لافت یکی از روستا های توابع بخش مرکزی شهرستان قشم در استان هرمزگان واقع در جنوب ایران است.
چهره طبیعی روستای لافت در میان درختان سبز گرمسیری و نخلستان‌های بلند ، همراه با زیبایی خیره‌کننده دریا و جنگل شناور حرا برای هر تازه واردی جذاب و قابل توجه‌است . سبک معماری خانه‌های روستا نیز بسیار جالب و دیدنی است بارزترین خصیصه معماری این روستا ، بادگیرهای فراوان آن در اندازه‌های مختلف است . بناهای روستا خیلی نزدیک به هم ساخته شده و کوچه های آن نیز بسیار تنگ و باریک هستند . بادگیرهای کوچک و بزرگ خانه‌های روستایی که در میان باغ‌ها و نخلستان‌ها قرار گرفته‌اند ، شکوه و زیبایی خاصی به این روستای ساحلی بخشیده‌اند.
موقعیت جغرافیایی
بندر لافت در شمال غربی جزیره قشم و در پیش‌آمدگی خشکی‌های جزیره در طول جغرافیایی 55 درجه و 5 دقیقه شرقی و عرض 26 درجه و54 دقیقه شمالی واقع شده است لافت در شرق جنگل حرا واقع شده و به لحاظ تقسیمات سیاسی یکی از مراکز جمعیتی دهستان سلخ در شهرستان قشم در استان هرمزگان است.
شرایط اقلیمی
لافت از لحاظ تقسیمات اقلیمی تابستانی ایران، در منطقه خیلی گرم و مرطوب و از نظر تقسیمات زمستانی، در منطقه گرم و مرطوب قرار گرفته است.هوای پر رطوبت و شرجی جزیره قشم ، ماه‌های اندکی از سال را برای غیربومی ها تحمل پذیر کرده است. بیشینه دمای مطلق 46 و کمینه آن 0 صفر درجه سانتی‌گراد. میانگین سالانه درجه حرارت 26 درجه سانتی‌گراد و میانگین روزانه بیشینه و کمینه به ترتیب 33 و 18 درجه سانتی‌گراد هستند . مهم ترین هوایی که موجب بارندگی شود جریان هوای مرطوب غرب و شمال است.
علل پیدایش
دلایل پیدایش و شکل گیری روستای لافت به عنوان یک مجتمع زیستی عبارتند از : - وجود راه دریایی و تسهیل ارتباط دریایی - وجود جنگل های حرا - وجود آب شیرین (چاه های تلال – تل + آب – و آب انبار ) - نزدیکی به خشکی ایران - بادهای موسمی
بافت روستایی
بافت روستا در مراحل مختلف گسرتش یافته است . با توجه به وضع کالبدی روستا ، بافت روستا را می توان به 3 بخش مختلف تقسیم کرد:
الف – بافت قدیمی و اصلی قسمت قدیمی روستا شامل هسته اولیه در بخش مرکزی ساخت و سازهای فعلی بوده و در حد فاصل دریا و تپه های اطراف چاه های آب شکل گرفته است واین بافت به طول تقریبی یک کیلومتر و عرض متوسط 170 متر در چند راستای اصلی به موازات امتداد ساحل واقع است . مساجد این بافت ( 4 مسجد از 7 مسجد لافت ) در عمل محله هایی را در طول بافت تعریف کرده اند . این محله ها به مراکز مساجد شکل گرفته اند . در عین حال ، بافت قدیمی روستا یکپارچه و پیوسته است .
ب – ساخت سازهای قسمت جنوب شرقی روستا این ساخت و سازها به صورت پراکنده و با تراکم ساختمانی و جمعیتی اندک ، در دامنه تپه ها و زمین های مسطح اطراف ، با فاصله از دریا شکل گرفته که موجب جهت دهی توسعه روستا شده و شکل گیری آن به تدریج و به طور پیوسته انجام گرفته است . در داخل تپه مرکزی و حد فاصل این ساخت و سازها و بافت قدیم روستا ، خدمات آموزشی ، بهداشتی ، درمانی و تاسیسات و تجهیزات لافت به وجود آمده است .
پ – ساخت و سازهای بخش شمالی در سطحی محدودتر و با پراکندگی بیشتر نسبت به ساخت و سازهای جنوب شرقی و در شیب تند تر تپه ماهورها شکل گرفته است با گذشت زمان و توجه به جنبه های اقتصاد آزاد توسعه در جهت شمال و به سوی قشم صورت گرفته ، عواملی مانند طرح جامع و طراحی هایی در این شکل گیری تاثیرات به سزایی دارند .
ویژگیهای معماری
تمام خانه ها حیاط مرکزی و بادگیر دارند. خانه‌ها هر چند سال یک بار به روش های سنتی مرمت شده و بنابراین به شکل اولیه خود باقی مانده‌اند و به همین علت ، حدس زدن سن آنها دشوار است. اهداف اصلی معماری لافت مقابله با شرایط طاقت فرسای اقلیمی، و نیز حفظ ارزش‌های مذهبی خانواده است. ترکیب اتاق ها و راهروها و ارتباط آن ها با حیاط ، تحت تاثیر معماری نواحی مرکزی و حاشیه کویری ایران است. مراکز محله‌ها، حول مساجد شکل گرفته‌اند و از میدان به مفهوم رایج آن در معماری ایرانی خبری نیست.
بناهای شاخص و عمومی
- شاخص ترین بناهای عمومی در سطح روستا مساجد آن است که در نقاط مختلف روستا کانون های محله ای را ایجاد کرده اند . روستای لافت دارای 7 مسجد به نام های مسجد حضرت رسول (ص) ،(مسجد جامع ) ، مسجد ابوبکر صدیق (ره) ، مسجد عمر ابن الخطاب (ره) ، مسجد عثمان ذی النورین (ره) ، مسجد امیر المومنین علی (ع) ، مسجد حسین (ع) و مسجد امام شافعی (ره) می باشد . - بناهای آموزشی روستای لافت عبارتند از ، مدرسه ابتدایی ام کلثوم (س) ، مدرسه ابتدایی مدرس ، مدرسه راهنمایی کوثر و دبیرستان راهنمایی علامه طباطبایی که بیشتر در بخش جنوب شرقی در پشت تپه های میانی روستا واقع اند . - بناهای خدماتی درمانی روستای لافت عبارتند از خانه بهداشت و مرکز بهداشتی – درمانی لافت در بخش جنوب شرقی روستا - کارگاه های لنج سازی ( در دو نقطه از روستا – شمال غرب و جنوب غرب – در جوار ساحل دریا فعال اند ) - سایر بناهای خدمات عمومی از قبیل بانک ملی – بانک صادرات – مخابرات ( هواسنجی + باران سنجی ) . - پاسگاه لافت و ساختمان ناحیه مقاومت بلال حبشی و کانون جوانان بسیج .