دانلود مقاله سنگ های رسوبی

مقدمه

در حدود 70% از سنگ های سطح زمین دارای منشأ رسوبی هستند و این سنگها عمدتاً از ماسه سنگها، سنگ های آهکی شیل ها و به مقدار کمتری اما به همان معروفیت از رسوبات نمک، سنگ های آهن دار، ذغال و چرت تشکیل شده است.

سنگ های رسوبی در ادوار گذشته زمین شناسی در محیط های طبیعی متفاوتی که امروزه وجود دارد رسوب کرده اند. رسوبات پس از ته نشین تحت تأثیر فرآیندهای دیاژنز قرار می گیرند که به صورت فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است و باعث فشردگی، سیمانی شدن تبلور مجدد و سایر تغییرات در رسوب اولیه می شود.

دلایل زیادی برای مطالعه سنگ های رسوبی وجود دارد. زیرا ارزش اقتصادی کانی ها و مواد موجود در آن ها کم نمی باشد. سوخت های فسیلی نفت و گاز از پختگی مواد آلی در رسوبات مشتق شده و سپس این مواد به یک سنگ مخزن مناسب که عمدتاً یک سنگ رسوبی متخلخل است مهاجرت می کند. روش های رسوب شناسی و سنگ شناسی به طور گسترده در پی جویی ذخایر جدید این منابع سوختی و سایر منابع طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد. سنگ های رسوبی بیشتر آهن، پتاس، نمک و مصالح ساختمانی و بسیاری دیگر از مواد خام ضروری را تأمین می کند.

سنگ های رسوبی حاوی زندگی گذشته زمین به فرم فسیل ها هستند که اینها مفاهیم اصلی انطباق چینه شناسی در فانروزوئیک می باشند.

سنگهای رسوبی منشأ خارجی داشته و تحت تأثیر عوامل مختلف نظیر باد، آب و غیره حاصل می شود به همین دلیل آنها را سنگ های بیرونی نیز می نامند سنگ های رسوبی 5% حجم لیتوسفر را تشکیل داده ولی سطحی از زمین که توسط آنها پوشیده می شود 70% می باشد. عمق متوسطی که توسط سنگهای رسوبی اشغال می شود دو هزار متری می باشد1. سنگ هایی که از ته نشین شدن مواد رسوبی پدید آمده باشند سنگ های رسوبی نامیده می شوند.2 سنگ های رسوبی به تعبیری از فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تشکیل می شوند.

ادامه 2 :

بر اساس عملکرد فرآیندهای غالب معمولاً رسوبات را از نظر سنگ شناسی در چهار رده گروه بندی می کنند( جدول 11) رسوبات سیلیسی آواری( هم چنین تحت عنوان رسوبات کریجنوس یا اپی کلاسیک خوانده می شوند) آنهایی هستند که از خرده( قطعات) سنگهای قبلی که توسط فرآیندهای فیزیکی حمل و رسوب کرده اند. تشکیل شده اند. کنگلومراها و ماسه سنگ ها و گل سنگ ها به این گروه تعلق دارند.

طبقه بندی سنگ های رسوبی:

 سنگ های رسوبی دسته أی از سنگ هاست که دردرجه حرارت و فشار پایین در نتیجه فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی ایجاد می شود و رسوبات در درجه حرارت و فشار پایین محیط های رسوبی تشکیل شده و در شرایط دیاژنتیک یعنی درجه حرارت زیر 200 درجه سانتیگراد و فشار کمتر از یک تا 2 کیلو بار به سنگهای رسوبی تبدیل می گردند حدود 70% سطح کره زمین از لایه های رسوبی تشکیل شده است.

معیارهایی که در طبقه بندی سنگهای رسوبی می توان از آنها استفاده کرد متنوع می باشد. اولین طبقه بندی سنگهای رسوبی به وسیله گرابو1 (1904) بوده و تا حدودی طبقه بندی زایشی2 است او سنگهای رسوبی را به دو دسته تقسیم می نماید. دسته آواری یا انتقالی که مواد تشکیل دهنده عمل ته نشست مواد از حالت محلول تشکیل می شود.

