تحقیق آدنوکارسینیومای کولورکتال و پولیپ

شایع ترین بدخیمی GI می‌باشد.

میزان بروز در مردان و زنان برابر است.

تشخیص زودهنگام و پیشرفت در روش‌های درمان و جراحی مسئول کاهش مورتالیتی از این سرطان در طی سالهای اخیر بوده است.ریسک فاکتورها

سن بالا : بیش از 90% موارد بعد از سن 50 سالگی تشخیص داده می‌شود. (سن شروع غربال گری)

فاکتورهای ارثی : 80% اسپورادیک و 20% سابقه فامیلی مثبت کانسر کولورکتال لذا به تمام بیمارانی که به سندرم‌های خانوادگی در آنها مشکوک هستیم باید مشاوره ژنتیک توصیه گردد.

- رژیم غذایی : چربی و فیبر کم

ولی غذاهای حاوی اسید اولئیک (روغن زیتون، نارگیل وی روغن ماهی) خطر را افزایش نمی‌دهد.

مصرف الکل می‌تواند در بروز کانسر کولورکتال موثر باشد.

مصرف کلسیم و سلنیم Vit-A-C-E کاراتوئید و فنول‌های گیاهی خطر سرطن کولورکتال را کم می‌کند.

چاقی و کم تحرکی

IBD : (التهاب طولانی مدت از عوامل ایجاد کننده بدخیمی در مخاط روده است) در پان کولیت اوسراتیو خطر کانسر 2% درصد بعد از ده سال 8% بعد از بیست سال و 18% بعد از سی سال  در پان کولیت ناشی از کرون نیز خطر مشابهی وجود دارد.

کولیت

در کولیت سمت چپ خطر کمتر است.

لذا در کسانی پان کولیت دارند کولونوسکوپی و بیوپسی‌های متعدد پس از 8 سال و کسانی که کولیت سمت چپ دارند بعد از 15-12 سال توصیه می‌گردد.

مصرف سیگار بیش از 35 سال (ریسک آدنوم کولون)

اورتروسیکموئید هیدروستومی

آگرومگالی، افزایش هورمون رشد یا هورمون رشد شبیه به انسولین

رادیوتراپی لگن

نقص ژنتیک :

   شامل انکوژن-Ras K

غیر فعال شدن ژن‌های سرکوب کننده DCC , PS3 – Apc

سرطان در اثر افزایش تجمع این موتاسیون‌ها، از پولیپ‌های آدنومایی به وجود می‌آید.

موتاسیون Apc در هر دو آلل برای ایجاد پولیپ لازم است.

موتاسیون در یک آلل K-ras منجر به اختلال در چرخه سلولی می‌شود. محصول ژن k-ras یک G Protein است که در هدایت سیگنال‌های داخل سلول نقش دارد.

k-ras فعال – اتصال بهGTP – هیدرولیز GDP – غیر فعال شدن G Protein

موتاسیون k-ras سبب می‌شود G Protein فعال باشد و تقسیم غیر قابل کنترل سلولی گردد.

موتاسیون APC در 80% سرطان کولورکتال اسپورادیک دیده می‌شود.

موتاسیون ژن DCC در 70%  و موتاسیون ژن PS3 در 75% دیده می‌شود.

پولیپ‌ها

اکثریت سرطان‌ها از پولیپ آدنومائی منشأ می‌گیرند.

تعریف پولیپ : هر گونه برآمدگی مخاط روده بدون در نظر گرفتن خصوصیت هیستولوژیک

شامل :

نئوپلاستیک

هامارتومی

التهابی

هیپرپلاستیک

-  پولیپ‌های نئوپلاستیک

شایع بوده و تا 25% افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد.

خطر بدخیمی :

1 – نوع پولیپ

- توبولار آدنوما (5%)

- توبولوویلوس آدنوما (22%)

- ویلوس آدنوما (40%)

2- اندازه پولیپ :

- پولیپ کمتر از 1 سانتی متر به ندرت سبب کارسینوم مهاجم می‌شود.

- ولی خطر سرطان شدن در پولیپ‌های بیش از 2 سانتی متر حدود 35-50% است.

درمان :  اکسیژن پولیپ با کولونوسکوب می‌باشد.

در مورد پولیپ بدون پایه رکتوم برداشتن ترانس‌ آنال پولیپ به روش جراحی ارجح است.

نکته : مکان برداشتن پولیپ‌ها بدون پایه باید با تزریق متیلن بلو یا جوهر هندی نشانه دار شود.

