تحقیق مولانا و عشق

Word 72 KB 33496 10
مشخص نشده مشخص نشده ادبیات - زبان فارسی
قیمت قدیم:۷,۱۵۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۵,۰۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • مولانا و عشق

    «نگاهی به مسأله عشق در مثنوی معنوی »

     

     مقدمه

    سخن گفتن از عشق در مثنوی معنوی جلال‌الدین محمد بلخی آن ستاره درخشان آسمان عرفان و آن یگانه دوران کاری به غایت دشوار است زیرا عشق از دیدگاه حضرت مولانا بحری است بس ژرف و عمیق که کس به ژرفای آن نتوان رسید و سیاحان این بحر برای فراچنگ  آوردن در و مروارید آن چه بسا در آن غرقه گشته‌اند و آب دریا غریقان این بحر را در ساحل افکنده است اما حضرت مولانا غواصی است ماهر که با پاچیله معرفت در اعماق ژرف این دریا رفته و گوهرها را به سلک نظم کشیده است.

     انصاف را که اگر نفحه‌ای از آن نسیم عشق از انفاس حضرت مولانا بر مشام جان وزیدن گیرد جان از آن نفحه الهی سرمست شود و از آن سرمستی از هر هستی مجازی خویش تهی گردد حسن معشوق آتش در وجود او افکند و او را از خویشتن فانی گرداند.

    عشق از دو عالم بیگانه است و مردم عامی که عاشق را که از هفتاد و دو عالم بیگانگی دارد دیوانه می‌خوانند و در واقع در عشق هفتاد و دو نوع جنون نهفته است. عشق از سویی خلاف عقل است زیرا آثار عقل در همه جا پیداست در حالی که در نهانخانه عالم پنهان است و در واقع عشق پنهانترین پنهانهاست. از نشانه‌های عشق تحیر است و در مقامات عرفانی وادی حیرت از مقامات سلوک و شرط لازم برای وصول به مرتبه فناست. در نتیجه مولانا از عشق به دریای عدم تعبیر می‌کند.

    عدم در اینجا رمز نیستی و فناست. عشق انسان را از هر هستی مجازی برکنده و او را در هستی حقیقی فانی می‌سازد. عشق حتی برتر از بند بندگی و خداوندی است.

    اندرو هفتاد و دو دیوانگی                        با دو عالم عشق را بیگانگی

    جان سلطانان جان در حسرتش                       سخت پنهان است و پیدا حیرتش

    تخت شاهان تخته‌بندی پیش او                   غیر هفتاد و دو ملت کیش او

    بندگی بند و خداوندی صداع                     مطرب عشق این زند وقت سماع

    در شکسته عشق را آنجا قدم                      پس چه باشد عشق دریای عدم

    زین دو پرده عاشقی مکتوم شد                    بندگی و سلطنت معلوم شد

    تا ز هستان پرده‌ها برداشتی                        کاشکی هستی زبانی داشتی

    پرده دیگر بدو بستی بدان                         هر چه گویی ای دم هستی از آن

    خون بخون شستن محال است و محال           آفت ادراک آن قالست و حال

    روز و شب اندر قفس در نی دمم                 من چو با سودا ئیانش محرمم

    دوش ای جان بر چه پهلو خفته‌ای                سخت مست و بیخود و آشفته‌ای

    مثنوی دفتر سوم (29 _4719)

     بیماری عشق نیز غیر از همه بیماریهاست و طبیب صوری راهی به درمان آن ندارد. عشق امری ربانی و الهی و رمز خورشید کمال حق است. مولانا عشق را «اصطرلاب اسرار خدا» می‌خواند. غایت و نهایت عشق وصول به حضرت حق است گو اینکه عشق به تعبیر مولانا عشق «این سری» یا عشق مجازی باشد. عشق از دید مولانا چون صفت حق است. نامتناهی است و بنابراین مانند دیگر اوصاف حق در قالب الفاظ و کلمات نمی‌گنجد و هر چند انسان بخواهد با کمک الفاظ و روشنگری زبان آن را تفسیر کند بر ابهام آن می‌افزاید و «عشق بی‌زبان» خود گویا‌تر و روشنتر است. خاصه عقل از تبیین عشق عاجز است و به خری ماند که در وصف آن در وحل الفاظ و حروف گرفتار می‌شود. بهترین راه برای شناختن عشق خود عشق است.

