اینشتین در سال 1905سه نظریه مهم «نسبیت خاص»،«کوآنتومى بودن نور» و «حرکت براونى ذرات» را ارایه کرد که هرکدام تحول بسیار مهمى در حوزه خود ایجاد کرده اند.به همین مناسبت انجمن بین المللى فیزیک محض و کاربردى سال 2005 را به مناسبت یکصدمین سال ارائه این نظریه ها و پنجاهمین سال درگذشت وى سال جهانى فیزیک نامگذارى کرد تا توجه جهانیان به اهمیت فیزیک جلب شود و تلاش هایى براى ترویج این علم صورت گیرد. در ایران نیز درسال 1384 برنامه هایى براى بزرگداشت سال فیزیک برگزار مى شود. به همین مناسبت خلاصه اى از زندگى نامه اینشتین را از خبرگزارى ایسنا انتخاب کردیم که از نظرتان مى گذرد.
آلبرت اینشتین در 24 اسفندماه سال 1258 هجرى شمسى در شهر اولم (ulm) آلمان به دنیا آمد. «هرمان» پدر وى یک مهندس برق بود که تبحر چندانى در امور اقتصادى نداشت. مادرش «پائولین» نیز زنى خانه دار بود که گاهى ویولن تدریس مى کرد. خانواده آلبرت یک سال بعد از تولد او به مونیخ مهاجرت کردند. اینشتین در 9 سالگى (1267) تحصیلات خود را در مدرسه «لوئیت پولد» مونیخ آغاز کرد و با وجود مهاجرت خانواده اش در سال 1273 به ایتالیا در این مدرسه شبانه روزى ماند.
اینشتین یک سال بعد به خانواده اش در «پاویا» ملحق شد و سپس به مدرسه «کانتونال» در شهر «آرا» واقع در سوئیس رفت. آلبرت 17 ساله در سال 1275 رسماً به تابعیت سوئیس درآمد و در همان سال پس از اخذ دیپلم در مرکز صنعتى فدرال ETH در شهر زوریخ در رشته ریاضى و فیزیک نام نویسى کرد. وى چهار سال بعد موفق به دریافت دیپلم از این مرکز شد و در سال 1280 در سن 22 سالگى شهروند سوئیس شد. اینشتین در سن 23 سالگى (1281) در موسسه ثبت اختراعات در شهر برن استخدام شد و در همان سال پدرش را از دست داد. وى در سال 1282 با «میلوا ماریک» ازدواج کرد که حاصل آن دو پسر به نام هاى هانس آلبرت (1352-1283) و ادوارد (1344-1289) بود. پسر بزرگ آنها بعدها در رشته مهندسى مکانیک (هیدرولیک) تحصیل کرد و یک مهندس موفق شد. ادوارد فرزند دیگر آنها به بیمارى شیزوفرنى علاج ناپذیرى دچار بود. آنها یک دخترخوانده به نام «لیزرل» نیز داشتند که قبل از ازدواج آنها از پدر و مادر دیگرى به دنیا آمده بود. اینشتین در سال 1284 مقاله هاى متعددى را در زمینه کوانتوم هاى نور و اثر فوتوالکتریک، هم ارزى انرژى و جرم، نسبیت خاص، حرکت براونى ذرات در نظریه اتمى، نظریه کوانتومى براى مواد حالت جامد و اصول نسبیت عام در مجله Annalen der physik آلمان به چاپ رساند. وى در سال 1288 در سى سالگى دانشیار دانشگاه زوریخ شد و تحقیقات بیشترى روى نظریه کوانتومى خود انجام داد. اینشتین دو سال بعد هنگامى که به عنوان استاد در دانشگاه «کارل فردیناند» شهر پراگ مشغول کار بود، خمیدگى نور (نور ستاره ها) در هنگام خورشیدگرفتگى را پیش بینى کرد.