طبقه بندی بعدی طبقه بندی توصیفی3 است که از نظر کار ساده تر است و به وسیله کرینین4 (1948) ارائه شده است و در این طبقه بندی یک سنگ رسوبی را از نظر نوع ترکیب، شکل، اندازه و ترتیب قرار گیری اجزاء تشکیل دهنده کاملاً توصیف می شود و در نهایت یک نام توصیفی ارائه می گردد. طبقه بندی دیگری که نسبتاً پیشرفته تر و قابل استفاده تر است که به وسیله محققین مختلف برای سنگهای رسوبی متفاوت ارائه گردیده است. در این طبقه بندی به منشأ سنگ اهمیت داده می شود رسوباتی که بیشتر منشأ بیولوژیکی، بیو شیمیایی و آلی دارند شامل سنگ های آهکی که ممکن است دو لومیت دگرسان شوند. رسوبات فسفاته، ذغال، شیل نفتی و چرت ها می باشند رسوباتی که منشأ شیمیایی دارند شامل تبخیرها و سنگ های آهن دار است.

رسوبات و لکانی کلاستیک رده چهارم را تشکیل می دهند و از لاوا و خرده سنگهایی که از فعالیت های آتشفشانی همزمان سرچشمه می گیرند. تشکیل شده اند. هر یک از این سنگهای رسوبی متنوع معمولاً بر اساس ترکیب، می تواند بطور جزئی تر تقسیم بندی می شود. بعلاوه بسیاری از سنگهای رسوبی به صورت جانبی یا عمودی از طریق سنگهای حد واسط به سایر سنگها تبدیل می شوند.

محیط ها و رخساره های رسوبی:

محیط های رسوبی از جایی که فرسایش و حمل و نقل بیشتر است تا جایی که رسوبگذاری غالب است در تغییر می باشند. محیط های رسوبی اصلی قاره أی عبارت است از سیستم های رودخانه أی و یخچالی، دریاچه ها و دریاهایی که از ماسه بادی در صحرا می باشد.

عوامل زیادی رسوبگذاری رسوبات را کنترل و تحت تأثیر قرار می دهند و تعیین کننده نوع سنگ رسوبی و رخساره1 تولید شده می باشد. در مقیاس کلی عوامل مهم کنترل کننده شامل: الف فرآیندهای رسوبی. ب محیط رسوبی. ج موقعیت تکتونیکی. د آب و هوا می باشد.

رسوبات می توانند در یک محدوده وسیعی از فرآیندها از جمله باد، جریان آب( مانند رودخانه) جریان های جزر و مدی و جریان های طوفانی، امواج جریان های رسوب+ آب( نظیر جریان های توربیدیتی) جریان های خرده دار در جای اسکلت جانوران و رسوبگذاری مستقیم کانی ها( نظیر تبخیرها) رسوب کنند. فرآیندهای رسوبی اثر خود را به فرم ساختمانهای رسوبی و بافت در رسوبات باقی می گذارند.

بررسی سنگ های رسوبی با تعبیر و تفسیر محیطی متوقف نمی شود سرگذشت کاملی از رویدادهایی که بعد از رسوبگذاری یعنی در طی دیاژنز اتفاق می افتد، قابل گفتن است که در طی دیاژنز است که یک سنگ سخت شده از یک رسوب سست و سخت نشده بوجود می آید.

فرآیندهای دیاژنتیکی بلافاصله بعد از رسوب گذاری شروع شده و تا قبل از اینکه دگرگونی شروع شود ادامه می یابد این واکنش ها تا زمان افزایش درجه حرارت و فشار ادامه می یابد.

فرآیندهای دیاژنتیکی شامل: فشردگی، تبلور، انحلال، جانشینی، در جازایی و سیمانی شدن می باشد. فشردگی هم یک فرآیند فیزیکی و هم یک فرآیند شیمیایی است و از توده رسوبی بالایی ناشی می شود که باعث شده است آب با فشار خارج می گردد و دانه ها آرایش نزدیکتر پیدا می کنند. فرآیند های دیاژنتیکی به چند دلیل حائز اهمیت اند آنها می توانند بطور قابل ملاحظه أی رسوب را هم از نظر ترکیب آن و هم از نظر بافت تغییر دهند و در بعضی موارد نادر ساختمانهای اولیه را به طور کامل از بین ببرند. رویدادهای دیاژنتیکی همچنین بر روی تخلخل و نفوذپذیری رسوب که از خواص کنترل کننده پتانسیل یک رسوب بعنوان مخزن نفت، گاز و آب است تأثیر می گذارند.