دانلود تحقیق سنبل الطیب

مشخصات عمومی گیاه
گیاهی است علیفی، پایا تا ارتفاع 5/1 و گاهی 2 متر رشد می‌کند. ریزوم گیاه 2 سانتیمتر ضخامت دارد و چندین ریشه به ضخامت 2-3 میلیمتر به طول 15-10 سانتیمتر از ریزوم منشاء می‌گیرند. ساقه که در سال دوم یا سوم ظاهر می‌گردد، قوی، استوانه‌ای، دارای شیار عمیق و توخالی می‌باشد. برگ‌های آن متقابل و به برگچه‌های زیادی تقسیم می‌شود. هر برگ 11-7 و گاهی بیشتر برگچه دارد. برگچه‌ها بیضی، نوک تیز با قاعده پهن دندانه‌دار و فاقد گوشواره هستند. گل‌های این گیاه سفید رنگ یا صورتی بوده و بوی مطبوع‌ دارند. در اواخر خرداد تا اوایل مرداد نیز به صورت گل‌آذین دیهیم سه شاخه با ظاهر چتر مانند بر روی ساقه ظاهر می‌شوند. جام گل لوله‌ای، متورم و منتهی به پهنکی منقسم به پنج لوب نامساوی است. داخل آن سه پرچم و یک مادگی مرکب از تخمدان سه برچه‌ای دیده می‌شود که دو تای آنها به تدریج تحلیل می‌رود و فقط سومی باقی می‌ماند. در انتها به میوه‌ای فندقه و منتهی به یک دسته تار تبدیل می‌گردد.
رنگ میوه‌ قهوه‌ای روشن است و قسمت بالایی آن دارای تاجی از کاسه گل (پاپوس) به تعداد 15-10 عدد می‌باشد که در پراکندگی بذرهای سبک این گیاه نقش مهمی دارد. از نظر سطح کروموزومی دیپلوئیدی 14=n2 تتراپلوئیدی 28=n2 و اکتاپلوئیدی 56=n2 در گیاهان این جنس دیده شده است.
پراکنش
سنبل الطیب به حالت خودرو در جنگل‌های کم درخت، کنار رودخانه‌ها و نهرها، مکان‌های باتلاقی و در مراتع می‌روید. پراکندگی آن در مناطق کوهستانی به نحوی است که به طول معمول از ارتفاع 1000 متری دامنه‌ها بالاتر نمی‌روند، به طوری که به ندرت ممکن است در ارتفاعات 2000 متری بدان برخورد شود. گیاهان این جنس در ایران، افغانستان، کشمیر، آسیای مرکز و قفقاز پراکندگی دارند. با این حال در امریکای مرکزی و جنوبی نیز نمونه‌هایی از این جنس گزارش شده است. در ایران 6 گونه مختلف از این جنس وجود دارد که در نواحی مختلف رشته کوه‌های البرز و نواحی شمالی و شمال غربی مانند میشو داغ یافن می‌گردد.
قسمت مورد استفاده
از ریشه سنبل الطیب در فارماکوپه اروپا به عنوان دارو یاد شده است. به ریشه و ریزوم‌های خشک شده سنبل الطیب داروی Valerian radix گفته می‌شود.
ریشه و ریزوم این گیاه را که از ریشه‌های افشان فراوان پوشیده شده است، در سال دوم رویش از خاک خارج کرده و پس از تمیز کردن به سرعت می‌شویند. سپس در حداکثر دمای 40 درجه سانتیگراد خشک می‌کنند و در بازار، ریزوم را به صورت قطعاتی به طول 5-2 و به قطر 5/1-1 سانتیمتر به فروش می‌رسانند. رنگ ریشه سنبل الطیب پس از خشک شدن قهوه‌ای تیره می‌شود و دارای بو و عط نافذی است، به طوری که این عطر حتی از فاصله دور گربه‌ها را به هیجان می‌آورد. از این رو به این گیاه علف گربه هم گفته می‌شود.
