خلبان (یا هوانورد) کسی است که به‌خاطر شغلش یا برای تفریح به هدایت هواپیما یا دیگر وسائل پروازی می‌پردازد.
خَلَبان یا خله‌بان در واژه به معنای سکاندار است. خلبان را پیشتر در فارسی «آویاتور» یا «پیلوت» می‌‌گفتند.
داشتن شغل خلبانی نیازمند آموزش‌های منظم و داشتن گواهینامه خلبانی است. بسیاری به خلبانی به صورت آماتور و غیر حرفه‌ای می‌پردازند. خلبانی برخی از وسائل پروازی مانند هواپیمای فوق سبک نیاز به گواهینامه خلبانی ندارد.
شنوائی بعد از بینائی مهم‌ترین مکانیسم حسی برای به‌دست آوردن اطلاعات اساسی و بحرانی در طول عملیات پرواز می‌باشد. سر و صدای زیاد باعث آسیب دیدن شوائی می‌شود و این آسیب معمولاً از نوع کم‌شنوائی دائمی و غیرقابل درمان می‌باشد. خلبانان به‌علت قرار داشتن در سر و صدای زیاد در معرض خطر کم‌شنوائی قرار دارند. خوشبختانه سازمان FAA استاندارهای وسیعی را برای شنوائی خلبانان در سطوح مختلف گواهینامه‌ها در نظر گرفت است. برای آن دسته از خلبان‌هائی هم که دارای استانداردهای شنوائی نیستند چنانچه دارای توانائی بالا در زمینه عملیات هوانوردی باشد، چشم‌پوشی‌هائی بسته به عامل SODA در نظر گرفته شده است.
● خطر کم‌شنوائی ناشی از نویز
اساسی‌ترین علت کم‌شنوائی شغلی ناشی از تکرار در معرض نویز قرار گرفتن است. بیش از ده میلیون آمریکائی از کم‌شنوائی ناشی از سر و صدا رنج می‌برند که ۲/۱ آن‌ها شاغلین در مراکز پر سر و صدا هستند. سازمان OSHA مدت زمان مجازی را که می‌توان در معرض نویز مشخص بود را تعریف کرده است.
میزان مجاز مدت ۸ ساعت در معرض حداکثر DB ۸۵ در روز است. بیش از این میزان خطر کم‌شنوائی افزایش می‌یابد. حتی قرار گرفتن در معرض صدای بلندتر ولی برای مدت کوتاه‌تر نیز همان اثر را دارد. حتی یک‌بار قرار گرفتن در معرض صدای خیلی شدید غیر ممکن است اثرات سوءدائمی به‌همراه داشته باشد. OSHA همچنین استفاده از وسائل حفاظت شنوائی را حتی در مواردی که نویز محیط قابل تخمین زدن نیست را ضروری دانسته است.
● منابع نویز در هوانوردی
منابع مولد نویز چه در روی زمین و چه در هوا محیط هوانوردی (پروازی) وجود دارد. این مشکل از زمان انجام اولین پرواز توسط برادران رایت تا به‌حال ادامه داشته است نویز از تجهیزات موتور هواپیما سیم گیربکس Transmissio System ملخ‌ها عمل‌کننده‌های هیدرولیکی و الکتریکی سیستم تهویه و تنظیم‌کننده فشار وسائل ارتباطی و سیستم‌های هشداردهنده داخل کابین و... ناشی می‌شود. نویز همچنین از تعامل ائرودینامیکی بین هوای بیرون و سطح بدنه هواپیما، بال‌ها، سطوح کنترلی و ارابه فرود ایجاد می‌گردد.
این صداها به‌عنوان علائم شنیداری به خلبانان کمک می‌کند تا وضعیت عملیایت هواپیما را کنترل و ردیابی کند. تمام خلبانان می‌دانند که صداها ناشی از عملکرد طبیعی هواپیما است به‌عبارت دیگر صداهای غیرمنتظره یا اشکال در آن‌ها، خلبانان از عدم صحیح کارکردن سیستم‌ها یا نقصان در عملکرد هواپیما آگاه می‌سازد. هر خلبانی معمولاً این تجربه را دارد که در فضای داخل کابین گاهی آنقدر صدا زیاد است که باید برای شنیده شدن، فریاد زد. این صداها نه تنها محیط کار را پراسترس می‌کند