بسیاری از ما اولین تجربه استفاده از اینترنت را از طریق ابزارهای کاوش کسب کرده ایم اما براستی ابزارهای کاوش اینترنت کا روزانه میلیون ها نفر د رسراسر جهان از آن استفاده می کنند ، چه ویژگیها و امکاناتی دارند ؟ و چگونه کار می کنند ؟
ابزار های کاوش : اینترنت ، پایگاههای اطلاعاتی قابل جستجو2 یا مرور3 هستند که با استفاده از آنها می توان به « بخشی » از اطلاعات موجود را اینترنت دست یافت . این ابزارها به دو شیوه « جستجوی کلید واژه ها » یا « مرور وانتخاب » پیوند های فرامتنی 4کاربران را به سوی اطلاعات مورد نظر ، هدایت می کنند .
ابزارهای کاوش اینترنت را می توان به دو نوع اصلی تقسیم بندی کرد : راهنمای موضوعی 5و موتورهای کاوش6 . موتورهای کاوش اینترنت و راهنمای موضوعی نسبت به یکدیگر مزایا و محدودیتهایی دارند و رویکرد آنها برای انتخاب گرد آوری و نمایه سازی اطلاعات در محیط اینترنت ، متفاوت است در این کتاب ، اصطلاح «ابزارهای کاوش اینترنت » بر دو مفهوم موتور کاوش و راهنمای موضوعی دلالت می‌کند .
در حال حاضر ، تقریبا کلیه ابزارهای کاوش اینترنت به منظور جستجو وبازیابی اطلاعات در محیط شبکه جهانی وب طراحی می شوند ودر دسترس قرار می گیرند به همین دلیل ، از آنها به عنوان « موتورهای کاوش وب » و«راهنماهای موضوعی وب » نیز نام برده می شود یکی از راهنماهای ابزارهای کاوش اینترنت به نام Search Engine Guide مدعی است که تاماه جولای 2001 بیش از 2500 راهنمای موضوعی و موتور کاوش را در زمینه های مختلف ، شناسایی وبه صورت موضوعی ،تقسیم بندی کرده است ( 10 ) از آنجا که ابزارهای کاوش اینترنت ، تنها راه رویارویی با حجم فزاینده ی اطلاعات در محیط وب هستند ، دور از انتظار نخواهد بود که چنین ابزارهایی بسرعت رشد وتوسعه پیدا کنند .
راهنماهای موضوعی : رویارویی انسان با محیط وب
راهنماهای موضوعی وب : پایگاههایی هستند که اطلاعات صفحات یا سایت های وب منتخب را توسط نیروی انسانی در پایگاه خودنمایه می کنند در راهنماهای موضوعی وب فرایند شناسایی بررسی ، تجزیه و تحلیل ، ارزیابی و نمایه سازی صفحات یا سایت های وب توسط نیروی انسانی و براساس معیارهای از پیش تعیین شده انجام می شود راهنماهای موضوعی وب برای در دسترس قرار دادن اطلاعات
صفحات یا سایت های وب اغلب از نظام سلسله مراتب موضوعی استفاده می کنند .
درسال 1994 اولین راهنمای قابل جستجوی وب ، تحت عنوانEINET Galaxy با این ویژگی ها در دسترس عموم قرار گرفت و کمی پس از آن ابتکار و دانشجو در ارائه یک فهرست موضوعی از سایت های منتخب ، باعث پدید آمدن ( www. Yahoo . com ) yahoo شد که هم اکنون یکی از رایج ترین و پر استفاده ترین ابزارهای کاوش اینترنت بشمار می آید . ( 14 :ص 290)
راهنماهای موضوعی ، اغلب از طریق ویراستاران یا متخصصان موضوعی به تجزیه وتحلیل محتوایی ، ارزیابی و گزینش صفحات یا سایت های وب می پردازند با اینکه راهنماهای موضوعی وب در مقایسه با موتورهای کاوش ، بخش کمی ازاطلاعات موجود در اینترنت را پوشش می دهند اما از آنجا که فرایند گرد آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط نیروی انسانی انجام می شود اغلب کیفیت و ارزش نسبت بالایی دارند برای نمونه بیش از 40 هزار ویراستار و متخصص و داوطلب در سراسر جهان با راهنمای موضوعی ( http // moz ) open Directory جهت شناسایی ، انتخاب و ارزیابی صفحات یا سایت های وب همکاری دارند و راهنمای موضوعی! yahoo برای انجام فعالیتهای مشابه از بیش از 150 نفر ویراستار و متخصص موضوعی استفاده می کند ( 3) راهنماهای موضوعی وب اغلب توضیح مختصری درباره محتوای صفحات یا سایت های وب موجود در پایگاه خود که توسط ویراستاران تهیه و تنظیم شده است ارائه می دهند همین موضوع باعث می شود تا به سهولت بتوان از موضوع و محتوای صفحات یا سایت های وب آگاهی یافت دو نوع راهنمای موضوعی را می توان شناسایی کرد : راهنمای موضوعی عمومی1 : که تقریبا کلیه موضوعات و حوزه های دانش بشری را پوشش می دهند ، مانند( www . look smart . com ) look smart , open Directory , yahoo ! وراهنمای موضوعی خاص 2که منحصرا برای دسترسی به اطلاعات حوزه خاصی مانند فیزیک ، شیمی ، زیست شناسی ، کتابداری و .. ارائه می شوند برای مثال ( www . iranhoo . com ) Iranhoo یک راهنمای موضوعی به زبان فارسی مختص سایت های ایران است .