سقط جنین، به معنای پایان یافتن بارداری در هر مرحله‌ای است که زندگی نوزاد در جریان است، اگرچه غالبا به لحاظ فنی و تخصصی، خاتمه یافتن بارداری به واسطه‌ی جراحی یا خارج کردن جنین یا رویان از رحم(پیش از آنکه قادر به ادامه حیات باشد)را سقط جنین می‌گویند.∗سقط جنین یا بصورت خود به خود رخ میدهد که به آن معمولا سقط جنین غیرعمدی(ناخواسته) گفته می‌شود، یا می‌تواند عامدانه باشد.اصطلاح سقط جنین اغلب به سقط جنین خودخواسته اطلاق می‌شود.
مقدمه
در کشورهای توسعه یافته، سقط جنین در مواقعی که خود خواسته باشد، مطابق با قوانین علمی، از جمله امن ترین روش‌ها در پزشکی است.[۱] با این حال سقط جنین ناسالم (که توسط فرد، بدون آموزش مناسب و یا خارج از محیط‌های پزشکی انجام می‌شود)سالانه حدود ۷۰ هزار مرگ مادر و ۵ میلیون معلول، در سطح جهان به جا می‌گذارد.[۲] سالانه حدود ۴۲ میلیون سقط جنین انجام می‌شود که تخمین زده شده‌است که ۲۰ میلیون از آنها به شکلی ناسالم انجام شده‌است. [۳] چهل درصد زنان حاملۀ جهان از داشتن امکانات درمانی و حق انتخاب برای سقط جنین محروم هستند.[۴] سقط جنین عمدی(خواسته) دارای سابقۀ تاریخی طولانی است و توسط روشهای مختلفی چون سقط کننده‌های گیاهی، استفاده از ابزار تیز، آسیب جسمانی، و دیگر روشهای سنتی انجام می‌شده‌است.علم پزشکی معاصر با بهره گیری از داروها و روشهای جراحی، سقط جنین را راحت کرده‌است. قانونی بودن، همه گیر بودن، وضعیت فرهنگی، و وضعیت مذهبی در نوع نگاه به سقط جنین، تفاوت قابل ملاحظه‌ای ایجاد می‌کند.در بسیاری از نقاط جهان، بحث‌های جنجالی بر سرِ قانونی و اخلاقی بودن، سقط جنین وجود دارد. از آنجایی که دسترسی به آموزش و خدمات تنظیم خانواده برای پیشگیری از بارداری در سراسر جهان، در حال افزایش است، سقط جنین به طور گسترده‌ای در حال کاهش است.[۵]
تاریخچه
سقط جنین خود خواسته دارای سابقۀ طولانی‌ای می‌باشد و می‌توان رده‌هایی از آن را در تمدن‌های مختلفی چون چین در زمان شننونگ (۲۷۰۰ قبل از میلادی)، مصر باستان در زمان ابری‌های پاپیروس( ۱۵۵۰ قبل از میلاد)و امپراطوری روم در زمان جوونال (۲۰۰ قبل از میلاد) یافت.[۶] شواهد نشان میدهد که سقط جنین از طریق روش‌هایی چون گیاهان، ادوات تیز، استفاده از فشارهای شکمی و روشهای دیگر انجام می‌شده‌است. برخی از محققان پزشکی و مخالفان سقط جنین خاطر نشان می‌کنند که سوگند دانشجویان پزشکی در یونان باستان، آنها را از انجام سقط جنین منع می‌کرده‌است.[۷] با این حال دسته‌ای دیگر از پژوهشگران با این تفسیر مخالف اند[۸] متون پزشکی مربوط به طب بقراط، حاوی شرح روشهای نافرجام و یادداشت‌هایی مربوط به خطرات ناشی از سقط جنینِ ناامن است .[۹] در مسیحیت، پاپ (۹۰-۱۵۸۵) به عنوان اولین پاپ اشاره کرد که سقط جنین بدون در نظر گرفتن اینکه در چه مرحله‌ای از حاملگی باشد، قتل محسوب می‌شود.[۱۰].