‫پروژه طرح هادی روستای گوش

مقدمه

 پیشینه و سابقه روستانشینی در ایران طی مطالعات و تحقیقات علمی و باستان شناسی به عمل آمده، عمر روستایی را در ایران به 5000 سال قبل از میلاد برآورد می نماید. با وجود تحولات زیادی در سیمای اقتصادی- اجتماعی وسیاستهای توسعه جهانی در چند دهه اخیر به وقوع پیوسته و به رغم افزایش سطح رفاه در شهرها گسترش شهر نشینی و هجوم جمعیت عظیم مهاجرین روستایی به شهرها هنوز حدود 57% جمعیت جهان در سکونت گاههای روستایی زندگی می کنند که توجیه کافی ومناسبی برای بذل توجه به جایگاه برنامه ریزی روستایی را نشان می دهند. کشور ما نیز با داشتن رقم 38.3 درصد کل جمعیت با مسئله عدم هماهنگی و تجانس نظام استقرار بخشی از جمعیت روستایی با شرایط تحول و توسعه در شرایط کنونی مواجه می باشد. شاید بتوان عمده ترین مسائل موجود در حوزه های روستایی را به ترتیب زیر نام برد:

نابسامانی در وضعیت معیشت و فعالیت بسیار محدود و ابتدایی.

نابسامانی در پیوند حوزه های روستایی با بدنه نظام اسکان به دلیل فقدان یک شبکه دسترسی کارآمد.

بی ثباتی شدید اسکان در حوزه ها که خود باعث ناپایداری جمعیت می باشد.

به دنبال درک واقعیتهای مکانی- فضایی فوق و خالی شدن نقاط روستایی به سمت مراکز بزرگ روستایی و شهری که خود زمینه ساز بروز عوارض خاص اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی در مقصد نیز شده است. ضرورت و تغییر نگرش و توجه خاص به عرصه های روستایی و سامان بخشی به نظام و الگوی استقرار روستاها احساس گردید. نتیجه اصلی تحقیق مبتنی بر رعایت دو اصل می باشد، شناسایی وضع موجود روستا و روابط بین عناصر سازنده مورد مطالعه براساس نتایج حاصله. شروع مرحله دوم یعنی دستیابی به روشها، قوانین و تئوری هایی است که به کمک آنها بتوان به شناخت سیستم ها دست یافت و خصوصیت و رفتار آینده آنرا پیش بینی نمود.

فصل اول: شناخت و ارزیابی وضع موجود

معرفی اجمالی شهرستان

سابقه تاریخی

استان پهناور خراسان با ساختار گونه گون و کهن زمین شناسی، اقلیم متنوع و جاذب، موقعیت ویژه جغرافیایی، بی گمان از قدیمی ترین دوران حیات بشری ، بستر فعالیتهای بشری ، بستر فعالیتهای معیشتی، بازرگانی و نظامی عمده بوده است، به دلیل همین موقعیت خاص، کهن ترین، معروفترین و طو لانی ترین راه ارتباطی بین شرق و غرب یعنی «جاده تاریخی ابریشم» از طریق خراسان شرق را به غرب مرتبط می سازد.

تنوع جغرافیایی سرزمین خراسان با وجود آب و هوای کویری و گرم در بخش جنوبی و معتدل کوهستانی در شمال استان و به طور پراکنده در مرکز، با ارتفاعات قابل توجهی نظیر بینالود، هزار مسجد،کپه داغ، قهستان و... زمینه ای مناسب برای استقرار بشر از قدیمی ترین ایام و جذب اقوام وطوایف متعدد در دورانهای مختلف بوده است.سرزمینی که نواحی مختلف آن عرصه رویش انواع نباتات مناطق سردسیری و گرمسیری از قبیل گندم، برنج، بادام، سیب، انگور، پسته، خرما، و... است .

مناطقی از آن استعداد پرورش انواع مختلف حیوانات اهلی و وحشی نظیر پلنگ، گرگ، شتر، اسب، آهو، گوسفند، بز و ... داراست .

قدیمی ترین آثار حیات انسانی در ایران، شامل تعدادی ادوات و دست افزارهای سنگی . با قدمت تخمینی 800 هزار سال قبل، متعلق به دوران پارینه سنگی قدیم، از بستر رودخانه کشف رود مشهد بدست آمده است. در حالی که قدیمی ترین مکانهای استقرار انسان، حداکثر با قدمت 100 هزار سال در نواحی دیگر ایران نظیر آذربایجان، لرستان و ... شناسایی شده اند .

دومین مکان از نظر قدمت، پناهگاه سنگی (غار) « خونیک » در نزدیکی بیرجند است که متعلق به دوره پارینه سنگی میانه با قدمتی بین 50تا60 هزار سال می باشد. از آن پس آثار و شواهد زندگی بیشماری از دوران نوسنگی تا آغاز دوران تاریخی در جلگه مشهد، دره اترک علیا (قوچان)، جلگه درگز، بجنورد، تربت حیدریه، بیرجند و... شناسایی شده اند این شواهد و آثار به اقوام و ساکنان اولیه و بومیئ خراسان مربوط می شود که بنا به عقیده برخی محققان به عنوان اقوام « آسیایی » شهرت یافته اند و سراسر آسیای غربی از مدیترانه تا ترکستان و دره سند را فرامی گیرد .

ولی در حقیقت مهمترین مقطع تاریخ خراسان در سرآغاز دوران تاریخی ایران با ورود اقوام « آریایی » به فلات ایران پیوند می خورد . در این واقعه که در اغاز هزاره اول ق.م اتفاق افتاد، آریایی ها تازه وارداز طریق خراسان به سمت نجد ایران پیش رفتند و بخش اعظم آنها آنچنان که از توصیفات « اوستا » برمی آید، در خراسان و سیستان مستقر شدند و شاید به همین دلیل است که عمده حوادث آغاز تاریخ ایرانیان که در دو منبع « اوستا » و « شاهنامه فردوسی » ذکر شده است در مشرق ایران و در واقع در خراسان بزرگ رخ می دهد . بسیاری از محققان، زادگاه « زردشت » را مشرق ایران و بوژه حدود خراسان می دانند. برخی از داستانها و افسانه های محلی و از جمله داستان کاشتن سرو کاشمر در خراسان به یاد بود پذیرش آیین نو زردشت توسط « ویشتاسپ» نیز مؤید این نظر است . دیاکونوف نیز محل پیدایش زبان اوستایی را در آسیای میانه، مشرق ایران، افغانستان و خراسان کنونی می داند . 

موقعیت جغرافیایی

جغرافیای طبیعی

شهرستان مشهد در طول جغرافیایی  59 درجه و 15 دقیقه  تا  60  درجه و 36 دقیقه وعرض جغرافیایی 35 درجه و 43 دقیقه تا 37 درجه و 8 دقیقه گسترده است .

شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی در سال  77  محدوده ای به وسعت 185 کیلومتر مربع داشت که پیش بینی می شود تا سال 1395 به  245 کیلومتر مربع برسد .

ارتفاع مشهد از سطح آبهای آزاد 985  متر می باشد .

مشهد از شمال به شهرهای کلات و درگز، از غرب به چناران و نیشابور، از شرق به کشور ترکمنستان و شهر سرخس، از جنوب به تربت جام، تربت حیدریه و فریمان محدود است

ویژگی های طبیعی

ناهمواری ها

دشت مشهد با دو رشته کوه موازی با جهت شمال غربی، جنوب شرقی محصور شده است. رشته کوه هزار مسجد که ادامه رشته کوه های کپه داغ است.

ارتفاعات آلاداغ و بینالود هم در ناحیه جنوب دشت مشهد واقع شده و امتداد ارتفاعات البرز است.

اقلیم شهرستان

درجه حرارت