از طریق اینترنت خرید و فروش کنید !
نگاهی به تجارت الکترونیک ، منافع اقتصادی و محدودیت های داخلی
سرآغاز
با اختراع رایانه و فراگیر شدن استفاده از آن بخصوص از سال 1980 میلادی که کامپیوترهای خانگی جایگاه مناسبی در سطح تمامی فعالیت های علمی ، اقتصادی و تجاری پیدا کردند و نیز گسترش روز افزون شبکه اینترنت در جهان ، بشر امروزی ، غوطه ور در دریایی از اطلاعات شده است .
از آنجا که دسترسی به اطلاعات و آمار می تواند مبنای بسیار دقیقی در
تصمیم گیری صحیح و اصولی به شمار آید می توان به ضرورت همگانی با دنیای معاصر در استفاده از تجربیات جهانی و استفاده همه جانبه از فناوری اطلاعات پی برد .
در عرصه تجارت نیز نیاز به تغییر از تجارت سنتی به تجارت الکترونیک این روزها بیش از گذشته احساس می شود ، به گونه ای که عصر مسافت و جابجایی به منظور کسب اطلاع از تقاضا و کالای قابل عرضه و یا خرید سپری شده است و به مرور اما با شتابی تصادی ارتباط بر پایه تجارت الکترونیک حداقل در ظاهر برای
دست اندرکاران اقتصاد که دستی بر تجارت دارند واژه ای ناآشنا و غریبه نیست . هرچند که ممکن است از روشهای علمی و راهکارهای اجرایی آن آگاهی چندانی نداشته باشند .
تجارت سیستم های سنتی و الکترونیکی
خرید اقلام مایحتاج روزانه در همه صنوف بخش مهمی از وقت خریدار را به خود اختصاص می دهد . خرید روزانه زنان خانه دار ، تدارک کالا و قطعات و مواد اولیه برای یک شرکت و یا کارخانه در بازار ایران مراحل مشخص و معینی را طی می کند که از سرکشی به حداقل چند مغازه و فروشنده جهت مشاهده کیفیت کالا و بررسی قیمت آن شروع می شود و در نهایت به انتخاب بهترین حالت و خرید می انجامد در روش سنتی جاری جهت انجام خرید کالای مورد نیاز با مسائل عدیده ای روبرو خواهیم بود . شلوغی فروشگاه ، ترافیک خیابان ها ، خطرات احتمالی به دلیل بعد فاصله از منزل یا محل کار تا فروشگاه ضرورت دیدن مدلهای مختلف و در نتیجه اجبار و سرکشی به چند فروشگاه به منظور اطمینان از قیمت و کیفیت ، بی حوصله گی فروشندگان در ارائه توضیحات جملگی از مواردی است که شهروندان ایرانی جهت خرید کالا به طور روزمره با آن
دست به گریبانند .
از سوی دیگر اکثریت قریب به اتفاق فروشندگان خود ، تولید کننده کالای عرضه شده نیستند . بلکه صرفا به عنوان واسطه عمل می کنند . بدیهی است با توجه به غالب بودن تجارت سنتی در اقتصاد ایران و سوددهی آن در مقایسه با بخش تولید می توان اذعان داشت در برخی از موارد تا حدود 40 درصد بهای کالاها صرفا سود تخصیص یافته به واسطه است که از سوی مشتری پرداخت می شود .
همچنین هر فروشنده به منظور جلب توجه مشتری و نمایش محصولات قابل فروش نیاز به مغازه یا نمایشگاهی دارد که معمولا آن را به صرف مبلغ گزافی مانند هزینه سرقفلی ، دکوراسیون ، اجاره و سایر هزینه ها آماده می کنند و هزینه مربوطه را بر قیمت کالای قابل فروش سرشکن می کنند .
بدین تریب هزینه زیباسازی و دکوراسیون فروشگاه نیز از جیب مشتری پرداخت می شود و به عبارت دیگر بر قیمت تمام شده افزوده می شود .
تکنولوژی حداقل در ادعا با هدف ایجاد زمینه های راحتی و آسایش مردم پای به میدان گذارده و بسیاری از امکانات رفاهی که امروزه در اختیار بشر قرار دارد . در روزگاری نه چندان دور اصلا برای پدران و مادران ما قابل تصور نیز نبوده است هرچند که از نظر بخشی از مردم چنین روند به رشدی از آسایش و راحتی به موازات ، نوعی اضطراب و تشویش را به همراه آورده است ( شاید دلیل بروز چنین پدیده ای را بتوان عدم تطابق مادی و معنوی اولیه برخی از شهروندان با تکنولوژی و پدیده های گاه خشن حاصل از آن دانست که به صور مختلف را می دهد ) .
اما نکته قابل توجه حرکت و پیشرفت تصاعدی ، غیر قابل برگشت و روبه رشد صنعت و تکنولوژی است که در تمام صحنه های زندگی خود را نشان می دهد .
