بیان موضوع پژوهش
بهرهوری و کاربرد وسیع این مفهوم در عرصه‌های گوناگون زندگی فردی و اجتماعی انسان روندی فزاینده داشته است. سوابق تاریخی نشان می‌دهد که برای اولین بار در سال 1766 میلادی در یک سند رسمی (Productiuity) با مفهوم بهرهوری، مورد استفاده قرار گرفته است. به طور کلی، بهرهوری را همان خارج قسمت ستاده به نهاده تعریف کرده‌اند. بهرهوری فقط در نسبت ستاده به داده خلاصه می‌شود و در صورتی رقمی و عددی به خود می‌گیرد که درک و مقایسه میزان رشد آن نسبت به قبل به مراتب ساده‌تر از وجوه دیگر است و از آنجا خود این نگرش هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد و به بیان ساده بهرهوری می شود، “ نسبت ستاده به داده” به میزان تحقق اهداف تعریف شده، تغییر می یابد و مفهومی عمیق تر پیدا می‌کند. تلاش برای افزایش بهرهوری جدی ترین مبارزه‌ای است که مدیریت در آستانه قرن بیست و یکم با آن روبروست و به نظر می‌رسد در عصر ما، کارآیی و بهرهوری بالاترین هدف و ارزشمندترین مقصد همه مدیران است. بهرهوری به طور معجزه آسایی موجب بالا رفتن شگرفت معیارها و کیفیت زندگی در کشورهای پیشرفته شده است و این حرکت از یک قرن پیش تا به حال همچنان ادامه دارد.
بکارگیری دانش و شیوه‌های ارتقا بهرهوری در بسیاری از عرصه‌های اجتماعی و در موارد گوناگون به منظور دست یابی به کیفیت های مورد نظر توصیه می شود. ورزش که یکی از پدیده‌های محبوب عصر ما تلقی می‌شود نیز یکی از موضوعاتی است که در دانش بهرهوری مورد توجه می‌باشد. یکی از این دیدگاهها که زاویه تازه‌ای از موضوع بهرهوری را مورد ارزیابی قرار می دهد، اندازه گیری بهرهوری در اماکن ورزشی است که کاری است تازه و بدیع.
ارتقا بهره وری اماکن ورزشی و بخش های خدماتی از این دست، نه تنها در کشور ما بلکه در سطح بین‌المللی نیز در ابتدای راه خود می‌باشد و احتمالاً بزرگترین و دشوارترین چالشی است که مدیریت ورزشی در کشورمان در حال حاضر و در دهه‌های آینده باآن روبرو خواهد بود.
مستندات مربوط به تحلیل عملیات عمرانی بخش تربیت بدنی و ورزش طی ده سال 67-1376 نشان می‌دهد که 104 درصد بیش از اعتبارات مصوبهای برنامه های پنجساله اول و دوم در اختیار این بخش قرار داده شده است. این امر نشان دهنده توجه بیشتر به ایجاد و توسعه اماکن و تاسیسات ورزشی می‌باشد. در حالیکه همین مستندات پائین بودن استفاده از تاسیسات ورزشی در مقایسه با ظرفیتهای موجود را تاکید کرده‌اند. بنا به دلایل مختلف از جمله فقدان اطلاعات و آمار صحیح و دقیق ساعات بهره‌برداری و استفاده از تاسیسات ورزشی موجود در نوبت کاری مختلف در کلیه روزهای هفته و ماههای سال، نداشتن سیستم های مناسب مالی و کمبود نیروی متخصص، تاکنون تعیین و محاسبه شاخص های بهرهوری بخش ورزش در حوزه اماکن ورزشی امکان پذیر نشده است.
تعیین میزان بهرهوری اماکن، تاسیسات و تجهیزات ورزشی به شناخت و به کارگیری شاخص‌های متقن و گوناگونی بستگی دارد. از این رو شناسایی و بررسی عاملها و پارامترهای موثر در بهرهوری، اولویت‌بندی آنها و تعیین شاخص‌های بهرهوری از جمله مواردی هستند که در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ضرورت و اهمیت پژوهش
اندازه‌گیری ، جزء لاینفک و به تعبیر برخی نقطه آغاز فرایند علمی مدیریت بهرهوری است اگر بخواهیم بهرهوری را در فرهنگ سازمانی جلوه‌گر سازیم، شرط اساسی آن، وجود ابزاری برای کنترل و نظارت بر پیشرفت، فراهم آوردن بازخورد، تعیین هدفهای قابل اندازه گیری و ارزیابی عملکرد مدیریت است. به عبارتی دیگر، اندازه‌گیری بهرهوری، فراهم آورنده اطلاعاتی است که امکان ارزیابی و قضاوت را پیرامون چگونگی حرکت به سوی هدف (وضع موعود) را از نقطه عزیمت و شرایط قبلی (وضع موجود) ایجاد می‌کند.
شاخص‌های بهرهوری در بخش اماکن ورزشی به برقراری هدفهای واقعی و شناخت مراحل کنترل کمک کرده و تنگناها و محدودیتهای انجام کار را به روشنی نشان می‌دهد و به مدیران ورزشی کمک می‌کند که فعالیت های گذشته را تجزیه و تحلیل نموده و برای فعالیتهای جدید برنامه‌ریزی کنند. بعلاوه بدون یک سیستم مناسب اندازه‌گیری بهرهوری در بخش اماکن ورزشی نمی توان انگیزه ها و روابط کاری را بهبود بخشید. این شاخص ها همچنین برای مقایسه بین امکان ورزشی مختلف یا بخشهای مختلف اماکن ورزشی ایجاد رقابت بین آنها بسیار مفیدند و به این علت است که اندازه‌گیری بهرهوری باید جز اولویتهای نخست مدیرتی اماکن ورزشی قرار گیرد. یک سیستم اندازه‌گیری بهرهوری جز لاینفکی از سیستم اطلاعات مدیرتی است که می تواند برای رسیدن به موازنه بین هزینه‌ها و ارائه خدمات به کار آید. اندازه‌گیری بهرهوری در بخش اماکن ورزشی نشان می دهد که منابع چگونه مصرف شده‌اند و توجه به کدام بخشها می تواند در افزایش بهرهوری فضای ورزشی تاثیر بیشتری داشته باشد. با اندازه‌گیری بهرهوری، مدیریت می‌تواند دریابد که آیا استراتژی‌های انتخابی وی به درستی انجام می‌شوند یا نه؟ و یا نتایج حاصل از آنها همان نتایج مورد انتظار است یا خیر؟
اندازه‌گیری بهرهوری جدای از منافع استراتژیک آن کارکردهای تقویت کننده سودمند دیگری را نیز برای اماکن ورزشی در بر دارد. به طور خلاصه برخی از کارکردهای مفید اندازه گیری بهرهوری اماکن و تجهیزات ورزشی عبارتند از: