در این مقاله سعی داریم به طور اجمالی و خلاصه پرکاربردترین فایل سیستم ها (file system) را مورد بررسی قرار دهیم؛ ضمن اینکه فقط سیستم فایل های دو سیستم عامل پرکاربرد windows و Linux را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
توجه داشته باشید نقش فایل سیستم برای یک پارتیشن می تواند بسیار تعیین کننده و حیاتی باشد و روی مواردی مانند سیستم عامل پشتیبانی کننده، نوع و نحوه چیدمان فایل در پارتیشن، امنیت دسترسی به پارتیشن ها و ... تأثیرگذار می باشد.
ضمناً لازم به یادآوری است فایل سیستم در زمان فرمت کردن یک درایو و یا توسط نرم افزارهای ویژه ای مانند partition majic نوشته می شود.
1. FAT (File Allocation Table): این فایل سیستم که FAT16 هم نامیده می شود، از ابتدایی ترین فایل سیستم های دنیای کامپیوتر به حساب می آید. FAT به طور ذاتی از کلاسترهای 32 بیتی استفاده می کند و از لحاظ امنیت و کارایی، نسبت به سایر فایل سیستم های مرور شده در این مقاله در سطح پایین تری قرار دارد. FAT با سیستم عامل های win me, win 9x, win 3.x, dos و برخی سیستم عامل های os/2 و unix سازگاری دارد. از معایب بزرگ FAT می توان به عدم پشتیبانی از هارد دیسک های با حجم بالا اشاره کرد. ضمناً اندازه هر پارتیشن هم نمی تواند بیشتر از 2047 MB باشد.
2. FAT32: نسخه توسعه یافته FAT16 می باشد که به منظور سازگاری با نسخه های جدید ویندوز و نیز پشتیبانی از هارد دیسک های با حجم بالاتر طراحی شد. FAT32 از نظر امنیت و کارایی بسیار بهتر از FAT طراحی شده و حتی می تواند از کلاستر های 4 بیتی نیز استفاده کند و این امر موجب می شود تا حجم بشتری در اختیار کاربران قرار گیرد. بدین معنا که هم از هاردهای با ظرفیت بیشتر پشتیبانی می کند و هم اندازه فایل ها در این فایل سیستم کمتر از FAT می باشد. FAT32 قابلیت سازگاری با سیستم عامل های win xp, win 2k, win nt, win me, win 9x, dos 7.0 را دارا می باشد. از معایب FAT32 می توان به عدم توانایی در تعریف سطح دسترسی، نداشتن Recycle bin مجزا، امنیت پایینتر نسبت به NTFS و ... اشاره کرد.