خواص درمانی
سنبل الطیب از نظر طبیعت گرم و خشک است و برای درمان ضعف اعصاب، خستگی شدید، اضطراب، بی‌خوابی، انقباض عضلانی، تحربک‌پذیری اعصاب مغز، درد عصبی معده و بی‌اشتهایی کودکان استفاده می‌شود. همچنین درخشان کننده رنگ صورت، تقویت کننده‌ی نیروی جنسی، باز کننده عادت ماهیانه، تحلیل نفخ و گازها، یرقان، درد طحال، ورم‌های داخلی، رفع بی‌حسی، تنگی نفس، درد سینه، ترس و شب ادراری است.
ریشه سنبل الطیب دارای اثر ضدتشنج قوی است و از آن در ناراحتی‌های منشاء عصبی، سردردهای عصبی ناشی از استعمال دخانیات و یا مصرف الکل، دلهره و نگرانی، حالات مالیخولیایی و اختلالات زمان یائسگی استفاده می‌شود. داروهایی که بر پایه این گیاه تهیه می‌شوند، تحریکات عصبی را کاهش داده، ناراحتی‌های قلبی را که ریشه عصبی داشته و همچنین تشنجات را تسکین می‌دهد. مصرف فرآورده‌های سنبل الطیب، موجب دفع کرم روده می‌گردد و ناراحتی‌های مربوط به وجود آن را در بدن به خوبی رفع می‌کند. در استعمال خارجی، به منظور از بین بردن درد حاصل از کوفتگی، آن را له کرده و در محل آسیب دیده قرار می‌دهند. در ضمن باید توجه داشت که سنبل الطیب برای کلیه مضر است.
ترکیبات شیمیایی
ریشه، ریزوم و شیره سنبل الطیب دارای اسانس روغنی، تانن، گلوکز، آمیدون، اسید والرنیک و مشتقاتش، اسید فرمیک، اسید استیک، اسد پروپیونیک، الکالوئیدهایی به نام چاتی نین و والرین و والپوتریات‌ها می‌باشد. ریشه‌های تازه سنبل اطیب دارای خواص دارویی بیشتری نسبت به حالت خشک شده آن دارد.
ریشه و ریزوم خشک سنبل الطیب حاوی 2-5/0 درصد اسانس می‌باشد که به طور عمده از مونو و سزکوئی‌ترپن‌ها تشکیل یافته است. این اسانس به مقدار بسیار کم در آب، ولی به مقدار زیاد در الکل، کلروفرم و اتر حل می‌شود. اسانس‌ها باید در ظروف به طور کامل در بسته در محل سرد و دور از نور نگهداری شوند. اسانس سنبل الطیب، اگر تازه باشد، رنگ سبز مایل به زرد یا مایل به قهوه‌ای، حالت به نسبت روان و واکنش اسیدی خفیف دارد، ولی به تدریج که کهنه می‌شود، غلظت پیدا می‌کند و حالت اسیدی آن افزایش می‌یابد. وزن مخصوص اسانس در گرمای 15 درجه بین 96/0-93/0 می‌باشد. مهمترین اجزای تشکیل دهنده و نسبت‌های اسانس سنبل الطیب عبارت است از: 21-20 درصد والرنون، 21-5 درصد کریپتوفائورونول، 5-2 درصد والرنال، 6-1 درصد واریانول و 3-1 درصد بورنیل استات، کامفن چپ، پینن چپ و لیمونن چپ.
اسید والرینیک به فرمول C5H10O5 و به وزن مولکولی 13/102 مایعی بی‌رنگ بوده و دارای حالت روغنی می‌باشد. وزن مخصوص آن در گرمای 20 درجه سانتیگراد در حدود 939/0 است و در حرارت حدود 175 درجه می‌جوشد. این اسید و مشتقاتش که عبارتند از: هیدروکسی والرنیک اسید و استوکسی والرنیک اسید، از 05/0 درصد (گیاه وحشی) تا 9/0 درصد (گیاه زراعی) متغیر می‌باشد. مهمترین خصوصیات اسید والرنیک و مشتقاتش پایداری زیاد آنها است. الکالوئیدهای چاتی نین که محلول در اتر و والرین که در اتر غیرمحلول است، به مقادیر 10/0 گرم در هر کیلوگرم ریشه به دست می‌آورند.