کلیسا قبلا بر سر اینکه آیا سقط جنین قتل محسوب می‌شود یا نه، مجزا شده بود و مخالفت با سقط جنین تا قرن ۱۹، به طور سرسختانه‌ای ادامه داشت.[[۱۱] سقط جنین در اسلام تا زمانی مجاز است که به اعتقاد مسلمانان روح در جنین دمیده نشده باشد.[۱۲] در زمانِ دمدیده شدن روح در جنین، بین متکلمان اختلاف وجود دارد، عده‌ای معتقدند این زمان ۴۰ روز بعد از لقاح است و عده‌ای دیگر این زمان را ۱۲۰ روز بعد از لقاح در نظر گرفته‌اند.[۱۳] با این حال سقط جنین عمدتا در مناطق اسلامی با اعتقاد بالا همچون محدودۀ خاومیانه و شمال آفریقا، به‌شدت محدود می‌شود و یا اینکه ممنوع است. پیشرفت تکنیک‌های سقط جنین در اروپا و آمریکا، از قرن ۱۷میلادی آغاز شد. با این وجود، محافظه‌کاری اغلب پزشکان در رابطه با مسایل جنسی، از گسترش وسیع تکنیک‌های امن سقط جنین جلوگیری به عمل آورد [۱۴]. برخی پزشکان به تبلیغ خدمات ...خود دست زدند و فعالیت‌های آنان تا قرن ۱۹ یعنی زمانی که سقط جنین هم در آمریکا و هم در بریتانیا ممنوع شد، تحت کنترل و نظارت گسترده قرار نداشت [۱۵]. گروههای مرتبط با کلیسا و نیز پزشکان در جنبش‌های ضدِ سقطِ جنین شدیداً تاثیرگذار بوده‌اند [۱۶]. در آمریکا، تا حدود ۱۹۳۰سقط جنین از زایمان به مراتب خطرناک‌تر بود، در این زمان بهبود فزاینده شیوه‌های سقط جنین نسبت به زایمان، موجب امن‌تر شدن سقط جنین می‌شد [یادداشت۴]. اتحاد جماهیر شوروی (۱۹۱۹)، ایسلند (۱۹۳۵) و سوئد (۱۹۳۸) از اولین کشورهایی بودند که برخی یا همه اشکال سقط جنین را قانونی کردند [۱۷]. در آلمانِ نازیِ ۱۹۳۵، قانونی تصویب شد که به موجب آن سقط جنین برای کسانی که "به طور ارثی بیمار" تلقی می‌شدند مجاز شمرده می‌شد، در حالی‌که زنانی که به نژاد آلمان تعلق داشتند، به ویژه، از سقط جنین منع می‌شدند [۱۸].
انواع
سقط جنین عمدی (خودخواسته)
هرسال در جهان حدود ۲۰۵ میلیون بارداری اتفاق می‌افتد. بیش از یک سوم آنها ناخواسته هستند و در حدود یک پنجم به سقط جنین عمدی ختم میشوند.[۱۹] بیشتر سقط‌ها ناشی از بارداری‌های ناخواسته می‌باشند.[۲۰] یک بارداری می‌تواند به طور خودخواسته به شیوه‌های گوناگون به سقط جنین بیانجامد. شیوه ی انتخاب شده معمولا به سن رویان یا جنین وابسته‌است ،[۲۱] که اندازه اش در جریان بارداری رشد می‌کند.[۲۲] همچنین ممکن است روشهای ویژه‌ای با توجه به قانون، دسترس پذیری در منطقه، و ترجیح پزشک یا بیمار انتخاب گردد. دلایل انجام سقط‌های عمدی:
درمانی سقط در پزشکی هنگامی درمانی گفته می‌شود که برای حفظ جان زن باردار، پیشگیری از آسیب به سلامت جسمی یا روحیِ زن، دلالت نشانه‌ها بر بالا بودن احتمال ابتلای جنین به بیماری یا مرگ پیشرس یا معلولیت، یا کاهش انتخابی تعداد جنین‌ها به منظور پایین آوردن احتمال خطر برای سلامت جنین در بارداری‌های چندگانه انجام شود.[۲۳]
انتخابی سقط انتخابی یا داوطلبانه سقطی است که بنا به خواست ِ زن به دلایل غیر پزشکی به دست خود و یا دیگری انجام شده باشد[۲۴] .
