امروزه با توجه به اینکه در کشور عزیزمان قدمهای بزرگی در جهت صنعتی شدن برداشته شده است ، توانایی های علمی و تجارب فنی به عنوان بزرگترین پشتیبان صنایع مطرح خواهند بود .
تقریباً در اغلب کارخانجات و کارگاههای صنعتی ابزارها و دستگاههایی وجود دارند که در آنها از سیستمهای هیدرولیک پا پنوماتیک استفاده شده است . توانایی بکار گیری و نگهداری صحیح از این ماشین آلات افزایش عمر مفید آنها را در بر خواهد داشت ، لذا داشتن اطلاعات کافی از علم هیدرولیک و پنوماتیک و کاربرد این علوم می‌تواند در استفاده صحیح و نیز سرویس و نگهداری به موقع ماشین آلات مفید باشد.
از آنجائیکه هنوز به طور کامل توان ساخت قطعات و مجموعه های هیدرولیکی و پنوماتیکی با توجه به دقت بالای آنها در کشور ما وجود ندارند ، در این کتاب بیشتر به شناخت اجزاء سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک ، سرویس و نگهداری ، تعمیرات و طراحی مدار آنها پرداخته ایم . همچنین به دلیل کاربرد وسیعتر هیدرولیک در صنایع مختلف در بخش اول آشنایی ، کاربرد ، طراحی و سرویس و نگهداری سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیکم با ارائه یک مثال کاملاً کاربردی و واقعی از یک سیستم پنوماتیک ، کاربرد ، اجزاء و طرز کار آن مورد بحث قرار گرفته است .
تعریف هیدرولیک
از آنجائیکه مایعات در هیدرولیک نقش اصلی را ایفا می‌کنند و نیز استفاده از این علم امکان انتقال نیرو ، حرکت و کنترل آنها را بدست میدهد میتوان هیدرولیک را به صورت زیر تعریف نمود :
هیدرولیک علم استفاده از مایعات جهت انتقال و کنترل نیرو حرکت می‌باشد .
تاریخچه هیدرولیک
انسان کشاورزی را از کذشته های دور آغاز نمود و بعلت نیاز به مواد غذایی حاصل از آن نمی تواند ارتباط خود را با این حرفه قطع نماید . با توجه به اینکه کشاورزی وابستگی مطلق به آب داشته و استفاده بهتر از آب ، آبادانی و محصول بیشتری را در پی خواهد داشت ، انسانها همواره در پی یافتن راههایی برای استفاده بهینه از آب و انرژی آبی بوده اند . در قرن هشتم میلادی بشر موفق به کشف چرخ آبی گردید . بکارگیری چرخ آبی توسط مصریان جهت آبیاری مزارع اولیه گامها در آشنایی و استفاده از علم هدرولیک بود . با این حال تا قرن 16 میلادی هنوز قدمهایی جدی در این راه برداشته نشدده بود تا اینکه توریچلی دانشمند ایتالیایی توانست مقدار فشار اتمسفر را توسط بارومتر اندازه گیری نماید .
در قرن هفدهم میلادی یک دانشمند اروپایی به نام پاسکال قوانین اولیه هیدرولیک را پایه ریزی نمود . بر اساس قانون پاسکال فشار وارده بر هر نقطه از یک مایع محسوب به طور مساوی در تمام جهات منتقل شده و با نیروی مساوی بر روی سطح مساوی اثر می‌کند . به عبارت دیگر فشار وارده بر مایعات داخل ظروف بسته در تمام نقاط برابر است .
پرس های هیدرولیکی برای اولین بار بر پایه این قانون ساخته شدند . در قرن نوزدهم میلادی پرسهای هیدرولیک آبی اختراع شدند و در قرن بیستم میلادی هیدرولیک روغنی در صنایع به طور وسیعی مورد استفاده قرار گرفت .
مزایا و معایب سیستمهای هیدرولایکی روغنی
مزایای سیستم های هیدرولیک
1) یادگیری و طراحی و نصب آسان قطعات هیدرولیک به دلیل استاندارد بودن آنها .
2) تولید و انتقال نیروهای بزرگ توسط قطعات کوچک هیدرولیکی .
3) افزایش عمر قطعات به دلیل استفاده از روغن در داخل سیستمهای هیدرولیک و کاهش میزان فرسایش .
4) امکان بدست آوردن نیرو ، فشار ، گشتاور و سرعتهای غیر پله ای و یا اصطلاحاً داشتن تعداد بی نهایت سرعت ، فشار و نیرو .
5) انعطاف پذیری بسیار زیاد سیستم با استفاده از لوله و شلنگ ها .
6) سرویس و نگهداری آسان و امکان کنترل سیستم توسط تعدادی فشار سنج و حرارت سنج .
7) امکان تعویض جهت حرکت با سرعت زیاد .
8) بکار گیری نیروی کم کارگری و امکان اتوماسیون کامل سیستم .
9) اقتصادی بودن بکارگیری سیستمهای هیدرولیک .
معایب سیستمهای هیدرولیک
1- در صورت استفاده از روغن نا مناسب و یا اشکال در طراحی مسیرها ، افت فشار و در نتیجه اطلاف انرژی وجود خواهد داشت .
2- فشار در سیستم های هیدرولیک زیاد بووده و یه همین دلیل لوله و شلنگ های قوی و بست های بسیار دقیق جهت آب بندی مورد نیاز می‌باشد .
به دلیل حساسیت بسیار زیاد سیستمهای هیدرولیک . وجود کوچکترین مقدار گرد و خاک ، زنگ زدگی و آشغال در داخل سیستم باعث خرابی آن می‌گردد