‫پروژه مقدمه ای بر ایجاد مراکز داده

قبل از شروع بحث ایجاد مراکز داده  و با توجه به مباحث  فصل پیشین، بهتر است ابتدا تعریف دقیقی از مرکز داده داده داشته باشیم تا در ادامه دیدی شهودی تر نسبت به مرکز داده داشته باشیم.این مبحث را با پاسخ به سوال مرکز داده چیست؟ شروع می کنیم.

 1- مرکز داده چیست؟

مرکز داده یک انباره مرکزی است که (چه به صورت فیزیکی و چه به صورت مجازی) برای       ذخیره سازی،مدیریت،توزیع داده ها و اطلاعات طبقه بندی شده حول انواع دانش یا وابسته به یک تجارت خاص به کار می رود. برای مثال NCDC یک مرکز داده ی عمومی است که بزرگترین آرشیو جهانی اطلاعات آب و هوای دنیا به شمار می رود. یک مرکز داده ی خصوصی ممکن است درون یک سازمان قرار گرفته باشد یا به صورت یک عضو مجزا در خارج از آن قرار بگیرد. به گفته خانم Carrie Higbie مدیر بازاریابی بخش کاربردهای شبکه ی جهانی در شرکت سایمون،هر سازمانی یک مرکز داده دارد،اگر چه شاید به آن اتاق سرور گفته شود یا حتی تنها یک کامپیوتر باشد که در جایی از سازمان مخفی است. در برخی مواقع نیز مرکز داده ممکن است مترادف با یک مرکز عملیات شبکه (NOC ) در نظر گرفته شود. مکانی محافظت شده شامل یک سیستم خود مختار که دائماً در حال مراقبت و ثبت رفتار سرور ،ترافیک وب و کارایی شبکه است. شرکت سایمون در    مقاله ای آورده است: اسم مرکز داده معانی مختلفی را در اذهان افراد مختلف تداعی می کند. بعضی افراد فکر می کنند مرکز داده مکانی برای قرارگیری سرورها است در حالی که برخی افراد تصوری کاملاً متفاوت تر از یک مرکز داده دارند. شاید در زمانی این یک تصور صحیح بود اما اکنون مراکز داده چیزی بیش از یک مکان امن برای سرویس دهنده هستند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و نحوه تعاملات جدید مبتنی بر اطلاعات وتجمع اطلاعات،این مفهوم تغییر کرده وبه مکانی برای ذخیره سازی اطلاعات یک سازمان تبدیل شده است که برای عملکرد صحیح یک سازمان ضروری هستند و عدم وجود این اطلاعات حیاتی به معنای نابودی سازمان است. برطبق آخرین تحقیقات موسسه  Infonetics روی بازار مراکز داده ی آمریکایی شمالی،انتظار می رود خدمات و محصولات     مراکز داده با افزایش 47 درصدی از مبلغ 6/10 میلیارد دلار در سال 2003 به مبلغ 6/15 میلیارد دلار در سال 2007 برسند. مرکز داده می تواند تا 50 در صد هزینه های فناوری اطلاعات یک سازمان را در بر بگیرد. کاربردهایی چون ERP ، e-commerce ،SCM ، CAD\CAM ،rich media ،B2B ،B2C و ... جزو اهم فعالیت های یک سازمان بازیر ساخت IT است. مراکز داده به طور ساده

به دو مقوله تفکیک  می شوند:

 - مراکز داده ی سازمانی CDC

 – مراکز داده ی اینترنتی IDC

 CDC ها اطلاعاتی را که مربوط به شرکت ها است نگهداری و راهبری می کنند در حالی که IDC ها توسط ISP6 ها به عنوان محلی برای قرارگیری وب سایت ها یا سرویس های اینترنتی مانند

 e-mail ، FTP و ... مورد استفاده قرارمی گیرند. برای تعریف کمیته ی علمی همایش نقش مرکز داده در توسعه ی فناوری ارتباطات و اطلاعات کشور مرکز داده مکانی است:

 الف) با امنیت فیزیکی و الکترونیکی بالا،برخوردار از پهنای باند ارتباطی وسیع،متصل به شبکه های رایانه ای ملی یا جهانی ،با خدمات تمام وقت و در دسترس.

 ب) که شامل انواع تجهیزات سخت افزاری (رایانه ها ،سوئیچ ها،مودم ها و ... ) و نرم افزاری              ( پایگاه های داده،سرورها ،سیستم عامل و ...) پیشرفته بوده و از پشتیبانی و نگهداری حرفه ای و تمام وقت برخوردار است.

 ج) به پشتیبانی و ارایه خدمات مرتبط با اطلاعات و داده از قبیل خدمات ذخیره، نگهداری و بازیابی داده،خدمات ERP ،میزبانی خدمات اینترنتی ،میزبانی ارایه ی خدمات کاربردی (ASP )،میزبانی برون سپاری خدمات (Out-sourcing )، خدمات شبکه ی اختصاصی مجازی (VPN ) و غیره برای شرکت های خصوصی یا دولتی می پردازد. رویکرد مرکز داده سه دوره ی تاریخی راپشت سر گذاشته است،مرحله ی مراکز داده ی متمرکز که با پیدایش رایانه های بزرگ اولیه آغاز شد،مرحله ی مراکز داده ی توزیع شده که در دهه 80 میلادی و با پیدایش رایانه های شخصی شروع شد و مرحله ی تمرکز مجدد که اواخر دهه ی 90 و با توسعه ی شبکه های رایانه ای و اینترنت آغاز گردید. برخی از تعاریف زیر مربوط به دوران اول یا دوم هستند. تعریف جمعبندی فوق،مرکز داده را در شرایط جاری و در دوره ی سوم توصیف می کند.

2-2- تعاریف مختلف مرکز داده

1- به مراکزی مانند مرکز پردازش کارت اعتباری بانک که مکانی برای پردازش داده های الکترونیکی است مرکز داده اطلاق می شود.

2- مرکز داده انباره ی متمرکزی برای ذخیره،مدیریت و توزیع داده و اطلاعاتی است که این  داده ها به حیطه ی مشخصی از دانش یا کاربرد تعلق دارند. مرکز داده ممکن است دارای یک مرکز عملیات شبکه ( NOC ) باشد که دسترسی محدود و کنترل شده ای دارد و شامل سیستم های خودکار مراقبت از فعالیت های سرور،ترافیک وب و عملکرد شبکه بوده و کوچکترین اختلال را به مهندسین گزارش می کند و آن ها مشکلات احتمالی را قبل از وقوع مهار می کنند.

3- مجموعه ای ا زتجهیزات متمرکز شده

4- محلی برای نگهداری یک یا چند محیط تولید و فرآوری (از قبیل کامپیوترهای سرور،تجهیزات اتصال شبکه،پایگاه های داده و کاربردها) که توسط یک سازمان برای انجام پردازش های داده های کاربران آن سازمان به کار می رود.

5- مرکز داده مجتمعی برای نگهداری سیستم های کامپیوتری حیاتی (ماموریت گرا) و اجزای مرتبط آن است. این مراکز معمولا” دارای کنترل های محیطی (تنظیم هوا،جلوگیری از آتش سوزی و غیره) ، تدارکات برق پشتیبان و امنیت بالا می باشند. خدمات اینترنتی و میزبانی وب معمولاً محل حضور و ارایه ی خدمات وب خود را در مراکز داده قرار می دهند.

6 - مجموعه ای از ابزارهای فوق امن و مقاوم در برابر خرابی که تجهیزات مشتری در آن قرار میگیرد و به شبکه های ارتباطی متصل است. این ابزارها شامل سرورهای وب،سوئیچ ها،مسیریاب ها و مودم ها است. مرکز داده از سایت های وب شرکت ها پشتیبانی می کند و محلی برای ISP ها، ASP ها، شرکت های میزبانی وب و ارایه کنندگان خدمات DSL است.

7- محل فیزیکی سیستم های رایانه ای بزرگ و پایگاه های داده

8- مرکز خدمات اینترنت که معمولا”توسط شخص ثالث ارایه می شود،شامل تجهیزات مرتبط با اینترنت برای استفاده ی سازمان ها و تشکیلات اقتصادی ،ISP ها ، ASP ها ، شرکت های تجارت الکترونیک و سایر شرکت ها است. مرکز خدمات اینترنت معمولا” مکان  برون سپاری،سرورها،میزبانی خدمات ، شبکه ی اختصاصی مجازی و سایر شبکه ها بوده و انواع خدمات انتقال اطلاعات را ارایه    می کند.

9- مرکز داده بخشی از سازمان یا شرکت است که شامل سیستم های رایانه ای و تجهیزات مرتبط     می باشد. ورود داده ها و برنامه نویسی سازمان هم ممکن است در این محل انجام شود. همچنین یک مرکز کنترل،بر کارها نظارت می کند.

10- یا ساختمان امن و محافظت شده که شامل انواع رایانه ها،سرور ها،مسیریاب ها،شبکه،سوئیچ ها و تجهیزات و تخصص های لازم برای پشتیبانی از انبوه اطلاعات معتبر که قابل دسترسی توسط کاربران گوناگون در اقصی نقاط جهان باشد.

2-3- مقدمه ای بر ایجاد مراکز داده

به نظر شما مهمترین حرکت و تاثیری که IT بر صنعت گذاشته است،چیست؟شاید لیستی جلوی ذهنتان تجسم شود که در آن لیست اسامی مانند voice over ,Wireless Lanو  IPشبکه های

PAN¹  , 3G Wireless  , هوش مصنوعی یا حتی نانو تکنولوژی هم به چشم  بخورد.

