آزمایشگاه خاکشناسی عمومی
جلسه اول
شماره آزمایش:
نمونه‌برداری از خاک
اهمیت روش صحیح نمونه‌برداری
1. زمان نمونه‌برداری
2. عمق نمونه‌برداری
3. آماده کردن زمان
4. ابزار نمونه‌برداری
وسایل مورد نیاز:
1. بیل و یا بیلچه یا طبقه نمونه‌برداری «اوگر»
2. سطح پلاستیک تمیز
3. نایلون پلاستیکی
روش نمونه‌برداری
1. نمونه‌برداری تصادفی
2. روش زیگزاگ
3. روش اضلاع زمین
عمق نمونه‌برداری
عمق نمونه‌برداری 30 سانتیمتر است و برای باغ‌ها در نمونه یک عمقی از 0 تا 30 یک عمق، عمق 30 تا 60 که عمق توسعه ریشه‌هاست.
زمان: معمولاً 2 تا 4 هفته قبل بازگشت نمونه‌برداری می‌کنیم. برای باغ‌هایی که احداث نشده را قبل از بهره‌برداری برای باغاتی که احداث شده اواخر زمستان یا اوایل بهار از کنار دیوارها یا پرچین‌ها یا کنار رودهای آب نمونه‌برداری کنیم و در هنگام نمونه‌برداری، خار و خاشاک و کودهای شیمیایی و حیوانی را از خاک کنار می‌زنیم و بعد نمونه‌برداری می‌کنیم.
زمان در نمونه‌برداری خیلی مهم است. از نظر فیزیکی شیمیایی، بهترین روش نمونه‌برداری، نمونه‌برداری از اضلاع زمین و تصادفی روش خوبی است که پوشش کاملی از زمین می‌دهد و دقت در نمونه‌برداری خیلی مهم است.
جلسه دوم
شماره آزمایش: آماده کردن نمونه خاک
مواد و وسایل مورد نیاز
الک 10mesh چکش پلاستیکی (هاون و چینی) سینی 2 میلیمتری و قوطی پلاستیکی.
خاک را که مطمئن هستیم در جوار هوا خشک می‌کنیم در هاون یا چکش می‌کوبیم، خود می‌کنیم، ولی پودر نمی‌کنیم. پس خاک خرد شده را از الک 10mesh عبور داده خاک باقی روی الک را دور ریخته و خاک عبور از الک را ته قوطی پلاستیکی جمع کرده و بر روی آن شماره خاک را برچسب می‌زنیم.
خاک نرم: (fine earth)
جلسه چهارم
شماره آزمایش: تعیین بافت خاک
مواد و وسایل مورد نیاز
1. خاک خشک الک شده (fine earth) هیدرومتر، دماسنج، کرنومتر یا دماسنج، شیکر برقی، قوطی پلاستیکی درب‌دار، محلول هگزا متافسفات سدیم 5% نام تجاری کالبن، هم زن دستی، استوانه مدرج سیلندر و آب مقطر.
ابتدا 50 گرم خاک خرد شده الک شده را در داخل قوطی پلاستیکی ریخته 300 سی‌سی آب مقطر و 50 سی‌سی محلول محلول کالبن 5% به آن اضافه می‌کنیم در قوطی را بسته به مدت 6 ساعت بر روی شیکر برقی قرار می‌دهین. در صورتی که از هم‌زن برقی استفاده می‌شود یا «آژیاتور» 5 دقیقه نمونه را هم می‌زنیم. سپس محتویات قوطی را در داخل سیلندر استوانه‌ای 1 لیتری و سیلندر را به حجم می‌رسانیم. سپس با هم‌زن دستی به مدت 1 دقیقه مخلوط را هم زده (10 مرتبه) هم زمان با خارج کردن هم زن کرنومتر را می‌زنیم و هیدرومتر را به آرامی در داخل مخلوط قرار می‌دهیم. بعد از 4 ثانیه اولین قرائت هیدرومتر انجام می‌شود. دمای مخلوط را هم با دماسنج اندازه می‌گیریم.
قرائت اول هیدرومتر بعد از 40 ثانیه a1=
دما قرائت اول T=
داخل مخلوط رس و سیلت
اعداد خام هستند
سپس سیلندر را به مدت 6 ساعت کنار گذاشته در این مدت سیلت موجود در مخلوط نیز ته‌نشین شده بعد از 6 ساعت دومین قرائت هیدرومتر را انجام می‌دهیم. بعد از قرائت.
دیسیرس کنترلی
قرائت دوم هیدرومتر بعد از 6 ساعت b=
دما قرائت دوم T'=
به خاطر داشتن یون شعاعی کوچک
(disperses)
بنابراین:
1. تصحیح مربوط به غلظت کاگنن:
a'=a-2.5+(T-20)*0.3
2. تصحیح مربوط به دما: دما ثابت آزمایشگاه 6/0- = 3/0 × (20-18) : مثال
20 درجه سانتیگراد 6/0 = 5/2 – a
به ازای هر درجه که از 20 بیشتر باشد، 3% به عدد قرائت شده اضافه می‌کنیم و به ازای هر درجه که از 20 کمتر باشد، 3% از عدد قرائت شده کم می‌کنیم.
b'=b-2.5+(T'-20)*0.3
درصد سیلت %
(silt + clay) = %clay
شن %
100-%(silt + clay)
جواب آزمایش:
b'=8T=7 b'=8-1.5+[17-20]*0.3
a'=25T=15 6.5+(-3)*0.3=5.4
a'=25-1.5+(15-20)*0.3=22 رس و سیلت
رس 4/5 سیلت 6/16 مقدار شن 78=20-100