مقدمه :
پدیده رشد و افزایش روز افزون جمعیت و محدود بودن تعداد فرصت‌های شغلی در بخش‌های استخدامی و مزد بگیری، سبب شده که موضوع بیکاری به یکی از معضلات اقتصادی و اجتماعی مبدل گردد، به گونه‌ای که ایجاد اشتغال برای جوانان به یکی از اولویت‌های برنامه ریزی بازار کار تبدیل شده است. در همین راستا، دستیابی به سیاست‌ها و اهداف اشتغالزایی در برنامه چهارم توسعه، بهره‌مندی از نیروی خلاق و کارآفرین و استفاده بهینه از آنها در فرآیند تولید از اهمیت بسزایی برخوردار است و به منظور ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و کسب موفقیت در عرصه‌های ملی و بین‌المللی در عرضه خدمات و تولید محصولات و نیل به توسعه اقتصادی، به فرهنگ سازی و ترویج در حوزه کارآفرینی نیاز می‌باشد.
با شکل گیری معاونت برنامه‌ریزی منابع انسانی و توسعه کارآفرینی در ساختار وزارت کار و امور اجتماعی، سیاست‌های اشتغال بیشتر به فعالیت‌های کارآفرینانه و حمایت و هدایت از کارآفرینان معطوف شده است. بخشی از این سیاست‌ها به مجموعه اقدامات فرهنگی از جمله برگزاری جشنواره‌ها، همایش‌ها و نشست‌های تخصصی کارآفرینی مربوط می‌شود. به همین منظور با تلاش در شناسایی کارآفرینان در حوزه‌های گوناگون اقتصادی نظیر کشاورزی، صنعت، خدمات، تجارت، فنّاوری اطّلاعات و پزشکی در معرفی الگوهای برتر کارآفرین به عموم جامعه خصوصاً جوانان اهتمام می‌شود.
تعاریف و مفاهیم کلیدی:
کار آفرینی: فرآیند خلق محصول (یا ارایه خدمات) با ارزش افزوده با استفاده از زمان و تلاش کوشش مورد نیاز وضروری، از طریق نوآوری، همراه با ریسک پذیری مالی ، روان
شناختی و اجتماعی جهت دستیابی به پاداش های مادی و رضایت فردی و استقلال
کارآفرین:
فردی که دارای ایده و فکر جدید ( خلاقیت) است و از طریق ایجاد و رشد یک فرآیند کسب و کار توأم با خطر پذیری، محصول یا خدمات جدید به بازار ارایه می‌کند.
کسب و کار:
عبارت از هرگونه فعالیت و فرآیند خرید و فروش کالا، تولید محصول و عرضه خدمات به منظور به دست آوردن سود است.
خلاقیت:
توانایی خلق و آفرینش ایده‌ها، افکار جدید و سودمند که ممکن است در آینده به اجرا در آید.
نوآوری:
نمایانگر مفهومی نو و در بردارنده خلاقیت است. فرآیندی که اختراع یا ایده را به محصول و یا خدمتی که قابل عرضه در بازار است تبدیل می‌نماید. خلق نوآوری را
می توان نوعی از تولید دانش برشمرد، زیرا مهمترین هدف آن یافتن پاسخ های جدید و بهتری است که مورد قبول صاحب مسئله(مثلا" مشتری) باشد.
کارآفرین سازمانی:
کسی است که در استخدام سازمانی بزرگ بوده و توانسته است ایده یا ایده‌های جدید خود را با زحمات و خطرات متفاوت در آن سازمان تبدیل به عمل کند.
سازمان کارآفرین:
سازمانی است که شرایط جذب، رشد و پیشرفت کارآفرینان را آماده نموده است، به طوری که همه کارکنان در همه سطوح سازمانی بتوانند به راحتی، سریع و مستمر و به شکل فردی یا گروهی، افکار و ایده‌های جدید خود را کارآفرینانه تبدیل به عمل نمایند. حفظ کرامت کارکنان و به تبع آن تکریم ارباب رجوع (به ویژه کارآفرینان) از ملزومات یک سازمان کارآفرین است.
