مواد منفجره
مواد منفجره, به زبان ساده, موادی هستند که در صورت آغاز فرایند انفجار, با سرعت بالایی واکنش میدهند و حجم زیادی گاز تولید میکنند. بطور کلی, تعریف انفجار, یعنی آزاد شدن مقدار زیادی گاز با سرعت و فشار بالا. این آزاد شدن گاز به نوبه خود میتواند باعث پرتاب شدن قطعات و اشیاء اطراف و تبدیل شدن آنها به ترکش شود. مواد منفجره انواع زیادی دارند (شیمیایی, اتمی, پلاسما...). مواد منفجره شیمیایی از دو جز اکسید کننده, و سوخت تشکیل شده اند. هر ماده سوختی, در حرارت مناسب و در مجاورت اکسیژن آتش میگیرد و شروع به سوختن میکند. اما به دلیل اینکه در هوا, اکسیژن به صورت خالص وجود ندارد, سوختن این مواد به تدریج صورت میگیرد. در مواد منفجره, در کنار سوخت, ماده اکسید کننده اضافه میشود. ماده اکسید کننده, مثل پرمنگنات پتاسیم, در هنگام واکنش مقدار زیادی اکسیژن آزاد میکند و این اکسیژن با سوخت ترکیب شده و باعث واکنش ناگهانی کل سوخت میشود و انفجار به وجود می آید. به یاد داشته باشید که مواد منفجره برای واکنش نیازی به هوا ندارند و اکسیژن مورد نیاز خود را از درون خود تامین میکنند.
دو نوع ماده منفجره شیمیایی وجود دارد : High Explosive یا مواد درجه بالا و Low Explosive یا مواد درجه پائین. مواد درجه بالا در صورت انفجار با سرعت زیادی تبدیل به گاز میشوند و شدت انفجار آنها بسیار زیاد است. اما برعکس, مواد درجه پائین نسبتاً کند واکنش میدهند. مثالهای خوب ماده درجه بالا C-4 و ماده درجه پائین باروت است. مواد منفجره همچنین از نظر میزان حساسیت با یکدیگر تفاوت دارند. بعضی از این مواد بقدری حساسند که حتی نشستن یک پشه روی آنها باعث انفجارشان میشوند و در عوض بعضی از آنها تا 3000 درجه دما را تحمل میکنند و منفجر نمیشوند. مواد منفجره حساس را با احتیاط زیاد و در مقادیر بسیار کم جابجا میکنند و به همین دلیل از آنها برای درست کردن چاشنی استفاده میکنند. چاشنی (Detonator) وسیله ای است که به وسیله حرارت, ضربه یا شوکهای الکتریکی منفجر میشود و به نوبه خود باعث انفجار منفجره با حساسیت کمتر میشود.
یک بمب به صورت کلاسیک از اجزای زیر تشکیل میشود : چاشنی, ماده انفجاری ثانویه و پوشش. چاشنی به وسیله مکانیسم دلخواه از قبیل فتیله, تایمر الکتریکی یا ساعتی منفجر میشود و خود باعث انفجار ماده اصلی میشود. اگر ماده منفجره بدون پوشش استفاده شود, شدت انفجار و تخریب آن زیاد نخواهد بود و محوطه کوچکی را تخریب میکند, به همین دلیل بمبها را باید درون پوششهای فلزی مثل لوله های فلزی با قطرهای مختلف قرار داد. ماده منفجره مقدار زیادی گاز آزاد میکند و چون این گاز راه فراری ندارد موجب تکه تکه شدن پوشش فلزی میشود و قطعات ترکش با سرعت بالایی به اطراف پرتاب میشوند و آسیب زیادی به اطراف میزنند.
بمب نیترات آمونیم
نام بمب نیترات آمونیم همواره در جهان با نام تیموتی مک وی و انفجار ساختمان فدرال اوکلاهاما در آمریکا عجین خواهد بود. نیترات آمونیم ماده منفجره قدرتمند و غیر حساسی است که به عنوان کود شیمیایی نیتراته استفاده میشود. این ماده که در ایران هم تولید و پخش میشود, ماده منفجره به شدت قدرتمندی است و قابل مقایسه با TNT میباشد. اما در حالت خالص, حساسیت آن نسبت به حرارت و ضربه بسیار کم است و به همین دلیل ماده منفجره امنی برای نگهداری است. معروف است که "اگر یک کیسه نیترات آمونیم را زیر بالش خود بگذارید, احتمال انفجار بالش شما بسیار بیشتر از انفجار نیترات آمونیم است!". برای حساس تر کردن نیترات آمونیم, به آن بنزین یا نفت سفید اضافه میکنند. نسبت ایده آل آن 96% نیترات آمونیم و 4% بنزین است.
نیترات آمونیم را به صورت خالص و یا با یک ماده افزودنی که از استفاده از آن به عنوان ماده منفجره جلوگیری کند به عنوان کود شیمیایی به فروش میرسانند. برای جدا کردن ماده افزودنی کافی است کود را داخل آب حل کنید. نیترات آمونیم داخل آب حل میشود و مواد افزودنی باقی میمانند. محلول را با یک تکه پارچه صاف کنید و در یک تشت بزرگ بریزید تا آب اضافی بخار شود و نیترات آمونیم خالص باقی بماند.
یک منبع دیگر برای تهیه نیترات آمونیم, کیسه های یخ فوری است که به Instant Cold معروفند و در داروخانه ها برای "کمپرس سرد" فروخته میشوند. درون این کیسه ها مقداری آب و یک کیسه کوچکتر محتوی نیترات آمونیم است. تعدادی از این کیسه ها را تهیه کنید و با قیچی آنها را پاره کنید و آب آنها را خالی کنید و کیسه های داخلی را بیرون بیاورید. قبل از خرید, نگاهی به برچسب آن بکنید تا مطمئن شوید از نیترات آمونیم ساخته شده. این موضوع را سوال نکنید, چون بلافاصله منظور اصلی خود را لو میدهید
صدها روش برای ساخت بمب با نیترات آمونیم وجود دارد. که در زیر, چند روش آن را شرح میدهیم :
1 - با استفاده از یک ورق بزرگ روزنامه, یک پاکت کاغذی چند لایه درست کنید و چند قاشق غذاخوری نیترات آمونیم داخل آن بریزید, یک تکه پنبه را به بنزین آغشته کنید و درون پاکت بگذارید. در پاکت را ببندید و با نوار چسب بچسبانید. برای انفجار, میتوانید گوشه پاکت را آتش بزنید و آنرا زیر یک ماشین بیندازید و به سرعت فرار کنید. از این بمب نمیشود برای مدتهای طولانی نگهداری کرد, زیرا بنزین, روزنامه را خیس میکند.
2 - یک تکه فلز مس را سوهان کنید و مقداری پودر مس تهیه کنید. نیترات آمونیم را داخل یک ظرف پلاستیکی بریزید و روی آن پودر مس بریزید. بعد از 2 الی 3 روز مس در مجاورت نیترات آمونیم واکنش میدهد و انفجار صورت میگیرد. این روش برای منفجر کردن اماکن نظامی و صنعتی مناسب است.