مایکل پورتر توضیح می دهد که شرکتها چگونه می توانند مزیت رقابتی در صنعت مربوط به خود ایجاد و از آن حفاظت کنند. مزیت رقابتی به مدیران شرکتها نشان می دهد که چگونه موقعیت رقیبانشان را ارزیابی کنند و در مراحل مختلف واکنشهای لازم را نشان دهند. تئوری ها مفاهیم و ابزارهایی را ارائه می دهد که برای ایجاد مزیت رقابتی در دو قسمت هزینه و متنوع سازی مورداستفاده قرار می گیرد. این تئوری ها نشان می دهد که چگونه انتخاب قلمرو رقابتی - گستردگی فعالیت شرکت - نقش حساسی را در ایجاد مزیت رقابتی بازی می کند.
همچنین نشان می دهد که چگونه استراتژی شرکت با استراتژی واحد بازرگانی SBU دریک جهت عمل کرده تا با استفاده از هماهنگی استراتژی در صنعت مربوطه به افزایش مزیت رقابتی منجر گردد.
مزیت رقابتی ابزار قدرتمندی را معرفی می کند که استراتژیست ها جهت تشخیص و افزایش مزیت رقابتی شرکت به آن نیاز دارند که این ابزار قدرتمند زنجیره ارزش نامیده می شود. تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش به مدیران فرصتی ارائه می دهد که فعالیتهای شرکتشان را در زمینه طراحی تولید بازاریابی و توزیع کالا و خدمات مجزا کنند. با استفاده از زنجیره ارزش پورتر محورهای ذیل را نشان می دهد:
چه عاملی برای خریدار ارزش و تنوع ایجاد کرده و چگونه اجرای یک استراتژی موفق به تنوع محصول می انجامد؛
روش شناسایی رفتار هزینه و ایجاد و حفظ استراتژی هزینه؛
چگونگی انتخاب استراتژی تکنولوژیک که هدف تکنولوژی های شرکت را جهت
ایجاد مزیت رقابتی منعکس می کند؛ چگونه جایگاه رقابتی شرکت را ازطریق شناخت رقیبان خوب و بد بهبود دهیم
و همچنین تصمیم گیری کنیم که کدام سهم و آمیخته بازار سودآوری بلندمدت شرکت را بهینه خواهدساخت؛ چگونه یک صنعت را به بخشهای مختلف تقسیم کنیم و نقاط سودآور و قابل حفظ را در این تقسیم بندی مشخص کنیم؛
چگونه تهدیدات بالقوه یک صنعت را تجزیه و تحلیل کنیم و اینکه در مقابل این تهدیدات بالقوه مدافع باشیم یا انفعالی؛
چگونه یک مزیت رقابتی؛ از طریق استراتژی شرکت با استفاده از روابط داخلی قوی بین چند شرکت در یک صنعت ایجاد کنیم؛
چگونه یک شرکت متنوع را مدیریت کنیم به طوری که مقاومت دردستیابی روابط داخلی استراتژیک میان واحدهای کسب و کار برطرف گردد؛
چگونه از عهده شرایط نامطمئن محیطی با استفاده از سناریوی صنعت جهت تعریف دامنه رقابت محیطی آینده شرکت برآییم؛
چگونه از جایگاه رقابتی شرکت موقعی که موردچالش قرار می گیرد دفاع کنیم و چگونه و چه وقت با رهبر یک صنعت درگیر شویم.
برای مدیرانی که می خواهند یک قدم در صنعت به پیش بروند و راهبرد مشخصی برای توسعه استراتژی و کاربرد آن معین کنند مزیت رقابتی به عنوان یک مرجع غیرقابل اجتنابی است که از سال 1980 مورداستفاده قرار می گیرد.