از آنجا که بخش وسیعی از سطح کره زمین با آب پوشیده ، بشر از ابتدا نسبت به شیوه های استفاده از آب و چیر ه شدن بر آن کنجکاو بوده است.
توجه انسان به شنا و آموختن فن شنا وری، بی تردید از زمانی آغاز شده که انسانهای نخستین از غارها بیرون آمده و در کنار رودها و دریا ها سکونت گزیدند.
بشر اولیه که می بایست در همه حال با عوامل طبیعی در مبارزه باشد، شنا را هم به ناچار و از روی نیاز آموخت تا بدینوسلیه بتواند از آبها و آبگیرها به سلامت بگذرد، بنابراین در مراحل اولیه، شنا نه انگیزه ورزش و تفریح ، بلکه برای رهایی از چنگال امواج و نجات جان بوده است.
به درستی دانسته نیست و نمی توان گفت: که انسانهای اولیه چگونه شنا می کردند. اما چون بیشتر جانوران به طور طبیعی شنا کردن می دانند به یقین می توان گفت که بشر اولیه شنا کردن را از حیوانات آموخته و با دقت در طرز دست وپا زدن جانوران در آ ب از آ نها تقلید کرده است. این گونه شنا ، که به صورت مداوم چهار دست و پا در آب است البته سرعت چندانی ندارد ولی همین اندازه که شناگر را در آب غوطه ور نگه می داشت کافی بود. به این ترتیب شنا کردن تبدیل به یک نیاز اصلی برای مردمان کنار رودها و دریاچه ها و دریا ها شد و به تدریج ، ارتشهای دوران باستان هم که برای خود نیروی دریایی بوجود آورده بودند، فن شنا را به ملوانان خود آموزش دادند تا هنگام غرق شدن کشتی، بتوانند خود را نجات دهند.
با توجه به مدارکی که از تمدنهای مصر باستان، کلده، آشور در دست است به خوبی معلوم می شود که آن مردمان به فن شنا آشنا بوده و می توانسته اند در رودهای نیل، دجله، فرات شنا کنند.
در تمدنهای دوم و یونان باستان، شنا کردن یکی از تعلیمات اصلی سربازان بوده است. از ویرانه های شهر باستانی پمپی، نقش و نگارهایی کنده شده بر سنگ بدست آمده که آدمیان را در حال غوطه وری در آب نشان می دهد. با این همه، دلیلی در دست نیست که بتوان گفت شنا یکی از مسابقات بازیهای المپیک باستان بوده است.
در ژاپن، که مجمع الجزایر است و دریا نقشی حیاتی در زندگی مردمان دارد، شنا کرن (به ویژه برای ماهیگیری) امری طبیعی بوده است. به صورت ورزش و رقابت هم شنا در ژاپن سابقه ای طولانی دارد در سال 1603 میلادی، به فرمان امپراتور ژاپن شنا در مدارس آن کشور اجباری شد و حتی مسابقه ای هم برای آن به وجود آمد.
در هر حال با توجه به مدارک تاریخی میتوان گفت که انسان حدود دو هزار سال است که به فن شنا آشنا شده است و آن را اجرا کرده است. اما در قرون وسطی که بیماریهای مهلک و مسری و با و طاعون در میان مردم افتاد و در اروپا چندین بار قربانیان زیاد گرفت چون اعتقاد بر این بود که بیماریها از طریق آب و شناوری در آبگیر ها شایع می شود. پس شنا را ممنوع کردند و این ترس تا حدود قرن شانزده همچنان در مردم بود.
از قرن 16 به بعد کم کم سخن از شنا و فنون آب به میان آمد حتی نوشته هایی در باره فواید شنا و طرز دست و پا زدن در آب منتشر شد. اولین کتاب در این باره توسط توسط معلمی بنام «نیکلاس واین من» در کشور آلمان در سال 1538 میلادی نوشته شد.
پس از آن «ادوارد دیگی» در سال 1587 کتابی به زبان لاتین در آموزش فن شنا و فواید آن نوشت که این کتاب در سال 1595 به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شد.
بعدها در سال 1696 هم یک فرانسوی به نام تیونت کتابی نوشت تحت عنوان هنر شنا که در آن نوعی شنا شبیه شنای قورباغه را مورد بحث و آموزش قرار می داد.
انتشار این گونه کتابها و علاقه ای که بطور طبیعی در انسان نسبت به آب بازی و آب تنی هست، سرانجام سبب شد که شنا بار دیگر در اروپا رونق بگیرد و زنده شود.
نخستین استخر در سال 1828 در شهر لیورپول (انگلستان) به وجود آمد. به زودی ساختن استخر در دیگر شهرهای انگلستان مخصوصاَ لندن آغاز شد. تا جایی که در سال 1837 فقط در شهر لندن شش استخر شنا وجود داشت.
