معرفی مادۀ معدنی شرایط تشکیل و کاربرد آن
کرومیت تنها محصول فاز کروم و محصولات کروم دار شیمیایی است به همین دلیل کرومیت و کروم به یک معنی میباشند.
استفاده می شوند. “fecr2o4 یاfeo9cr2o3” کانی کروزرمیت عضو گروه اسپنل ها بافرمول این فلزدرترکیب پوستهء جامد زمین منحصرأ در سنگهای آذرین قلیایی مربو به مرحله آغاز تبلو ماگما وسرپانتین های حاصل ازتغییرآنها ظاهرمیشود.دراین سنگها،کروم معمولأ باآهن (دو و سه ظرفیتی)،نیکل،منیزیم وکبالت همراه است، سیلکیتهای قلیایی مانند اولیوین،اوژیت هورنبلند نیزممکن است در ترکیب کروم وجود داشته باشد.
تقسیم بندی کرومیت ها براساس موارد مصرف به چهاردسته: کرومیت با درجه متالوژی،شیمیایی،نسوزوماسه ریخته گری تقسیم بیش از 3/1fe/cr وcr2o3
استفاده می شود،برای متالوژی کرومیتهای بابیش از46 درصدحد قابل استخراج کرومیت درحال حاضرحدود 38درصدcr2o3 است نوع کانسنگ کرومیت از لحاظ مقدارcr2o3 آن به درجات زیر تقسیم می کنند.
الف – کرومیت درجه 1 که مقدارcr2o3 بیشتر از 48 درصد باشد.
ب – کرومیت درجه دو با مقدارcr2o3 بین 42 تا 48 درصد می باشد.
ج – کرومیت درجه 3 که مقدارcr2o3 کمتر از 42 درصد می باشد.
کانی کرومیت دارای ساخت اتومورف (دانه ریز) و قسمتی گزنومرف دیده می شود و بافت آن در 3 نوع لک دار،پوست پلنگی و کوکاددیده می شود.و رنگ خاکستری آن قهوای و جرم مخصوص آن 3/8 تا 4/8 وسختی آن 5 تا 5/5 می باشد.
کروم فلزی است شفاف و به رنگ آبی روشن که از لحاظ جلای فلزی مشابه پلاتین می باشد ، این فلزدر تماس با هوا به روی آن قشر اکسیدی بسیار نازک ، متراکم و چسبیده و محافظی ایجاد میگردد که بقیه فلزرا از اکسید شدن و خوردگی حفظ می نماید .
این فلزدر خالصترین حالت خود ( بیش از 9/99% cr) به مقدار محدود از طریق روش های ویژه وتبخیر در خلا تولید می شود و به دلیل کاربرد وسیع آن در صنایع ،به عنوان فلز استراتژیک مطرح می باشد.
این فلز به واسطه ویژگیهای فیزیکی خاص ،موارد استفاده وسیعی در صنایع متالوژیکی ، شیمیایی ودیرگدازها ( نسوزها) یافته است وهمچنین در آلیاژهای آهنی وغیرآهنی به منظورایجاد سختی و مقاومت درمقابل اکسایش و خوردگی به کار برده میشود.
نقطه ذوب آن حدود 1600تا1700 می باشد که البته به هنگام مخلوط شدن باچسب های ویژه جهت تولیدمواد نسوزاین نقطه ذوب کاهش می یابد،مقاومت حرارتی کانه کروم به مشخصه ها ومجموع سیلیکاتهای موجود در کانه بستگی دارد.چون ماده اصلی
موردکاوش دراین مهم کروم ((cr می باشد،لذا به طورخلاصه به ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی آن نیز اشاره خواهد شد.
خصوصیات فیزیکی کانسنگ کرومیت در نوع کاربرد آن نیز موثر است،به عنوان مثال صنایع متالوژیکی نوع کلوخه ای کانی را نسبت به کنسانتره آن ترجیح می دهند ، نوع ترد و خرد شونده آنرا درصنایع شیمیایی ترجیح می دهند.
از نظر شکل ظاهری کانسنگ کرومیت را به سه گروه تقسیم می کنند:
A: سخت یا کلوخه B: نرم یا میز C: خاک یا نرمه
بعضی از کرومیت ها به طور خیلی ضعیف در مقابل مغناطیس دست عکس العمل نشان داده،ولی عمدتا چنین خاصیتی راندارند،معمولا دانه های کرومیت درماده معدنی به ابعاد 3- 5/0میلیمتر (عمدتا 5-1) درمتن سنگ دیده می شود،درصد باطله درسنگ معدنی حداقل 3%-2وحداکثرتا%25است،اضافه شدن باطله درسنگ معدن باعث تغییر شکل کروم ازحالت توده ای به دانه های پراکنده می شوند،دانه های کروم در سنگ معدن به اشکال منظم یا نامنظم قرار دارند.از کانی های مشابه آن می توان به کانی های مگنتیت (FE3O4)وفرانگلینیت اشاره نمود.
وضعیت فرانگلینیت:معدن سنگ کرومیت به صورت رگه ای وگاهی پوست پلنگی درنقشه250000/1سبزواردرفاصله40کیلومتری شرق سبزوارکه درتاریخ15/12/1384 تحت شماره 236334/4 درسازمان صنایع ومعادن خراسان رضوی به ثبت رسیده است.پس ازطی مراحل میله گذاری ومراحل اداری مختلف طرح اکتشاف ارایه شده
درتاریخ15/12/1384به شماره23634/4تأیید گردید وپروانه اکتشاف صادرگردید حال پس از اتمام عملیات اکتشافی تقدیم می گردد.
محدوده ی معدن کرومیت اکتشاف شده در فاصله ی 57 کیلومتری شهرستان سبزوار به ساطان آباد (در مسیر شمال شرق)و سپس حدود 17کیلومتری حرکت به سمت جنوب سلطان آباد به روستای فوجی و نورآباد می رسیم که در نزدیکی محدوده ی اکتشافی است می رسیم.کروکی محدوده ی مورد نظر درزیر قابل مشاهده است :