با توجه به عنوان این نوشته ، اگر بخواهیم فقط نقش اطلاعات کالا را در بعد بسیار کوچکی که همان خرید و فروش است . در نظر بگیریم ، در می یابیم که خود این مسئله به تنهایی نقش قابل توجهی در اقتصاد جهانی برعهده دارد وانرژی زیادی از شهروندان راجهت اجرا به خود مصروف می دارد .
پروسه خرید و فروش کالا از روزگار باستان تاکنون ثابت مانده و تغییر ماهیتی نیافته و صرفا از شکل ساده تبادل کالا در ازای کالای دیگر به تبادل کالا در ازای پول تغییرفرم یافته است . خریدار و فروشنده در مکان مشخص و معینی در رابطه با موضوع مشخصی به توافق می رسیدند و قضیه ختم می گردید .
اما در دنیای امروزی به دلیل گستردگی حجم تجارت ، فاصله جغرافیایی بین خریدار و فروشنده و دادوستد متقابل کشورهای مختلف ، تصور اجرای معاملات به صورت سنتی میسر نیست . فروشنده و خریدار بدون آن که الزاما یکدیگر را ببینند و یا در مکان مشخص گرد آیند با استفاده از وسایل ارتباطی با هم به توافق می رسند و بانکها و موسسات اعتباری نیز به عنوان یک واسطه پرداخت بهای کالای فروش رفته را در ازای ارائه رسید مشتری مبنی بر دریافت کالا تعهد می نمایند .
تکنولوژی مدرن اطلاع رسانی بر سرعت و سهولت اجرای این روند افزوده است . به گونه ای که تا چند سال پیش هیچگونه تصوری از این وضعیت در دسترس نبود . در این سیستم با استفاده از امکانات رایانه ای مجموعه ای از کالاها با کلیه مشخصات فنی و عمومی در اختیار خریدار قرار می گیرد و خریدار بدون آن که در فروشگاه حضور فیزیکی پیدا کند ، محصول مورد نظر را خریداری می کند . مراحل کار که دقیقا همان تجارت الکترونیکی است به شرح زیر است .
الف ) فروشنده با استفاده از امکانات اینترنت و اختصاص یک سایت ویژه کلیه اطلاعات فنی و عمومی مربوطه به محصولات قابل عرضه را همراه با شکل ، تنوع رنگها و قیمت و شرایط فروش را به خریدار عرضه می کند . این کار دقیقا به مانند توزیع گسترده یک کاتالوگ کاملا رنگی از محصولات و خدمات
قابل فروش است .
ب ) مشتری جهت خرید یک جنس به اینترنت متصل و به سایت جستجوی مورد نظر جهت پیدا کردن آدرس فروشگاهی که جنس مورد نظر را دارد مراجعه
می کند . در اینترنت لیست کلیه فروشگاه هایی که جنس مورد نظر را دارند ، به مشتری معرفی می شود . سپس مشتری با انتخاب فروشگاه دلخواه ، وارد سایت و به عبارتی محوطه فروشگاه شده و کلیه اجناس را در مدل های مختلف مشاهده می کند و مختصات فنی و اطلاعات موجود در آن را مورد نظر قرار می دهد
( در صورتی که مشتری نام و آدرس اینترنتی فروشگاه را بداند مستقیما سایت مورد نظر را یافته و پس از بررسی محتویات سایت ، نسبت به انتخاب کالای مورد نظر اقدام می کند ) .
ج ) پس از انتخاب جنس ، مشتری فرم سفارش کالا را که در داخل سایت فروشنده قرار دارد تکمیل کرده و با قرار دادن اطلاعات کارت اعتباری خود که حکم امضاء و رمز نگاری دارد ، پول فروشنده توسط موسسه اعتباری
کارت دهنده پرداخت می شود . رمز مربوطه صرفا توسط بانک یا موسسه اعتباری صادر کننده کارت اعتباری قابل بازخوانی است و فروشنده به کارت اعتباری خریدار دسترسی ندارد .
د ) فروشنده درخواست مشتری را به همراه تاییدیه امضاء و نیز رمزنگاری به بانک یا موسسه اعتباری صادر کننده کارت ارائه می دهد . با استفاده از رمز کارت اعتباری میزان اعتبار و صحت امضای مشتری بررسی می شود و نتیجه مربوطه به فروشنده اعلام می شود .
ه ) فروشنده پس از اطمینان ازتامین اعتبار خریدار نسبت به ارسال جنس درخواستی به خریدار اقدام می کند .
و ) مشتری پس از دریافت جنس ، رسید مربوطه رابه همراه صورت حساب امضا می کند و مراتب را به بانک یا موسسه اعتباری اعلام می کند .
ز ) بانک بهای جنس خریداری شده را از جانب مشتری کسر کرده و به حساب فروشنده واریز می کند . مشاهده می شود که تنها تفاوت عمده این سیستم با روش سنتی تجارت ، حذف واسطه ها ، سرعت عمل زیاد و باورنکردنی تمام این مراحل در زمان بسیار کوتاه است .