم، سؤال این است که این اصول چقدر منشأ اثر در روابط فردی و اجتماعی است. در این حوزه روش تحقیق و کار متفاوت با حوزه اول است.
تطبیق متون با نگاه تاریخی، تصریح متون با شیوه‌های مرسوم در استخراج حکم، در صورت اول است، اما صورت دوم از شرایط دیگری برخوردار است. در این حوزه باید بر مبنای اطلاعاتی که از وضعیت اجتماعی به دست می‌آید تلاش کنیم؛ جامعه آرمانی و اهداف آرمانی خود را در نظام فرهنگی و اجتماعی ساری و جاری نماییم.