خوارک دام ، طیور و آبزیان – گلوتن ذرت – ویژگیها و روشهای آزمون
1 هدف
هدف از تدوین این استاندارد ، تعیین ویژگیهای فیزیکی ، شیمیائی ، بهداشتی ، نمونه برداری ، روشهای آزمون ، بسته بندی ، نشانه گذاری و انبارداری گلوتن ذرت است .
2 دامنه کاربرد
این استاندارد در مورد گلوتن ذرت که به صورت صنعتی در داخل کشور تولید می شود جهت تغذیه دام ، طیور و آبزیان کاربرد دارد.
3 مراجع الزامی
مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدین‌ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می‌شود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و / یاتجدید نظر، اصلاحیه‌ها و تجدیدنظرهای بعدی این مدارک مورد نظر نیست. معهذا بهتر است‌کاربران ذی نفع این استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه‌ها و تجدیدنظرهای مدارک الزامی رامورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر، آخرین چاپ و یا تجدیدنظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.
استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است :
3-1 استاندارد ملی ایران 2664 سال 1366 – تعیین باقیمانده سموم آفت کش کلره ، فسفره در محصولات کشاورزی.
3-2 استاندارد ملی ایران 3207 سال 1371 : استاندارد ویژگیهای بهداشتی و میکروبیولوژی مواد اولیه تهیه خوراک دام و طیور .
3-3 استاندارد ملی ایران 331 سال 1376 : آخرین تجدیدنظر استاندارد نمونه برداری کنجاله دانه های روغنی .
3-4 استاندارد ملی ایران 4013 سال 1376 : آئین کار روشهای انبارکردن و انبار داری مواد کشاورزی خشک .
استاندارد ملی ایران 321 سال 1346 : روش تعیین آب و مواد فرار در کنجاله دانه های روغنی .
استاندارد ملی ایران 3718 سال 1375 : روش تعیین پروتئین و مقدار ازت در خوراک دام.
استاندارد ملی ایران 520 سال 1349 : روش اندازه گیری فیبر در خوراک دام و طیور.
استاندارد ملی ایران 415 سال 1346 : روش تعیین میزان روغن در کنجاله ها است .
استاندارد ملی ایران 332 سال 1346 : روش اندازه گیری خاکسترکل کنجاله است .
استاندارد ملی ایران 2754 سال 1367 : روش آزمون اوره و ازت آمونیاکی در خوراک دام و طیور است .
استاندارد ملی ایران 571 سال 1349 : تعیین میزان کلسیم – روش اندازه گیری کلسیم در خوراک دام و طیور
استاندارد ملی ایران 513 سال 1367 : روش اندازه گیری فسفر در غذای دام و طیور است.
استاندارد ملی ایران 5925 سال 1380 : بیشینه رواداری مایکوتوکسین ها در غذای انسان و خوراک دام .
4 اصطلاحات و تعاریف
در این استاندارد اصطلاحات و / یا واژه‌ها با تعاریف زیر بکار می‌رود.
4-1 گلوتن ذرت
گلوتن ذرت یک پروتئین آبگیری شده است که پس از جداکردن نشاسته و سایر اجزاء بدست می آید . از نظر غلظت مواد مغذی بالا برده و میزان پروتئین آن بسته به نوع فرآیند افزایش پیدا می کند از نظر قابلیت هضم بسیار بالا و انرژی متابولیسمی آن بیشتر از ذرت است به عنوان یک منبع عالی کاروتن و گزانتوفیل بر اساس ماده خشک می تواند در رنگ گوشت طیور و زرده تخم مرغ موثر باشد . از نظر اسیدهای آمینه متیونین و سیستین غنی ولی از نظر لیزین و تریپتوفان فقیر است .
5 ساخت و طرز تهیه
پس از بو جاری و خیساندن ذرت در فرایند آسیاب مرطوب ، ذرت آسیاب شده و بعد جوانه آن توسط هیدروسیکونها جداشده و جهت روغن گیری استفاده می شود . در مرحله بعد پوسته ذرت توسط سرند جداشده و به مصرف خوراک دام می رسد . سپس توسط جدا کننده ها [1] نشاسته از گلوتن جدا شده و توسط جدا کننده تغلیظ ، گلوتن حاصله تغلیظ شده وسپس توسط بشکه های دوار (خشک کن استوانه ای[2] ) آبگیری شده به محصول بدست آمده کیک ذرت می گویند که توسط خشک کن خشک شده بعد آسیاب گردیده و سپس بسته بندی می شود.