     عشق اصطرلاب اسرار خداست                      علت عاشق ز علتها جداست

    عاقبت ما را بدان شه رهبر است                      عاشقی گر زین سر و گر زان سر است

    چون به عشق آیم خجل باشم از آن                    هر چه گویم عشق را شرح و بیان

    لیک عشق بی‌زبان روشنتر است                        گرچه تفسیر زبان روشنگر است

    چون به عشق آمد قلم بر خود شکافت                چون قلم اندر نوشتن می ‌شکافت

    شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت                 عشق در شرحش چو خر در گل بخفت

    گر دلیلت باید از وی برمتاب                         آفتاب آمد دلیل آفتاب

    مثنوی دفتر یکم (16- 110)

     به نظر مولانا عشق از اوصاف خداوند بی‌نیاز است و بنابرای عاشق و معشوق حقیقی خود هموست و اطلاق عشق بر ذات حق اطلاق حقیقی و بر غیر حق اطلاق مجازی است. این به جهت آن است که اوصاف کمالیه وجود اولاٌ و بالذات به حضرت حق و ثانیا و بالعرض به موجودات عالم تعلق دارد. بنابراین حسن مطلق از آن خداوند است و زیبایی موجودات عالم را به «حسن زراندود» مانند می‌کند. عشق خداوندی به مانند نور محض است که از هرگونه عیب و نقصی مبراست و عشق مخلوق به مانند آتشی است که ظاهر آن آتش و باطن آن دود است و اگر نور آتش بمیرد سیاهی دود پیدا گردد.

    عاشقی بر غیر او باشد مجاز                             عشق ز اوصاف خدای بی‌نیاز

    ظاهرش نور اندرون دود آمده است                       زآنک آن حسن زراندود آمده است

    بفسرد عشق مجازی آن زمان                              چون رود نور و شود پیدا دخان

    جسم ماند گنده و رسوا و بد                              وارود آن حسن سوی اصل خود

    وارود عکسش زدیوار سیاه                                 نور مه راجع شود هم سوی ماه

    مثنوی دفتر ششم (75- 970)

     

    گفتیم که در نظر مولانا عشق وصف حضرت حق است و عشق انسانی عشقی مجازی و حادث است و بین آن دو هر چند در معنای عشق مشترکند تفاوت فراوان است. در انسان وجود عشق و محبت با خوف و بیم و خشیت به هم آمیخته است در حالی که خداوند متصف به خوف و خشیت نیست. به هر تقدیر عشق چه عشق خالق باشد و چه وصف مخلوق هرگز به وصف نیاید زیرا چیزی که وصف خداوند باشد چگونه تواند در قالب حد و تعریف گنجد.

     

    خوف نبود یزدان عزیز                               پس محبت وصف حق دان عشق نیز

    وصف حادث کو وصف پاک کو                     وصف حق کو وصف مشتی خاک کو

    صد قیامت بگذرد وان ناتمام                         شرح عشق ار من بگویم بر دوام

    حد کجا آنجا که وصف ایزدست                     زانک تاریخ قیامت راحد است

    از فراز عرض تا تحت‌الثری                          عشق را پانصد پرست و هر پری

    مثنوی دفتر پنج (12- 2111)

     

    در این زندگی خاکی وقتی عاشق به معشوق و محب به محبوب عشق می‌ورزد که معشوق زنده باشد. هیچ کسی عاشق معشوقی که مرده و تن او در گور افسرده است نیست و اگر هم باشد عاشق جان اوست پس این سخن بر این دلالت دارد که عاشقی و معشوقی وصف جان است و نه تن و تن و جان هر دو در انسان امری است عاریتی.

    آنچه زیبنده عشق است آن جمال باقی سرمدی است و آن زنده‌ای است جاویدان که هرگز مرگ و نیستی را به درگه او راه نیست.

     ورنه چون شد شاهد تو پیره خر                         چون زراندود است خوبی در بشر

    کان ملاحت اندرو عاریه بد                              چون فرشته بود همچون دیو شد

    اندک اندک خشک می‌گردد نهال                         اندک اندک می‌ستاند آن جمال

    دل طلب کن دل منه بر استخوان                           رو نعمره ننکسه بخوان

    دو لبش از آب حیوان ساقیست                           کان جمال دل جمال باقیست

    هر سه شد یک شد چون طلسم تو شکست            خود هم او آبست و هم ساقی و مست

  • فهرست:

    ندارد.
     

    منبع:

    ندارد.