ولی اگر بخواهیم از تکرار اینگونه اسامی تخصصی پراکنده که ذهنمان را به سوی دنیاهای تجملی و تصنعی مانند یخچالهای متصل به شبکه یا تلفن های تصویری و پهنای باند های بالا سوق میدهند،پرهیز کنیم ویه دنیای واقعی تری که هر روزه با آن سر و کار داریم ،بپردازیم به دنبال آن چیزی هستیم که به معنای واقعی در کار ،تجارت و سرویس های ارائه شده ،ارزش افزوده ایجاد کند .

بیاید به روشی برای تسهیل مدیریت بستر های پیچیده و پر هزینه IT  بپردازیم و مراکز داده خود را از یک مرکز پر هزینه ² به یک مرکز ارزش افزا در کار خود تبدیل نماییم .بییائید با یک سری مفاهیم جدیدی که اخیرا توسط صاحبان فناوری برای نیل به این هدف معرفی شده اند ،شروع کنیم :

Data Center Virtualization    -

Utility Computing     -

-     Utility Fabric 

    - Service -Center Computing

-      Computing  Grid

 On-Demand Computing    -

- Autonomic Computing  

- Adaptive Information  

- Capacity On Demand  

- Service On Demand  

- Infrastructure Optimization  

بسیاری از صاحبنظران ، Utility Computing را موثرترین و پر انرژی ترین عامل در دهه بعدی عمر IT   میدانند. در یک تعریف کلی ، Utility Computing  را توانائی دسترسی ساده به منابع

1.personal area network                                                                        

2. cost center                                                                                       

3.value center                                                                                     

دولت ها و سازمانهای بزرگ به منظور اتخاذ به موقع و سریع تصمیم ها به صورت بلادرنگ ،ناگزیر به ایجاد مرکزی هوشمند جهت تحلیل متمرکز داده ها از طریق نرم افزارهای هوشمند هستند که علاوه بر جمع آوری جدیدترین اطلاعات از مراکز مختلف و تحلیل آنها ، بتوانند نتایج آنها را نهایتاْ در اختیار سازمانهای دولتی و خصوصی ذیربط قرار دهند و بدین وسیله مدیران در هر سطحی هر سطحی و هر حوزه ای ،بتوانند با دقت و در زمان درست قدم های بعدی خود را تعریف و تعیین نمایند.

شکل2-1)نقش در اختیار داشتن معماری کلان در همسو سازی اهداف استراتژیکی سازمانهای وابسته IT

بدین منظور مدیران استراتژیک کشور باید با بکارگیری عوامل تکنیکی و تاکتیکی ،مسیر حرکت و قدم های رسیدن به دستیابی به چنین مرکزی را مشخص نمایند .اولین نیاز در این راستا ،وجود معماری کلان¹ برای اهداف حد اقل سه ساله آتی ، برای هر سازمان بزرگی در کشور است که قصد بهره برداری از چنین مرکزی را دارا است .برای اینکار مدیران استراتژیک باید راهکارهای تجاری یا سیاسی خود را با طرح های IT همسو نمایند تا بتوانند به بهترین وجه از آن ابزارهای IT در تصمیمات خود بهره ببرند.(شکل بالا).آشنائی با وضعیت فعلی و شناسایی اهداف در ابتدای کار و سپس روش نائل آمدن بر آن اهداف ، از دستاوردهای در اختیار داشتن یک معماری کلان برای سازمان ها یا شرکت ها است. یکی از مسائلی که مدیران ارشد بهتر است در نظر داشته باشند ،این است که معماری کلان ،فرآیند طراحی یک سیستم IT  نمی باشد ،بلکه آن در حقیقت ،هنر مدیریت کار آمد سازمانهای

1.Enterprise Architecture                                                                        

بزرگ به شیوه های جدید است .معماری کلان به فرآیندهای مستند سازی در جلوه های مختلف سازمان با دقت زیادی می پردازد.فرآیندها ،فناوری ها ،داده ها ،پرسنل و کاربران سیستم ،محل فیزیکی و حتی زمانبندی در راستای اهداف کلان سازمان جهت دهی می شوند.به عبارت دیگر معماری کلان ،همیشه باید اهداف و استراتژی کاری را به استراتژی IT متصل کند.این کار با منظر های مختلفی مستند میشود تا نشان دهد چگونه IT با نیازهای فعلی و آتی سازمان ،همسو است.

ارتباط IT با برنامه ریزی کلان مانند ارتباط یک درخت با درختان دیگر در یک جنگل است .معماری کلان جنگلی است که یکی از از درختان آن درخت IT است .

بدین منظور هر سازمانی حداقل باید یک برنامه 12 تا 18 ماهه را برای خود تعریف نماید،که در آن ،

ابتدا معماری اولیه سازمان خود را تهیه نمایند و سپس مسیر حرکت خود را مشخص و در نهایت استراتژی خود را جهت نیل به آن اهداف تعیین کنند.