مقاله کلینیک دندانپزشکی

ورودی

پذیرش

سرویس ( بیماران- معلولین)

بخش پذیرش ( اطفال- بزرگسالان)

اتاق انتظار

پاتولوژی

پروتز

پریو

لابراتور

10- اندو

11- بخش ترمیمی

12- ارتودنسی

13- رادیولوژی

14- آبدارخانه

15- رختکن پرسنل

16- اتاق اسراحت

تویضیح زیر فضاها

ورودی: کلینیک دندانپزشکی باید دارای ورودی مناسب بوده تا رفت و آمد برای کلیه بیماران سهل العبور باشد . استفاده از رمپ برای معلولین و ایجاد اختلاف مصالح برای نابینایان بسیار مهم می باشد .

ایجاد این فضا حدودا 6 متر است .

پذیرش : پذیرش دارای ابعادی حدودا 30 متر مربع است و جهت پذیرش بیمار و تشکیل پرونده می باشد

انتظار: اتاق انتظار باید نزدیک پذیرش بوده و فضایی به ابعاد 45 متر مربع را اشغال می کند .  

بخش تشخیص: بخش تشخیص شامل دو قسمت اطفال و بزرگسالان است شامل اتاق معاینه ، جایگاه استرل می باشد . اتاق معاینه شامل یک یونیست و لوازم مربوطه ( سینک، صندلی، یونیت  و ... ) است در این بخش بیمار پس از معاینه به بخشهای تخصصی فرستاده می شود.

 بیمار     پذیرش      انتظار      تشخیص

لابراتور : یک لابراتور برای قالب سازی و ساختن دندان در کلینیک پیش بینی می شود مساحت این بخش حدود 12 متر مربع و علاوه بر قفسه و پیشخوان کار دارای محلی برای قرار گیری یک موتور برقی جهت کارایی قالب سازی می باشد. بهتر است این قسمت مابین بخش پریو و پروتز قرار گیرد.

اندو: بخش اندو یا عصب کشی نیاز بیشتری به رادیولوژی داشته که در بخش اندو یک دستگاه دستی رادیولوژی بدون تاریکخانه در حدود بخش طراحی می شود. این بخش بعد از بخش جراحی قرار می گیرد و پس از جراحی بیمار برای عصب کشی به این بخش ارجاع داده می شود .

ترمیمی:  پر نمودن دندانها در این بخش انجام می شود. ابعاد این بخش 20 متر مربع است.

ارتودنسی: مرتب نمودن دندانها که این بخش نیز مشابه بخشهای دیگر شامل یونیت و سینک و... می اشد . این بخش در اخرین قسمت کلینیک قرار می گیرد.

 پاتولوژی : اندازه این بخش حدودا 25 متر مربع است و نزدیک به رادیولوژی و بخش تشخیص می باشد که مجهز به دستگاه های نمونه برداری است . پس از تشخیص بیمار ، در صورت نیار بیمار به این بخش ارجاع داده می شود تا از بیماری وی نمونه برداری بعمل آید.

پروتز: ابعاد بخش پروتز حدودا 25 متر مربع است. بهتر است به قسمت تشخیص نزدیک باشد . برای این بخش لابراتور جدا گانه ای نیز در نظر گرفته می شود . شامل دو بخش پروتز ثابت و پروتز متحرک است. در بخش ثابت فقط مقداری از دندانها ی بیمار معدود معاینه قرار می گیرد اما در بخش متحرک ، یک دست دندان کامل برای بیمار گذاشته می شود. وسایل مورد نیاز این بخش شامل یونیت ، سینک . میز کار می باشد.

پریو:  جرم گیری در این قسمت انجام می شود اندازه حدودا 20 متر مربع است بخش پریو بهتر است نزدیک به بخش تشخیص و پروتز باشد و از قسمتهای جراحی باید جدا باشد.

رادیولوژی : بهتر است یک اتاق سرب کوبی شده برای عکسبرداری از فک و دندان اختصاص پیدا کند که مستقیما به اتاق جراحی دندان مرتبط شود برای قرار دادن دستگاه یا متحرک عکسبرداری از فک و دندان در رفت و آمد بیمار فضا یا به ابعاد 20/2 متر در 60/1 متر کافی است. مسئول عکسبرداری از این اتاق خارج می شود ( در موقع عکسبرداری ) و دستگاه کنترل نیز در خارج از اتاق قرار دارد .

جراحی: این بخش عمدتا برای قرار دادن دستگاه دندانپزشکی و اعمال مختلفی از پر کردن و کشیدن دندان گرفته تا ترمیم دندانها و جراحی فک در نظر گرفته می شود. اگر صرفا فضای لازم جهت استقرار یونیت دندانپزشکی و ک سینک را در نظر بگیریم حد اقل مساحت لازم برای چنین اتاقی 10 متر مربع خواهد بود که باید امکان استفاده حد اکثر از نور طبیعی را داشته باشد. علاوه بر این فضایا جهت کار پرستار و وسایل و ابزار استریل نیز در این قسمت ضروری است که آنهم حداقل معادل 4 متر مربع خواهد بود . این قسمت باید بعد از رادیولوژی و پاتولوژی باشد.

آبدارخانه: ابعاد این بخش 12 متر مربع است و نزدیک به بخش استراحت پزشکان قرار می گیرد .

استراحت: فضایا در حدود 15-12 متر مربع برای استراحت پزشکان مناسب است.