مولانا و عشق «نگاهي به مسأله عشق در مثنوي معنوي » مقدمه سخن گفتن از عشق در مثنوي معنوي جلال‌الدين محمد بلخي آن ستاره درخشان آسمان عرفان و آن يگانه دوران کاري به غايت دشوار است زيرا عشق از ديدگاه حضرت مولانا بحري است بس ژرف و عميق که کس به ژرف

چکیده این رساله، با عنوان «آموزه‌های تربیتی در مثنوی و تطبیق آن با روانشناسی نوین و معاصر» در یک مقدمه و چهار بخش تنظیم شده است. مقدمه مشتمل است بر اشاره‌ای به جایگاه رفیع مثنوی در میان آثار ادب فارسی و عظمت اندیشه‌های ژرف مولانا جلال الدین محمد مشهور به مولوی. همچنین شرح مختصر زندگینامه به آن بزرگ از آغاز حیات تا واپسین دم حیات. بخش اول اختصاص دارد به بررسی تعلیم و تربیت از ...

مقدّمه بشنو این نی چون شکایت می کند از جدایی‌ها حکایت می کند می‌خواهیم سخن درباره انسانی بگوییم که چه در دوره خود و چه بعد از زمان خود نابغه زمان است و باید گفت که از جرگه انسانهای عادی خارج است. انسان والایی که حکایت های دقیق عرفانی را آن‌چنان زیبا در ذائقه ما می ریزد که شهد آن روح ما را تازه می سازد. حکایت‌هایی که با داستانی به ظاهر ساده شروع می‌شود و مفاهیم بلند و عمیق عرفانی ...

جلال الدین محمد بلخی محمد بن حسین الخطیبی البکری درششم ربیع الاول سال604 هجری دربلخ متولد شد. وی از بزرگترین شعرای مشرق زمین است. پدرش محمد بن حسین الخطیبی البکری ملقب به بهاء الدین ازبزرگان مشایخ عصرخود بود وبه علت شهرت ومعرفتی که داشت مورد حسد سلطان محمد خوارزمشاه گردید. ناچار فرار را برقرار ترجیح داد وبا پسرش جلای وطن نمود وازطریق نیشابور ابتدا به زیارت شخ عطارنایل آمد وسپس ...

نگاهي به بديع در جلد سوم مثنوي ديباچه مثنوي ، کتابي است تعليمي و درسي در زمينه عرفان و اصول تصوف و اخلاق و معارف و … و مولانا بيشتر به خاطر همين کتاب شريف ، معروف شده است . مثنوي ، درياي ژرفي است که در آن مي توان در آن غواصي کرد و به انواع لآلي و اق

مقدّمه بشنو اين ني چون شکايت مي کند از جدايي‌ها حکايت مي کند مي‌خواهيم سخن درباره انساني بگوييم که چه در دوره خود و چه بعد از زمان خود نابغه زمان است و بايد گفت که از جرگه انسانهاي عادي خارج است. انسان والايي که حکايت هاي دقيق عرفاني را آن‌

جان فشان اي آفتاب معنوي مر جهان کهنه را بنماي نوي مولانا جلال الدين در دفتر چهارم مثنوي، داستان کوتاهي مي‌سرايد که بخشي از آن چنين است: مورکي بر کاغذي ديد او قلم گفت با موري دگر اين راز هم که عجايب نقش‌ها آن کلک کرد همچو ريحان و چو سوسن زار و و

چکیده در این مقااله مفهوم عشق از دیدگاه سقراط وافلاطون وابن عربی ومولوی تعریف شده صفات وویژگهای آن مورد بررسی قرارگرفته است . کوشش اصلی نگارنده براین بوده است که دیدگاه مولوی دراین زمینه کاویده شود و مشخص گردد که مولوی عشق تحاازب ارواح می داند وهدف نهایی وی در نگارش داستان شاه و کنیزک این بوده است که روشن بدارد که : هرعشقی که در عالم زیرین حاصل گردد اگر بر مبنای شناخت و معرفت ...

جوری ادنان وش (کارشناس ارشد زبان ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی) چکیده در مثنوی، مولانا دو نگاه کاملاً متفاوت به عقل دارد. در مواضعی آن را می ستاید و صفت اولیائش می شمارد و در مواضعی دیگر آن را نکوهش کرده و مردم را به دوری جستن از آن دعوت می کند. در این مقاله این دو نوع متفاوت عقل مورد بحث قرار می گیرد و این که مولانا برای هر یک چه توصیفاتی قائل شده است بررسی می ...

درباه ی زندگی عطار: درمیان بزرگان شعر عرفانی فارسی ، زندگی هیچ شاعری به اندازۀ زندگی عطار دراَبر ابهام نهفته نمانده است. اطلاعات ما در باب مولانا صد برابر چیزی است که در باب عطار می دانیم . حتی آگاهی ما دربارۀ سنایی ،که یک قرن قبل از عطار می زیسته ، بسی بیشتراز آن چیزی است که در باب عطار می دانیم . نه سال تولد ونه سال وفات او را به درستی نمی دانیم .این قدر می دانیم که او در نیمه ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول