‫پروژه شهرستان چناران - خصوصیات جمعیتی و اجتماعی شهر

شهرستان چناران

شهرستان چناران از شهرستان‌های استان خراسان رضوی است. مرکز این شهرستان شهر چناران بوده و دارای دو بخش مرکزی وگلبهار است. در سال ۱۳۸۵، این شهرستان ۱۱۰٬۹۶۶ نفر جمعیت داشته است. شهرستان چناران با ۳۳۵۰ کیلومتر مربع وسعت در۷۵کیلومتری شمال غرب مشهد واقع شده است . این منطقه در محدوده دامنه های جنوبی رشته کوه هزارمسجد قرار گرفته است . رشته کوه هزار مسجد در شمال، رشته کوه بینالود در جنوب دشت چناران واقع شده و از برکت فراوانی آبریز رشته کوههای مذکور سرزمینی آباد و حاصلخیز می باشد.

شهرستان چناران از شمال و شمال غربی و شرقی به شهرستان های درگز و قوچان ، از شرق به شهرستان کلات ، از جنوب به شهرستان مشهد و از جنوب غربی و غرب به شهرستان نیشابور محدود گردیده است. این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و گلبهار و ۵ دهستان بقمچ ، چناران ، رادکان ، بیزکی و گلمکان می باشد.

موقعیت شهرستان چناران

استان خراسان رضوی

شهرستان چناران

جمعیت شناسی

< >جمعیت شناسی یادموگرافی[Demography]ازدو واژه یونانی دموس[Demos] به معنی« جمعیت» و گرافوس(Graphos) به معنی « نوشتن وترسیم کردن» ترکیب یافته است.این واژه را اولین بار آشیل گیلاردفرانسوی در سال 1885 میلادی به کاربرد.  

تعریف جمعیت

< >جمعیت به تجمعی از افراد انسانی که در یک منطقه ( شهر یا روستا) به طور مستمر و معمولاً به شکل تجمعی از خانوار یا خانواده زیست می کنند، اطلاق می شود.جمعیت شناسی عبارت است از مطالعه علمی و توصیف و تحلیل آماری ساخت و حرکات جمعیت های انسانی ، بررسی سیاست های جمعیتی و روابط متقابل میان پدیده های جمعیتی و عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیستی .5رکن اصلی تعریف جمعیت شناسی

1. جمعیت شناسی، « مطالعه علمی» جمعیت است و از قوانین علوم پیروی می کند .

2. مطالعات جمعیتی در دو سطح « توصیفی » و « تحلیلی» انجام می شود.

3. دو بعد اساسی جمعیت های انسانی یعنی « ساخت» و « حرکات» ، در حیطه مطالعات جمعیت شناسی قرار می گیرد .

4. سیاست های جمعیتی از موضوعات مهم مورد توجه درجمعیت شناسی است.

5. بررسی روابط متقابل میان پدیده های جمعیتی و عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیستی نیز از موضوعات مورد توجه جمعیت شناسی است .

 شاخه های جمعیت شناسی

< >جمعیت شناسی نظری یا محض( (Pure Demographyجمعیت شناسی تاریخی (Historical Demography) جمعیت شناسی کمی و ریاضی  (Mathematical Demography  ) جمعیت شناسی اقتصادی اجتماعی (  Social  & Economical Demography)   

منابع و روش های جمع آوری اطلاعات جمعیتی

  1. سرشماری عمومی [Population Encontered ( Sensus)]

 2. نظام ثبت وقایع حیاتی [Sivil Rigistration]

 3.آمارگیری نمونه ای [Sampeling Survay]

     1-3-3- خصوصیات جمعیتی و ترکیب آن

           1-1-3-3- وضع جمعیت در گذشته و حال

   نگاهی به روند رشد جمعیت ایران و جهان

نرخ  رشد جمعیت کشور

متوسط نرخ رشد سالانه جمعیت کشور طی دهه 75 تا 85 ،معادل 61/1 درصد دوره است .این در حالیست که شاخص مذکور یطور میانگین در نقاط شهری 74/2 و در نقاط روستایی منفی 44/0 بوده است. بعبارتی طی ده سال گذشته به جمعیت نقاط شهری کشور ،5/11 میلیون نفر ضافه شده لیکن در جمعیت نقط روستایی کشور نه تنها افزیشی وجود نداشته بلکه جمعیت با کاهش بیش از 1 میلیون نفر نیز مواجه بوده است.