لندن را باید نخستین شهر جهان به حساب آورد که شنا را به صورت ورزش مورد توجه قرار داد و برای آن مسابقاتی به راه انداخت. در سالهای دهه 1860 چندین مسابقه میان شناگران باشگاههای شنای لندن برگزار شد اما نخستین مسابقه ی شنای مدرن در استرالیا ترتیب یافت. این مسابقه در ماه فوریه سال 1864 در شهر سیدنی صورت گرفت که در آن شناگری به نام ردموند توانست 440 یارد (کمی بیشتر از 400 متر) را در 8 دقیقه و 43 ثانیه بپیماید.
در قرن نوزدهم لندن همچنان پیشتاز ورزش در جهان بود در سال 1869 اتحادیه شنای لندن تاسیس شد که بر مسابقات شنا نظارت می کرد و برای آن قوانین و مقررات خاصی می نوشت در این سالها جز شنای قورباغه شنای دیگری را شناگران نمی دانستند تا آنکه شنای پهلو ابداع شد که هیجان بسیاری را در استخرهای آن روزگار برپا کرد. در شنای پهلو، سر به طرف پاها می چرخید و یک دست کوتاهتر از دست دیگر زده می شود. در شنای پهلو به تدریج اصلاحاتی صورت گرفت که مهمترین آن حرکت قیچی پاها بود شناگری انگلیسی به نام کول در سال 1871 موفق شد به کمک این نوع شنا (که دیگر شنای انگلیسی نامیده می شد) مسافت صد متر (91.5) را در یک دقیقه و 15 ثانیه شنا کند)
مسابقات شنا، در مسافتهای گوناگون و به شیوه های مختلف برگزار می شود.
شنا در دل تابستان و به خصوص در آب‌های سرد چشمه‌سارها و رودخانه‌ها، انرژی‌زا، لذت‌بخش، آرام‌بخش، شادی‌آور و مسکن و مقوّی اعصاب است؛ و بدن را در برابر بیماریها بیمه میکند. «کسی که در تابستان در میان چشمه‌ها و آب‌های سرد شنا میکند، و بعداً از حرارت و نور خورشید فروزان بهره‌مند می‌شود، بدنش در مقابل تغییر هوا بیمه می‌شود و یک نوع مصونیّت پیدا میکند که در فصل زمستان از سرماخوردگی‌های پی‌درپی راحت و آسوده باشد. آب سرد، مقوی اعصاب کوفته است، و شنا مخصوصاً در آب سرد، خود مقوّی دیگری است؛ زیرا به واسطه حرکات دست و پا و تنفس عمیق که توأم با لذت و نشاط است، اعصاب و عضلات تمدید نیرو میکند
در میان ورزش‌های متداول دنیا که از ورزش‌های سنتی و قدیمی به شمار می‌رود، و در دین مقدس اسلام هم بر یادگیری و اهتمام به آن تأکید فراوان شده، ورزش شنا است. یادگرفتن شنا، در مکتب فطری و انسان‌ساز اسلام مستحب بوده و تا اندازه‌ای به آن اهمیت داده شده است، که تعلیم دادن آن از یکی از حقوق فرزندان بر عهده والدین قرار داده شده است.
پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) در این باره می‌فرماید: «عَلِّمُوا أَبنائَکُم السِّباحَه َ و الرَّمْیَ، حَقُّ الوَلَدِ علی الوالدِ أن یُعَلِّمَهُ الکتابه َ و السِّباحه َ و الرِّمایه َ»[2]؛ «به فرزندانتان شنا و تیراندازی یاد بدهید؛ این حق فرزند بر پدر است که به او خواندن و نوشتن، شنا کردن و تیراندازی کردن تعلیم دهد.»
شنا (سِباحه ) از واژه‌های زیبا در فرهنگ اسلامی و یادآور پاکی، قداست، عظمت، نیرومندی، تحرک، پویایی
اینکه در فرهنگ اسلامی «سباحه » با واژه‌های قرآنی سبحان، یسبح، تسبیح و امثال آن هم‌ریشه است، بسیار جالب توجه است. «السُبْحَه »: به معنای دعا کردن، و «تسبیح»: به معنای پاک و منزّه دانستن می‌باشد. و «سبحات وجه الله» انوار الهی و جلال و عظمت پروردگار است که مورد تقدیس و تکریم واقع می‌شود. «سابح» به معنی شناگر است، که برای فرشته، ستاره و اسب به منزله این که به نوعی شنا می‌کنند، به کار می‌رود.[4]
دنیای امروز به شنا اهمیت فوق‌العاده‌ای قایل است، و از آن به عنوان ورزشی مادر استفاده میکند. این رشته ورزشی با توجه به آثار بسیار مهمی که در آمادگی جسمانی، شفا‌بخشی و نشاط‌بخشی از خود به یادگار می‌گذارد، آموزش آن از نیازهای اساسی برای هر شخص می‌باشد، که باید جزو آموزش‌های لازم برای زندگی به خصوص در سنین اولیه به کودکان باشد. شنا از جمله ورزش‌های مفیدی است که اگر در سنین پایین شروع شود، فرد در آینده از وضعیت فیزیکی، قلبی عروقی، ذهنی و مهارت‌های اجتماعی بالایی برخوردار خواهد بود.
دنیای امروز به شنا اهمیت فوق‌العاده‌ای قایل است، و از آن به عنوان ورزشی مادر استفاده میکند. این رشته ورزشی با توجه به آثار بسیار مهمی که در آمادگی جسمانی، شفا‌بخشی و نشاط‌بخشی از خود به یادگار می‌گذارد، آموزش آن از نیازهای اساسی برای هر شخص می‌باشد، که باید جزو آموزش‌های لازم برای زندگی به خصوص در سنین اولیه به کودکان باشد. شنا از جمله ورزش‌های مفیدی است که اگر در سنین پایین شروع شود، فرد در آینده از وضعیت فیزیکی، قلبی عروقی، ذهنی و مهارت‌های اجتماعی بالایی برخوردار خواهد بود.
شنا کاملترین نوع از ورزش‌های هوازی است، که به عقیده بسیاری از پزشکان و متخصصین توان‌بخشی، اکسیژن بیشتر و مطلوبتری را به ارگانیسم منتقل میکند؛ تمامی اندام و عضلات بدن را به شکل مناسبی به کار می‌گیرد؛ و دستگاه‌های قلب و عروق، تنفس و اعصاب را تقویت میکند، و اثر نامطلوبی بر روی بدن نمی‌گذارد.<\ 2="">
شنا از جمله ورزش‌های باارزش است که حتی افرادی که دچار نقص عضو و معلولیت هستند، می‌توانند از آن علاوه بر لذت‌جویی، در جهت کسب سلامتی و تندرستی جسمی استفاده نمایند. این‌گونه افراد، به خصوص کسانی که از ناحیه پا معلول هستند، می‌توانند بی‌آنکه به پاهای خود احتیاج داشته باشند، به راحتی شنا کنند.
تقویت‌کننده روح و جسم
شنا یک فعالیت طبیعی است، که هم برای تفریح و سرگرمی، هم برای نیرومندی و تندرستی بدن و هم برای آرامش اعصاب و روان می‌باشد. از لحاظ تناسب، شنا هر دو مزایای جسمانی و روحانی را دارا می‌باشد. شاهکارهایی که شنا کردن در جسم و روان انسان از خود بر جای می‌گذارد، قابل شمارش نیست. این نوع ورزش بهترین نوعی است که تقریباً تمام خصوصیاتی را که در تأمین سلامتی و تندرستی و بهداشت روانی برای ورزش وجود دارد، دارا می‌باشد. <\ 2="">
از شنا تفریحی گرفته تا شنای قهرمانی، شنا خیلی راحت بدن را از نظر جسمی به سطح مطلوبی رسانده، و تمام اندام و عضلات بدن را نیرومند میکند. این ورزش به علت اینکه ترکیبی از حرکات متفاوت است و هماهنگی بین آنها نیز رعایت می‌شود، باعث می‌شود که ماهیچه‌ها به صورت متعادل رشد کنند، و در نتیجه شناگر از اندامی زیبا و طبیعی برخوردار باشد. شنا همچنین مقدار جنبش‌پذیری مفاصل بدن را افزایش می‌دهد، و مقاومتی که آب ایجاد میکند، باعث قدرت، نرمی و انعطاف‌پذیری بیشتر، به خصوص در مفاصل بزرگ مثل مفاصل گردن، شانه و کشاله ران می‌شود. چون آب اصولاً فشارناپذیر است، با ایجاد تورم به ساخت و حالت بافت‌های بدن کمک میکند.[5] و به خاطر همین دلیل‌ها است که شناگران از جسمی پویا و پوستی باطراوت برخوردار می‌باشند.
ورزش شنا تأثیر مثبتی در حالت‌های روحی روانی و کاهش اضطراب در افراد عادی دارد. و اعصاب را در برابر هیجان و استرس مقاوم میکند. مشاهده شده است که بعد از این ورزش، شناگران به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر عصبانی، افسرده، خشمگین و هیجان‌زده می‌شوند. (برگر[6] و اوئن[7]، 1983) شنا بهترین ورزشی است که باعث اعتماد به نفس می‌شود. و خلاقیت انسان را رشد می‌دهد. تونی بوزان نویسنده کتاب «هوش خلاق» می‌گوید: ورزش‌هایی که در یک مسافت طولانی انجام می‌گیرند، مانند قایقرانی، پیاده‌روی و شنا به ویژه برای خلاقیت مفید هستند؛ زیرا در هنگام انجام آنها مغز آزاد گذاشته می‌شود. احتمالاً ورزش در حالی که شما در وضعیتی قرار گرفته‌اید که از قیود گوناگون فراغت یافته، کسب آرامش نموده و تنها هستید، بیشترین سود را عاید شما خواهد ساخت.»
از دیگر فواید شنا، مزایای درمانی آن است؛ شنای اصولی و متعادل در درمان آرتریت، آرتروز، کمردرد، چاقی، فشار خون و آسم، و تسکین دردهای استخوانی و عضلانی نقش مؤثری دارد.