چکیده
در ابتدا نظری به محیط زیست انداخته ایم و اینکه منابع آلودگی چیست؟
سپس درباره ی کاهش زباله های خانگی پیشنهاداتی دارد در ادامه طرز صحیح استفاده از آب و مثال هایی جهت راهنمایی جلوگیری از اسراف آب.
در دنباله ی بحث راه های صرفه جویی انرژی در خانه از جمله گاز عنوان می شود و کارهای ساده ای را جهت جلوگیری از صدماتی که به محیط زیست وارد می شود پیشنهاد می کند. از جمله هدیه دادن گل ریشه دار و درختجه های تزئینی به جای دسته گل- یا این که از انبوه مراسلات پستی بیهوده باید کاست و یا استفاده کمتر از پوشک بچه یا استفاده از وسایل نقلیه عمومی- استفاده ی کمتر از گوشت. که برای هر کدام دلایلی جالب توجه ارائه داده می شود.
مقدمه
این روزها در تمام نشریات جهان درباره خطرات عظیمی که متوجه سلامتی محیط زیست است مطالب زیادی منتشر می شود و در برنامه های تلویزیونی به طور مستند و عیناً این مطالب منعکس می شود .
متأسفانه کشورهای جهان سوم از جمله ایران با سرعت بیشتری در جهت نابودی جنگل ها، مراتع، حیات وحش، آلودگی آب، آلودگی هوا، صدمه به محیط زیست و ... گام بر می دارند.
امید است این مجموعه که با وجود حجم کم، حاوی اطلاعات زیادی است. به سلامت سرزمین ما و موجودات کشور ما و سلامت و طراوت محیط زیست ما کمکی بکند. شاید در آینده هموطنان ما بار دیگر حرمت آب، خاک و هوا را نگهدارند.
نظری به محیط زیست کشور ما ایران:
در بدو امر ایران کشوری بسیار پهناور با تنوع شدید و گسترده اقلیمی به نظر می آید که اکثراً در طی سال حداکثر دمای جنوب با حداقل دمای منطقه شمال آن بیشتر از 40 درجه سانتیگراد تفاوت را نشان می دهد.
در حدود 50 درصد از وسعت سرزمین ما را کوهستان ها و 23 درصد وسعت آن را کویرهایی تشکیل می دهند که در برخی از نقاط آنها ارتفاع تپه های ماسه متحرک تا 300 متر رسیده و جزء کویری ترین مناطق جهان به حساب می آیند. متأسفانه وسعت کویرهای کشور در حال افزایش بوده و در نتیجه فرآیندهای شوری و قلیایی شدن، بیشتر از 250000 کیلومتر مربع یا 15 درصد دیگر از وسعت کشور به سوی کویری شدن پیش می رود. به این ترتیب 88 درصد کشور ما فاقد ویژگی های زیستی قابل ملاحظه است.
صرف نظر از جنگل های انبوه در شمال، بیشتر مناطقی که در کردستان ، چهارمحال بختیاری و... به نام «جنگل» نامیده می شوند. در حقیقت بیابان هایی هستند که بوته های کوتاه و متفرق پسته و بادام وحشی موجود در آنها خبر از وجود جنگل هایی در گذشته می دهند. این جنگل ها با استفاده بی رویه ، غیر مسئولانه و غارتگرانه به زودی به دشت های لم یزرعی تبدیل خواهند شد.
هر چند وسعت مراتع ایران را 90000 هکتار گزارش کرده اند. ولی به زحمت مراتع خوب و متوسط ایران به 14000 هکتار می رسند. این سفره کوچک و حقیر طبیعی در حدود 35 میلیون دام را تغذیه می کند که مسلماً به علت چرای مفرط، بلافاصله پس از سبز شدن علف ها، حتی تا ریشه آنها هم توسط دام های گرسته کنده شده و پس از چند باران با فرسایش زمین، این اراضی هم به شنزارهایی متروک تبدیل می گردند.
زمین های کشاورزی باغها و مزارع در اطراف شهرها با ازدیاد بی رویه ی جمعیت تبدیل به ویلا خانه و کارخانه می شود برای مثال تنها در شمال ایران در چند سال گذشته 70000 هکتار از اراضی شالیزار به باغ مرکبات ، ویلا و انواع تأسیسات شهری تبدیل شده است. این روند ویرانگرانه طبیعت با نام آبادانی و گسترش شهرها در بیشتر نقاط کشور مشهود است.
حیات وحش وضع بسیار تأسف آوری دارد. نسل شیر ایران در جنوب و ببر مازندران در شمال کاملاً منقرض شده است و اگر گورخر ها و برخی از آهو ها به انزوای اعماق کویر فرار نکرده بودند به دست جلادانی به نام شکارچی و با اسلحه های دوربین دار و نیمه خودکار تا به حال نابود شده بودند. متأسفانه برای نسل گذشته و کنونی ما حیوانات وحشی به جای منابع و ثروت طبیعی عنوان «شکار» را دارند. کسانی به عنوان «ورزش» این آفریده های معصوم بی پناه و بی دفاع را مورد هدف قرار می دهند که اکثراً نیازی هم به گوشت آنها ندارند و این جلادی ویرانگرانه را نوعی روحیه ورزشی می انگارند. در داخل و حاشیه ی شهرها هم انواع حیوانات اهلی و وحشی مورد اذیت و آزار قرار می گیرند.
آب که لازم ترین پارامتر حیات بخش محیط زیست و از برکت آن کلیه موجودات زنده اند، درکشور خشک و نیمه کویری ما بسیار کمیاب است. آب آشامیدنی در روستاها و شهرکها حتی اگر لوله کشی هم شده باشد به علت آلودگی سرچشمه ی آن کیفیت مطلوبی برخودار نیست. تهران و مشهد که به کمک چند سد تا چند سال قبل بهترین آب شرب دنیا را داشت، در حال حاضر، در نتیجه ی عدم کفاف آب سدها، با تزریق آب چاه هایی که از منابع آلوده ی زیرزمینی به داخل لوله های آب تزریق می شوند، کیفیت خود را از دست خواهند داد.
آلودگی هوا؛ ازن چیست؟
ازن ترکیب اصلی اسموگ است و گازی است که بر اثر ترکیب اکسیدهای ازت با هیدروکربنها در برابر پرتوهای خورشیدی پدیدار می شود. به طور طبیعی این گاز به صورت لایه نازکی در هوا وجود دارد که از رسیدن مقادیر زیادی از اشعه ماورای بنفش از خورشید به بدن ما جلوگیری می کند. ولی این گاز نجات بخش و محافظ زمین وقتی که در قسمت های مجاور سطح زمین پدید آید، به صورت یک گاز مرگبار عمل می کند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
در شهر های بزرگ ایران از هر 10 نفر یک نفر عملاً در معرض خطرات آلودگی هوا قرار دارد. کودکان زیر دو سال، سالمندان و مبتلایان به بیماری های تنفسی بیشتر قربانی این شرایط می شوند.
بسیاری از مردم از این حقیقت آگاهی ندارند که اسموگ علاوه بر انسان، به بسیاری از موجودات دیگر هم صدمه می رساند. ازن موجود در اسموگ صدمات گسترده ای به درختان وارد کرده و در تقلیل محصولات گیاهی به ویژه غلات تأثیرات زیادی به جای می گذارد.