سقط جنین غیرعمدی (ناخواسته)
سقط جنین ناخواسته یا غیرعمدی، خروج ناخواسته رویان یا جنین پیش از هفته بیستم تا بیست و دوم بارداری است∗. چنانچه بارداری پیش از سی و هفت هفته خاتمه یابد و منجر به تولد نوزادی زنده گردد، "تولد زودرس"{{|نشان|۲}} یا "پیش از موعد"∗ تلقی می‌شود [۲۵]. جنینی که پس از حیات یافتن، در رحم و یا در زمان وضع حمل بمیرد، عموما با اصطلاح "جنین مرده به دنیا آمد"∗ شناخته می‌شود [۲۶]. تولد پیش از موعد و زایمانِ جنین مرده، عموما سقط جنین تلقی نمی‌شوند، اگرچه استفاده از این اصطلاحات گاهی با یکدیگر همپوشانی پیدا می‌کند. تنها۳۰ تا ۵۰ ٪ از لقاح‌ها، سه ماهه اول را با موفقیت پشت سر می‌گذارند [۲۷]، حجم قابل توجهی از آن دسته از لقاح‌ها که به ثمر نمی‌رسند، پیش از آنکه زن از عمل لقاح مطلع شده باشد، از بین می‌روند [۲۸] و بسیاری از بارداری‌ها پیش از آنکه پزشکان توانایی تشخیص رویان را داشته باشند خاتمه می‌یابند [۲۹]. در بررسی از حداقل ۵۰ ٪ از بارداری‌های زود خاتمه یافته ، شایعترین دلیل سقط جنینِ غیرعمدی در طول سه ماهه اول بارداری، اختلالات کروموزومی است [۱۰][۱۶]، از جمله سایر دلایل می‌توان به بیماری‌های عروقی (همچون لوپوس)، دیابت، سایر مشکلات هورمونی، عفونت و اختلالات رحمی اشاره کرد [۳۰]. بالا رفتن سن مادری و سابقه بیمار در سقط غیرعمدی جنین، به عنوان دو عامل اساسی مرتبط با افزایشِ ریسکِ سقطِ غیر عمدی شناخته میشوند [۳۱]. سقط جنین غیرعمدی، همچنین ممکن است در نتیجه تروما یا ضربه اتفاقی نیز رخ دهد. [۳۲]
ایمنی سقط جنین
خطرات بهداشتی سقط جنین بستگی به این دارد که آیا روش انجام، بدون خطر و یا غیربهداشتی است. سازمان جهانی بهداشت سقط جنین ناامن را روشی تعریف می‌کند که افراد غیر ماهر، با وسایل خطرناک و یا در مراکز غیر بهداشتی انجام می‌دهند.[۳۳] سقط جنینی که در کشورهای توسعه یافته مطابق با قوانین انجام می‌شود، جزو کم خطرترین عمل‌های پزشکی است.[۳۴] در ایالات متحده، خطر مرگ مادران از سقط جنین ۰٫۵۶ در هرصدهزار سقط جنین است و حدود ۱۲٫۵ بار امن تر از زایمان (۷٫۰۶ مرگ و میر مادران در هر صدهزار تولد زنده) می‌باشد. [۳۵] خطر مرگ و میر مرتبط با سقط جنین با افزایش سن حاملگی افزایش می‌یابد، اما هنوز پایین تر از زایمان در ۲۱ هفتگی حاملگی است. [۳۶][۳۷]