ضوابط و مقررات محیط دندانپزشکی

1- اتاق کار دندانپزشک دارای نور کافی و تهویه مناسب بوده و حداقل فضای لازم جهت اتاق کار 12 متر برای هر یونیت می باشد .

2- محل نصب یونیتها به نحوی است که پس از قرار گیری کابینها و سایر ملزومات به منظور جلوگیری از آلودگی محیط اطراف حداقل به شعاع یک متر در اطراف یونیت فضای باز وجود دارد .

3- کمپرسور یونیت که دارای صدا و ارتعایش است خارج از اتاق کار دندانپزشک نصب شده باشد.

4- حداقل تجهیزات ضروری جهت مطب دندانپزشکی شامل یونیت استاندارد و اینستر و منت و کمپر سور، اتو کلاو، فور و دستگاه آمالگاتور و کپسول اکسیژن وست احیا و داروهای دندانپزشکی اورژانس( دارای تاریخ مصرف ) موجود باشد .

5- وجود دستگاه رادیولوژی  پری اپیکال در مطبهای دندانپزشکی با  رعایت اصول حفاظت در برابر اشعه

6- واکسیناسیون کلیه کارکنان شامل مطب دندانپزشکی بر علیه بیماری هپاتیت B و حفظ سوابق واکسیناسیون یا مصونیت جهت ارائه به بازرسین

7- استفاده از وسایل یکبار مصرف نظیر ساکشن، دستکش، لیوان، برس، پولیش دندان لوله پلاستیکی یکبار مصرف روی پوآ هوا

8- بعد از ویزیت هر بیمار تمیز نمودن قسمتهای یونیت که در ارتباط با بیمار و دندانپزشک بوده نظیر پوآر آب و هوا ، دسته چراغ ، دسته صندلی و کراش وار با محلول ضد عفونی کننده مناسب

9- فرز برای هر بیمار تعویض و استریل شود.

10- رعایت تفکیک زباله های خطرناک و عفونی ، کلیه سرسوزنها و دگر وسایل نیز مصرف شده در ظروف مقاوم و در بسته جمع آوری و دفع بهداشتی می گردد.

11- استفاده از دستگاه اتو کلاو برای استرالیزاسیون وسایل و ابزار دندانپزشکی طبق ظوابط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی

12- کلیه قالبهای تهیه شده قبل از ارسال به لابراتوار یا گچ گیری شستشو شده و با ماده مناسب ضد عفونی و مجددا شستشو می شوند.

13- دفع فاضلاب یونیت های دندانپزشکی به روش بهداشتی و با لوله کشی مناسب

بهداشت محیط

نکات اصلی در ضد عفونی کردن سطوح محیط کار :

از موارد تائید جهت مراحل تمیز کردن و ضد عفونی استفاده نمائیم . استفاده از فنلهای در این مورد مناسب می باشد . زیرا هم دارای خاصیت تمییز کنندگی و هم خاصیت ضد عفونی کنندگی هستند جهت رقیق کردن این ترکیبات ار آب برای الکل استفاده نمائید.

سطوحی ضد عفونی کردن آن مشکل است مانند کلیدهای صندلی دندانپزشکی ، کلیدها ( موجود بر روی سرنگ آب و هوا ، کلیدهای چراغ و یونیت و شیلنگهای وسایل چرخشی و سرنگ آب و هوا و نگهدارنده ای آنها می بایست توسط روپوشهای پلاستیکی یا فویل آلومینیومی یا سایر مواد غیر قابل نفوذ نسبت به آب پوشانده شوند . این پوشش ها می بایست در فاصله بین بیماران تعویض شدند. انجام کار باعث اتلاف وقت کمتری نسبت به زمان مورد نیاز برای ضد عفونی این قسمتها در فاصله بین بیماران می گردد. ضد عفونی کلیدها ی الکتریکی بر روی صندلی و یا یونیت باعث احتمال آسیب به آنها می گردد، بنابر این پوشاندن آنها با پوششهای محافظ روش مناسبتری است.

در نظر گرفتن اصول کنترل عفونت در طراحی مطب:

طراحی مطبهای دندانپزشکی عملا بدون درنظر گرفتن اصول کنترل عفونت انجام می گیرد . موفقیت در انجام برنامه های کنترل عفونت تا حدی به طاحی صحیح مطب بستگی دارد. طراحی قسمتهای زیر در یک مطب می باست بر اساس اصول زیبایی ، خواسته های بیمار و اثر آنها در انجام کار بویژه انجام صحیح روشهای کنترل عفونت صورت گیرد:

طرح مطب و مسیر عبور بیماران و پرسنل از قسمتهای مختلف مطب

مواد و مصالح به کار گرفته شده در اجزاء مختلف مطب

ملزومات

طراحی اتاق کار

اتاق مخصوص شستشو و استیلیزاسیون وسایل

در یک مطب یا کلینیک دندانپزشکی بر اساس نوع کاربری هریک از بخشهای مطب ، سه ناحیه مجزا را می توان در نظر گرفت که شامل نواحی درمان، نواحی در ارتباط با درمان و نواحی غیر درمانی می باشد.

نواحی درمانی : به ناحیه ای اطلاق می شود که تماس مستقیم داخل دهانی با سطوح مخاطی اتفاق می افتد که این شامل اطاق کار ، اتاق رادیولوژی و محلهایی است که برای آموزش بهداشت به کار می روند.