اندیکاسیون کولکتومی :

امکان اکسیژن کولونوسکوپیک نباشد (ضایعات بزرگ و مسطح)

شواهد کانسر مهاجم در نمونه باشد.

کاندید مناسب برداشتن لاپاراسکوپیک کولکتومی می‌باشد.

- عوارض برداشتن پولیپ با کولونوسکوپ :

1- پرفوراسیون

2- خونریزی

- پولیپ‌های هامارتومی (پولیپ جوانان)

معمولا منشاء بدخیمی نیستند اغلب در بچه‌ها ولی در هر سنی دیده می‌شود.

خونریزی و انسداد ناشی از انواژیناسیون دو علت مهم می‌باشند ظاهر شبیه پولیپ آدونائی می‌باشد.

درمان : اکسیژن پولیپ 

Jouvanil familial polyposi : اتو نرمال غالب صدها پولیپ در کولون و رکتوم و بر خلاف پولیپ منفرد، این ضایعات می‌تواند به آدنوما و بعد به کارسینوما

غربالگری سالانه از 12-10 سال شروع ‌شود.

درمان جراحی و بستگی به میزان درگیری رکتوم دارد.

Peut 2 – Seghers syndrome : بیشتر در روده کوچک و با گسترش کمتر در کولون و رکتوم

ویژگی : پیگمانتاسیون ملانین در مخاط دهان و لب.

این پولیپ‌ها اغلب هامارتومائی هستند. و خطر زیادی برای بدخیمی ندارد ولی احتمال ایجاد سرطان وجود دارد.

جراحی : در موارد خونریزی انسداد و یا شواهد از پولیپ آدنومائی دارد.

غربالگری : اندوسکوپی و کولونوسکوپی در 20 سالگی و سپ رکتاسیگموئیدوسکوپی flexible سالانه

Cronkite – Canada syndrome : پولیپ‌های GI ، ریزش مو، پیگمامتایسون پولیپ آکروفی ناخن‌ها ، اسهال، استفراغ، آتروپاتی با pro loss بیشتر بیماران علی رغم درمان می‌میرند. و جراحی در زمان بروز عوارض پولیپ‌ها نظیر انسداد انجام می‌شود.

Couden’s syndrome : آندرومال غالب، هامارتوم هر سه لایه جنینی

تریکیلمومائی صورت، سرطان پستان، بیماریهای تیروئید و پولیپ‌های GI

پولیپ‌های التهابی :

اغلب در زمینه IBD ایجاد می‌شود اما می‌تواند به مبنای التهاب کردن ناشی از آسیبها، کولیت ایسکمیک و کولیت شیزوسترمال ایجاد گردد. بدخیم نمی‌شوند تشخیص با برداشتن و بافت شناسی می‌باشد.

- پولیپ‌های هیپرپلاستیک :

در کولون شایع است. معمولا کمتر از 5mm بوده و هیپرپلازی بدون دیسپلازی را دارد و تشخیص با اکسیژن پولیپ است.

پولیپ‌های هیپرپلاستیک بزرگ (2cm >) می‌تواند بدخیم شود و ممکن است شواهد دیسپلازی را داشته باشد.

پولیپوز هیپرپلاستیک یک اختلال نادر است.

کارسینوم کولورکتال ارثی

FAP اتوزومال غالب و حدود 1% تمام CRC را شامل می‌شود.

اختلال : موتاسیون در ژن APC روی کروموزوم شماره 5 می‌باشد.

در بیماران FAP تست موتاسیون APC در 75% مثبت  است.

در25% بیماران نیز هیچگونه نشانه  بیماری در اعضای خانواده دیده نمی‌شود.

خطر کانسر کولورکتال دربیماران FAP به 100% در 50 سالگی می‌رسد.

Screen Test : اگر تست موتاسیون APC مثبت باشد رکتوسیکموئیدروسکوپی Flexible سالانه از 15-10 سالگی شروع می‌شود تا 24 سالگی و پس از هر دو سال تا 34 سالگی و در سه سال تا 44 سالگی و بعد در 3 تا 5 سال اگر تست موتاسیون APC منفی باشد غربالگری در 50 سالگی با احتمال خطر متوسط شروع می‌شود.

بیماران FAP در معرض گسترش آدنوم در هر جای GI خصوصاً دئودنوم می‌باشند. سرطان آمپول واتر یک نگرانی مهم است. اندوسکوپی Upper هر 3-1 سال از سن 30-25 سالگی انجام می‌شود. وقتی پولیپ‌ها گسترش یافتند درمان جراحی است.