سونامی، واژه‌ای ژاپنی به معنای موج در بندر می‌باشد. اغلب چنین واژه‌ای توصیفی است برای پدیده‌های مشاهده شده‌که در ارتباط با امواج ساحلی یا امواج لرزه‌ای دریا هستند. به کاربردن هر دوی این واژه‌ها دلایل گمراه‌کننده‌ای از لحاظ مکانیسم تشکیل آنها را به همراه دارد.
اغلب، در امریکای جنوبی واژه maremoto به کار می‌رود. در صورتی که کاربرد کلمه سونامی به وسیله دانشمندان و اکثر کشورهای حوضه اقیانوس آرام مورد قبول‌تر و رایج‌تر است. برای TWS ها سونامی ها به سه دسته محلی – منطقه ای ( ناحیه ای ) و عرض اقیانوس آرام تقسیم بندی می شوند، و به وسیله این واژه ها گستردگی و دامنه پتانسیل تخریب نسبت به مرکز سونامی توصیف می شود. به طور معمول، سونامی‌های محلی در ارتباط با نوع خاصی از سونامی هستند که پیدایش آن به موجب زمین لرزه‌های زیردریایی و یا انفجار آتشفشان است. به عنوان مثال سونامی هولناک محلی 9 جولای 1958 در خلیج Lituya ( آلاسکا )، که ارتفاع امواج از 485 متر تجاوز کرد، اما میزان تخریب منطقه محدودی را در بر می گرفت. سونامی های منطقه ای متداول تر هستند. تخریب این نوع سونامی نیز ممکن است در حد محلی باشد، چرا که انرژی آزاد شده برای ایجاد یک سونامی به وسعت عرض اقیانوس آرام کافی نمی باشد و یا اینکه به دلیل ژئومورفولوژی مرکز سونامی پتانسیل تخریب آن را محدود می‌کند.
سونامی‌های عرض اقیانوس آرام کم رواج ترین هستند. اما پتانسیل تخریب بالای آنها تنها به دلیل بزرگی و وسعت خود آنها نیست، بلکه با عبور از عرض حوضه اقیانوس آرام بسیاری از مناطق ساحلی در معرض امواج مخرب قرار می گیرند. به عنوان مثال سونامی 22 می 1960 گسترش تلفات و تخریب در عرض اقیانوس آرام از شیلی تا هاوایی – ژاپن و فیلیپین را در بر می گرفت.
سونامی سیستمی از امواج ثقلی است که در دریا به موجب یک آشفتگی بزرگ مقیاس در سطح آب دریا در یک محدوده (بازه ) زمانی کوتاه رخ می دهد .در ادامه برای اینکه سطح دریا به حالت تعادل ( هم ترازی) به موجب یکسری حرکات آونگی برسد، امواجی شکل می گیرند که به سمت خارج مرکز سونامی انتشار می یابند. یک سونامی می تواند: توسط فوران آتشفشان زیر دریایی – با جابجایی رسوب‌های زیردریایی – به واسطه زمین‌لرزه‌های ساحلی به سوی یک خلیج یا بندرگاه – به وسیله برخورد شهاب سنگ و یا جابجایی قائم پوسته زمین در امتداد یک زون شکستگی که در زیر و یا مرز بستر اقیانوس است – ایجاد شود. مورد اخیر متداول‌ترین علت تشکیل سونامی ها می باشد. نخستین علت تشکیل سونامی ها ( ذکر شده در بالا) قادر به گسترش درعرض یک حوضه اقیانوسی است.
همچنین، گسستگی پوسته زمین می‌تواند یک زمین لرزه اصلی ایجاد کند و توسط دستگاه‌های لرزه‌ای در سطح دنیا ثبت و اندازه‌گیری شود. در هر حال این بدان معنی نمی‌باشد که تمام زمین‌لرزه‌های ساحلی ویا نزدیک به ساحل باعث ایجاد سونامی می شوند.
هم‌اکنون، به جز توجه به وقوع و مرکز کانونی زمین لرزه و سپس پی بردن به دریافت امواج خاص سونامی در شبکه ایستگاه‌های ساحلی، هیچ روش کاربردی‌ای برای بررسی سونامی ایجاد شده، وجود ندارد.
زمانی که زمین‌لرزه‌ای اتفاق می‌افتد، انرژی آزاد شده در زمین، در سطح وسیعی از شدت و سرعت، گسترش (انتشار) می‌یابد. ممکن است اگرچه حرکات قابل تشخیص برای بیننده به منطقه‌ای که زمین‌لرزه در آنجا رخ داده است محدود شود، فازهای امواج لرزه‌ای کوچک گوناگونی در سطح زمین منتشر می شوند که به وسیله لرزه‌سنج‌ها ثبت می شوند. سپس یک لرزه نگار، تصویری از حرکت زمین در آن ایستگاه را ترسیم می کند.
برای یک سیستم هشداردهنده سونامی، 3 موج اصلی لرزه ای مورد بررسی قرار می گیرند.
نخستین موج : موج p ، که یک موج فشارشی است و در درون زمین با سرعت های مختلف حدود 8 کیلومتر در
ثانیه نزدیک مرز پوسته – گوشته تا 5.13 کیلومتر در ثانیه در مرز گوشته – هسته حرکت می‌کند.