در بین استانهای کشور،بیشترین نرخ رشد سالانه طی دهه گذشته مربوط به استان سیستان و بلوچستان (4/3%)و بعد از آن استانهای کرمان و هرمزگان و کمترین آن مربوط به استان همدان (15/0 %) و بعد از آن ستانهای اردبیل و کرمانشاه می باشد.

نرخ رشد سالیانه استان خراسان رضوی 71/1 % بوده که شامل 83/12 % در نقاط شهری و 3/0 - % در نقاط روستایی بوده است .

نمایش رشد جمعیت طی سال های 45 تا 85 شهر چناران

بررسی نرخ رشد جمعیت طی سال های 55 تا 85 شهر چناران

نمایش رشد جمعیت طی سال های 45 تا 85 شهر چناران

1)نسبت جنسی در بدو تولد گروه سنی 4_0 سال:

تعداد مردان=M=1985

تعداد زنان=F=1910

S.R=  

2)نسبت جنسی کل جمعیت:

تعداد مردان=M=21096

تعداد زنان=F=20908

< >  3)میزان موالید:

تعداد متولدین زنده در یک سال=B=847

جمعیت در میانه سال=P=42004

< >  4)میزان باروری عمومی:

 =  

5)میزان باروری کل

   تعداد متولدین در یک سال=B

تعداد زنان واقع در سنین باروری=PF

< >  =2.7

6)تحلیل سنی جمعیت

درصد جمعیت زیر 15 سال=  

=درصد جمعیت بالای 60 سال  

تست ورتهایم  Wertheim ))

اصولاً درکشورهای جوان(که قریب به اتفاق کشورهای جهان سوم و در حال توسعه را شامل می شود) تعداد زیادی از جمعیت در این گروه قرار می گیرد و غالباً بیش از 40% جمعیت آنان را تشکیل می دهد . سنجش این نسبت با «تست ورتهایم» یا «آزمون 40 درصد» انجام می گیرد  منطق این رابطه براین اصل استوار است که؛کشورهایی که بیش از40% جمعیت آنها درسنین کمتراز 15سال قراردارند، ازنظرشاخص های توسعه یافتگی در رتبه پایینی هستند

مفهوم و نحوه ترسیم هرم سنی و جنسی جمعیت

< >   جمعیت شناسان برای تحلیل همزمان توزیع سنی و جنسی جمعیت ،نمودارهایی با عنوان«هرم سنی جمعیت » Payramid age & sex ترسیم می کنند. با در دست داشتن تعداد جمعیت کلیه سنین یک جامعه اعم از زن و مرد به تفکیک سنین منفرد و یا گروه های منظم 5 ساله یا 10 ساله ، این نمودارها را می توان رسم کرد.        نمودار هرم سنی، در محور X ها نشان دهنده سنین ( منفرد یا گروه های سنی ) ودر محور Y ها نشان دهنده تعداد جمعیت هر سن و یا درصد آن است .  

سه نوع اصلی اشکال هرم سنی

1- هرمی( مختص کشورهای درحال توسعه وجوان)

شکل توزیع جمعیت در گروههای سنی مختلف را هرم سنی جمعیت می گویند. در این هرم فراوانی جمعیت در هفده گروه سنی نشان داده می شود. در هرم سنی هرچه فراوانی جمعیت در قسمت پایین (قاعده) هرم بیشتر باشد، جامعه جوانتر خواهد بود. بر اساس هرم سنی جمعیت کشور در سال 1385، همانطوری که گروه سنی 20-24 سال به تعداد 9 میلیون نفر و سهم 77/12 درصد از کل جمعیت کشور بوده و این حکایت از فراوانی جمعیت در این گروه سنی که در دوران جوانی و فعالیت هستند دارد. (24-20 سال)در سرشماری قبلی (سال 75)7 /8 % از جمعیت یعنی 4 درصد کمتر بوده است.

مقایسه هرم های سنی جمعیت در 3 سرشماری گذشته یعنی سالهای 65، 75 ،85 نشان می دهد نرخ زاد و ولد از بیست سال گذشته تا کنون کاهش معنی داری داشته است چرا که سهم گروه سنی 4-0 سال از کل جمعیت کشور در این سه مقطع به ترتیب 3/18 ،3/10 ،75 /7  درصد بوده است.

میانگین گروه سنی 14-0 سل از کل جمعیت کشور میباشد . در بین ستانهای کشور ،استان تهران در این گروه سنی با 9/20 %کمترین فراوانی و ستان سیستان و بلوچستان با 5/37 % بیشترین فراوانی را دارد.فروانی گروه سنی مذکور در خراسان رضوی 9/25 %یعنی قدری بیشتر از میانگین کشور می باشد.

(جداول و نمودار در فایل اصلی موجود است)