سروش: جامعه ما به بازسازی و شست‌وشوی مجدد اخلاقی احتیاج دارد ....
چرا معشوق در ادبیات فارسی با صفت راهزنی و غارتگری شناخته می‌شود”؟
این پرسشی بود که عبدالکریم سروش به‌منظور تبیین منابع اخلاقی جامعه ایرانی مطرح کرد و گفت: جامعه ما به بازسازی و شست‌وشوی مجدد اخلاقی و به دیده تردید نگاه کردن به میراث گذشته خود احتیاج دارد.
دکتر سروش که روز پنجشنبه در دفتر جبهه مشارکت مشهد سخن می‌گفت، با اشاره به شباهت جامعه فعلی با معضلات و نقدهای خواجه لسان‌الغیب افزود: اخلاقیات ما به یک حافظ و ناقد احتیاج دارد؛ تا با تسلط بر ریشه‌های تاریخی به نقد آنها بپردازد.
وی با بیان اینکه تجربه‌های تاریخی که میراث‌خوار آن هستیم وضعیت اخلاقی نامناسبی پدید آورده است، پیشنهاد کرد، از تجربه‌های تاریخی و میراث گذشته توبه‌ای فرهنگی کنیم و افزود: علاوه بر نقد اخلاقی قدرت و دیانت که امری لازم است، نقد وضعیت اخلاقی درونی خودمان نیز ضروری است.
سروش که درباره مبانی شکل‌گیری نظام اخلاقی ایرانی در تئوری و عمل سخن می‌گفت، با هشدار نسبت به غفلت از مساله اخلاق در هیاهوهای سیاسی و اجتماعی، اظهار داشت: سخنرانی‌های روشنفکران و روزنامه‌ها پر است از حجت‌های سیاسی و در سطح بالاتر از آن، سخن از عقلانیت و سنت و مدرنیته؛ اما گاهی این مقولات بزرگ حجابی برای طرح موضوعات مهم‌تر می‌شود.
وی با اشاره به آمیختگی اخلاق با زندگی فردی و اجتماعی و وابستگی مانایی نظام‌های عادل و ظالم به پرداختن نظامی ارزشی، گفت: حتا در سیاست نیز باید به نقد اخلاقی سیاست اندیشید و نمی‌توان صرفاð به کارآمدی نظام‌ها اکتفا کنیم؛ چون گاهی نظام‌های دیکتاتوری از نظام‌های دموکراتیک کارآمدتر هستند.