ابعاد و انواع نوآوری:
ابعاد مختلف و انواع نوآوری عبارتند از:
1- نوآوری در تولید کالا و ارایه خدمات
2- نوآوری در به کارگیری منابع
3- نوآوری در بازار
4- نوآوری در روش و فرآیند
5- نوآوری در سازمان و مدیریت
چشم‌انداز، راهبردها و سیاست‌ها ی جشنواره کارآفرینان برتر ایران
- در نظر داشتن مقوله « کارآفرینی» به عنوان رویکردی مناسب در جهت بهبود وضعیت اشتغال و بیکاری
- ایجاد اشتغال از روش کارآفرینی
- ارایه الگوهای کارآفرینی
- ایجاد فضای همکاری و تعامل ما بین سرمایه‌گذاران کارآفرین و ایده‌پردازان، طراحان کسب و کار و کارآفرینان جوان
- تلاش در شناسایی هر چه بیشتر کارآفرینان، به منظور معرفی الگوهای موفق کارآفرینی در:
* بخش‌های مختلف اقتصاد نظیر کشاورزی، صنعت، خدمات، تجارت، فنّاوری اطّلاعات و پزشکی
* کسب و کارهای تازه تأسیس (کمتر از3 سال)، در مرحله رشد(3سال و بیشتر)، کارآفرین سازمانی و سازمان کارآفرین
* قشرهای مختلف اجتماع اعم از زنان، افراد سالخورده و.... از اقصی نقاط کشور (به ویژه مناطق محروم )
- استفاده از ملاک‌ها و معیارهای علمی در شناسایی کارآفرینان
--هماهنگی و تبادل نظر با سایر نهادها و ارگانهای استانها به منظور شناسایی هر چه بهتر و بیشتر کارآفرینان ونیز استفاده از حمایت های سازمان های مذکور
شناسایی و معرفی سرمایه‌گذاران برتر کشور
- پایه گذاری سیاست تشویق کارآفرینان جوان کشور
-فراهم نمودن شرایط مناسب حمایتی و تخصیص تسهیلات به کارآفرینان
مستند قانونی:
- این نظام‌نامه به استناد مصوبه شماره 50876/ت 33913 ه مورخ 25/8/1384 هیات وزیران و جزء (الف) بند(11) تبصره(2) قانون بودجه سال 1385 کل کشور تهیه شده است.
ماده 1- اهداف :
با عنایت به اهداف راهبردی سندهای فرابخشی کارآفرینی و اشتغال، وزارت کار و امور اجتماعی جشنواره کارآفرینان برتر را در دو مرحله استانی و نهایی با هدف شناسایی و معرفی کارآفرینان
به جامعه و استفاده از توانمندی آنان در بخش‌های مختلف اقتصادی، به منظور ایجاد و توسعه اشتغال در کشور برگزار می‌نماید. به طور کلی، اهداف برگزاری این جشنواره را می‌توان به شرح زیر برشمرد:
1- شناسایی و معرفی کارآفرینان به جامعه و استفاده از توانمندی آنان در جهت ایجاد و توسعه اشتغال در کشور
2- ترویج و توسعه فرهنگ کارآفرینی
3- برجسته نمودن جایگاه رفیع کارآفرینان در جامعه
4- تشویق حامیان کارآفرینی به مشارکت و سرمایه گذاری در اجرای برنامه‌های کارآفرینی و به خصوص تعامل جدّی با کارآفرینان و نوآوران حاضر در جشنواره
5- ایجاد انگیزه در کارآفرینان و خصوصا" دانش آموختگان برای ایجاد کسب و کار جدید
6- انجام یک اقدام فرهنگی به منظور ایجاد فضای تعامل میان فعالان عرصه‌های اقتصاد و کارآفرینی
7- فراهم نمودن بستر لازم برای شکوفایی استعدادها و ظرفیت‌های کارآفرین ، رشد اعتماد به نفس و افزایش روحیه خودباوری در جوانان
8- ارتقاء بهره‌وری، کاهش نرخ بیکاری
9-ترویج فرهنگ سرمایه گذاری در بخش مولد
10-اجرای مصوبات مربوط به جشنواره و اعلام نتایج آن ها در جشنواره های بعدی
11-ایجاد فرصت برای تبادل تجربیات و توسعه توانایی های حرفه ای بین دانش آموختگان و کارآفرینان
12-ایجاد تحرک به نحو موثردر منابع ، سرمایه ها و مهارت های نیروی انسانی که بلا استفاده و سرگردان باقی مانده اند.
معرفی جشنواره :
بر اساس تصمیمات اتخاذ شده، جشنواره کارآفرینان برتر در دو مرحله استانی و نهایی برگزار خواهد گردید. در مرحله اول کارآفرینان برتر در سطح استانهای کشور شناسایی و معرفی خواهند شد و سپس از میان برگزیدگان رتبه‌های اول جشنواره استانها، با به کارگیری معیارهای معین و مشخص که مورد تایید اعضای کارگروه علمی جشنواره باشد، کارآفرینان ایران انتخاب خواهند شد. در بخش طراحان کسب و کار برنامهها در یک مرحله و مستقیماً در سطح ملی جمع‌آوری و داوری خواهند شد. همه ساله نمایشگاهی نیز از دستاوردهای کارآفرینان در ایام برگزاری جشنواره برپا خواهد گردید که به معرفی و عرضه دستاوردهای کارآفرینان و ایجاد تعامل مابین ایشان و حامیان کارآفرینی اختصاص می‌یابد.
تبصره: کلیه سازمانهای کار و امور اجتماعی استانها موظفند در خصوص برگزاری جشنواره استانی و ملی، همگام و هماهنگ با دفتر توسعه امور کارآفرینان اقدام و جشنواره استانی را در تاریخ تعیین شده برگزار نمایند.
موضوعات جشنواره:
موضوعاتی که در جشنواره به آنها توجه می‌شود عبارتند از:
تجلیل از کارآفرینان منتخب، در کسب و کارهای خصوصی، تعاونی، عمومی‌دولتی و
غیر دولتی، در بخش‌های مختلف اقتصادی نظیر کشاورزی، صنعت، خدمات، فنّاوری اطّلاعات، تجارت، پزشکی و در گروه‌های تازه تأسیس، در حال رشد، کارآفرین سازمانی و سازمان کارآفرین
تجلیل از طراحان کسب و کار(در مرحله ملی)