وى در سال 1291 در سن 33 سالگى با رتبه استادى به ETH مرکزى که چهار سال در آن تحصیل کرده بود، رفت. اینشتین دو سال بعد همزمان با آغاز جنگ جهانى اول به استادى دانشگاه برلین رسید. اینشتین از جمله امضاکنندگان بیانیه موسوم به «بیانیه اى به اروپائیان» در سال 1294 بود که براساس آن برائت خود از نظامى گرى دولت آلمان را اعلام کرد. وى در همان سال مقاله مشهور معادلات نسبیت عام را به چاپ رسانید و سال بعد کتابى در مورد همین نظریه منتشر کرد. اینشتین در سال 1295 به ریاست انجمن فیزیک آلمان رسید. محاسبه تکانه کوانتوم هاى نورى از جمله موفقیت هاى علمى وى در آن سال بود. این فیزیکدان برجسته در سال 1296 به مدیریت مرکز «سزار ویلهلم» آلمان که موسسه حمایت کننده تحقیقات در آن کشور بود، منصوب شد. وى در همان سال مقاله هاى معادلات کیهان شناسى و تکانه کوانتومى را منتشر کرد. اینشتین در سال 1298 در سن چهل سالگى از همسر اول خود جدا شد و با دختر خاله اش «الزا» ازدواج کرد. وى از شوهر سابقش دو دختر به نام هاى «الیزه» و «مارگوت» داشت که بنابر قانون پس از ازدواج نام فامیلى اینشتین را اخذ کردند. در همان سال بود که نظریه هاى وى در مورد خمیدگى نور به عینه اثبات شد. در سال 1299 با اوج گرفتن تبلیغات ضدیهودى اذهان عمومى شدیداً نسبت به اینشتین و نظریه نسبیت عام وى تحریک شده بود. اینشتین سال بعد براى اولین بار به آمریکا سفر کرد و در سال 1301 ضمن کار بر روى نظریه میدان هاى واحد به پاس تحقیقات فراوانش در زمینه فیزیک نظرى و به ویژه کشف قانونمندى اثر فوتوالکتریک موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد. در سال 1303 مرکز اینشتین در برج اینشتین در «پوتردام» افتتاح شد. در همان سال مقاله اینشتین - بوز (فیزیکدان هندى) در باب افت و خیزهاى آمارى به چاپ رسید. وى پنج سال بعد براى آگاهى اذهان عمومى مقاله دیگرى در مورد نظریه وحدت میدان گرانشى و میدان الکترومغناطیسى منتشر کرد.
اینشتین در سال 1309 (در سن 51 سالگى) بار دیگر در میان استقبال گسترده مردم آمریکا به آن کشور سفر کرد. در سال 1311 با حفظ سمت استادى نیمه وقت در دانشگاه برلین تدریس در مرکز تحقیقات و مطالعات پیشرفته «پرینستون» را پذیرفت. وى سال بعد همزمان با به قدرت رسیدن نازى ها، آلمان را ترک کرد و پس از مدتى اقامت در انگلستان براى همیشه رهسپار آمریکا شد. اینشتین در سال 1314 مقاله مشهور خود با عنوان «آیا توصیف مکانیک کوانتومى از حقیقت واقعى مى تواند کامل باشد؟» را با همکارى «ب. پوزولسکى» و «نیلس بور» منتشر کرد. وى در سال 1318 همزمان با آغاز جنگ جهانى دوم به تشویق دو تن از استادان فیزیک دانشگاه کلمبیا نامه آنها به «روزولت» رئیس جمهورى وقت آمریکا را که در آن نسبت به تلاش دانشمندان نازى در دستیابى به بمب اتمى هشدار داده شده بود امضا کرد. این کار براى اینشتین که عمرى در خدمت صلح جهانى فعالیت کرده بود بسیار دشوار بود ولى به هر حال از ترس تبعات ناگوار دستیابى نازى ها به سلاح هاى هسته اى حاضر به امضاى آن نامه شد. پس از آن اینشتین تا آخر عمر بابت این که «دکمه را فشار داده است» ملامت شد. هر چند سعى مى کرد توضیح بدهد که او پدر بمب اتمى نبوده وmc2 = E فرمول ساخت این جنگ افزار هولناک نیست. سال بعد وى با حفظ تابعیت سوئیسى خود، تابعیت آمریکا را پذیرفت. در سال 1324 نخستین بمب هاى اتمى بر شهرهاى هیروشیما و ناکازاکى فرود آمد. اینشتین سال بعد در سن 67 سالگى به عنوان سرگروه کمیته فورى دانشمندان اتمى خدمت کرد. در سال 1327 مقاله معروف «تعمیم نسبیت عام» از سوى وى منتشر شد. آلبرت اینشتین سرانجام در 30 فروردین ماه سال 1334 به دنبال بروز یک حمله قلبى در سن 76 سالگى در شهر پرینستون آمریکا در گذشت.