6 ناپذیرفتنی ها
6-1 وجو کپک زدگی که با چشم غیر مسلح دیده می شود.
6-2 وجود هرگونه مواد خارجی مانند شن و ماسه ، گرد و خاک و براده آهن
6-3 وجود آفات انباری و بقایای حشرات
6-4 وجود بوی غیر طبیعی و نامطبوع
7 ویژگیها
ویژگیهای فیزیکی
گلوتن ذرت باید دارای ویژگیهای فیزیکی به شرح زیر باشد:
رنگ
گلوتن ذرت باید به رنگ زرد تا قهوه ای روشن باشد.
طعم و بو
گلوتن ذرت از نظر دارای بو و طعم طبیعی و مخصوص به خود باشد.
یکنواختی
گلوتن ذرت از نظر خصوصیات فیزیکی باید یکنواخت باشد.
ویژگیهای شیمیائی
با توجه به اینکه مقادیر پروتئین ذرت بین 40 تا 60 درصد متغیر است لذا دو سطح پروتئین به عنوان استاندارد پیشنهاد می گردد . این دو سطع پروتئین که بستگی به فرآیند تولید آن دارد به صورت جدول شماره 1 و شماره 2 می باشد. همچنین میزان اسیدهای آمینه این دو نوع گلوتن در جدول شماره 3 نوشته شده است .
ویژگیهای میکروبی
ویژگیهای میکروبی ذرت باید طبق استاندارد ملی ایران 3207 سال 1371 : استاندارد ویژگیهای بهداشتی و میکروبیولوژیکی مواد اولیه تهیه خوراک دام و طیور) باشد.
جدول شماره 1 – گلوتن ذرت با 60 درصد پروتئین
ردیف
ویژگی
مقدار
1
بیشینه درصد وزنی رطوبت (درصد)
10
2
کمینه درصد وزنی پروتئین خام (درصد)
60
3
کمینه درصد وزنی چربی (درصد)
5/2 [3]
4
بیشینه درصد وزنی فیبرخام (درصد)
2
5
بیشینه درصد وزنی خاکسترکل (درصد)
8/1
6
درصد وزنی کلسیم (درصد)
02/0
7
درصد وزنی فسفر (درصد)
5/0
8
میزان اوره (میلی گرم در کیلوگرم)
صفر
9
میزان نیتروژن کل فرار[4](میلی گرم درکیلوگرم)
50
10
بیشینه مجموع مایکوتوکسینها (میکروگرم در کیلوگرم)
20
جدول شماره 2 – گلوتن ذرت با 40 درصد پروتئین
ردیف
ویژگی
مقدار
1
بیشینه درصد وزنی رطوبت (درصد)
10
2
کمینه درصد وزنی پروتئین خام (درصد)
40
3
کمینه درصد وزنی چربی (درصد)
2
4
بیشینه درصد وزنی فیبرخام (درصد)
4
5
بیشینه درصد وزنی خاکسترکل (درصد)
3
6
درصد وزنی کلسیم (درصد)
16/0
7
درصد وزنی فسفر (درصد)
4/0
8
میزان اوره (میلی گرم در کیلوگرم)
صفر
9
میزان نیتروژن کل فرار(میلی گرم در کیلوگرم)
50
10
بیشینه مجموع مایکوتوکسینها (میکروگرم در کیلوگرم)
20
8 نمونه برداری
نمونه برداری گلوتن ذرت باید بر اساس استاندارد ملی ایران 331 سال 1376 انجام گیرد.
9 روش های آزمون
9-1 تعیین مقدار رطوبت مطابق استاندارد ملی ایران 321 سال 1346 روش تعیین آب و مواد فرار در کناله دانه های روغنی است .
1 - Seperator
2 – Drum dryer
1 – درصورت افزایش میزان چربی از 5 درصد به بالا افزودن آنتی اکسیدان ضروری می باشد.
2- تاتدوین استاندارد تعیین میزان نیتروژن کل فرار (T.V.N )از روشهای متداول آزمایشگاهی استفاده شود.