مقاله ماهیت و آثار و احکام ایجاب و قبول

Word 74 KB 35509 27
مشخص نشده مشخص نشده حقوق - فقه
قیمت قدیم:۱۰,۱۵۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۷,۵۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • چکیده :

     

    آنچه در باب معاملات و بویژه در انعقاد عقود ضروری است اعلام اراده متعاملین می باشد و صرفا هر روشی که عرفا موجب هدایت انشاء باشد می تواند به عنوان اعلام اراده در معاملات مورد استفاده قرار گیرد ۱ همچنین بر مبنای اصل حاکمیت اراده ، قصد انشایی طرفین به وجود آورنده عقد در عالم اعتبار است ، اما برای تاثیر آن شرایطی لازم است .

     

    ایجاب و قبول بیانگر قصد طرفین می باشد و باعث هدایت انشای عقد می باشد .

     

    کلمات کلیدی : ایجاب ، قبول ، زوال ، توالی ، نظریه ارسال ، قرارداد ها ، تعهدات

     

    مقدمه :

     

    برای انعقاد هر قراردادی لازم است طرفین آن قرارداد، قصد و اراده‎ی ایجاد قرارداد را داشته باشند. علاوه براین لازم است این قصد و اراده بیان شود تا معلوم گردد که شخص قصد انعقاد معامله را دارد. قصد و اراده‎ای که برای انعقاد قرارداد اعلام و ابراز شده است را اراده‎ی ظاهری و دربرابر اراده‎ی ظاهری، اراده‎ی باطنی قرار دارد که همان اراده و قصد درونی و حقیقی شخص برای انجام معامله است یا اراده‎ی خارجی یا اعلام اراده می‎نامند.[2] چیزی که نشانگر قصد و اراده‎ی طرفین قرارداد است ایجاب و قبول نامیده می‎شود. بنابراین هر قراردادی با ایجاب و قبول منعقد می‎شود.[3]

     

    سازنده عقد،اراده انشایی است نه اعلام اراده ،منتها این اراده به طورمطلق،سازنده عقدنیست وبرای تشکیل عقد، صرف قصدانشای آن دردرون وظرف ذهن موثرنمیباشد،بلکه برای خلاقیت اراده تقارن آن باوسیله ای که آن رانشان دهد،لازم است. هریک ازدواراده همراه باوسیله ابرازآن ،که متضمن معنی ابتکارباشدوبه طور متعارف بایدابتدائاصادرشود،ایجاب وآن دیگرقبول نامیده می شود۴

     

    در این مقاله برای آشنایی بیشتر خواننده با مفاهیم طرح شده در مقدمه همچنین با چارچوب مقاله در ابتدا سوالاتی طرح شده تا با پاسخ تفضیلی به این سوالات ذهن خواننده نسبت به موضوعات مطروحه و توالی آنهاآشنایی بیابد و در نهایت در خصوص مقاله نتیجه گیری شده است

     

     بیان سوالات

     

    1 – تعاریف ایجاب 2 – تفاوت ایجاب و دعوت به مذاکره 3 – شرایط ایجاب 4 – الزام آور بودن ایجاب 5- اهلیت ایجاب دهنده 6 – مدت اعتبار ایجاب و تشخیص تحلیلی زمان و مکان ایجاب و قبول 7 – زوال ایجاب 8 – تعاریف قبول 9 – نحوه اعلام ایجاب و قبول 10 – توالی ایجاب و قبول و مطابقت ایجاب و قبول 11- ایجاب و قبول توسط شخص واحد 12- وضعیت شخص ساکت در ایجاب و قبول 13 – ایجاب و قبول در عقد نکاح و توالی آن

     

     

     

     

     

    1-    تعاریف ایجاب

     

    ایجاب در لغت مصدر باب «اِفعال» از ریشه‎ی «وَجَبَ» به معنای لازم کردن، واقع ساختن و ثابت نمودن می‎باشد۵ ایجاب به معنای اعلام اراده‎ی یک شخص به شخص دیگر برای انعقاد قرارداد می‎باشد.[6] در واقع ایجاب، پیشنهاد انجام یک معامله به شخص دیگر است. شخصی که چنین پیشنهادی را اعلام می‎نماید «موجب» نامیده می‎شود.

     

    قانون مدنی تعریفی ازایجاب ارائه نکرده است.اما می توان گفت که برای تشکیل عقد نیاز به همکاری دوطرف وجودداردکه شرط اولیه این همکاری دوطرف وجوددارد که شرط اولیه این همکاری آگاهی طرفین ازنیت درونی یکدیگر است وتااین قصددرونی ابراز نگرددتشکیل عقدمتصور نخواهدبود.ازماده191 قانون مدنی نیزاستنباط می گرددکه نیت درونی افرادبایدباچیزی بیان شود. لذادرتعریف ایجاب چنین گفته شده است."ایجاب عبارت است ازاولین قصدانشایی که ازجانب یک طرف(موجب)به طرفیت شخص دیگری صادرمیشود.وبه نحوی کامل است که اگر طرف مقابل آن راپذیرفت بدون نیاز به عمل بعدی"طرفین به مفاد آن پایبندباشند."۷

     

    دکنر شهیدی نیز در کتاب تشکیل قراردادها و تعهدات در خصوص ایجاب اینگونه شرح داده اند ( که عقدباهمکاری اراده دوطرف محقق می شود.ازآنجاکه فعالیت اراده درانشای عقد،یک حرکت روانی ودرونی است وتحقق آن ذاتا همراه بروزخارجی نیست،لذا درصورتی که فعالیت اراده یکی ازدوطرف به وسیله ای ابرازنشود،اگاهی برآن برای طرف دیگر،به منظور انجام همکاری ونیزاثبات آن،عادتاممکن نخواهدبود.ازاین رواعلام اراده انشایی واظهار آن درخارج شرط تاثیراراده انشایی واظهارآن درخارج شرط تاثیراراده وخلاقیت آن قرارداده شده است.به این جهت ماده 191 ق.م.مقرر می دارد:"عقد محقق می شود به قصدانشابه شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت برقصدکند"

     

    بامطالعه نحوه تنظیم عبارات ماده مذکور،روشن می شود که سازنده عقد،اراده انشایی است نه اعلام اراده ،منتها این اراده به طورمطلق،سازنده عقدنیست وبرای تشکیل عقد، صرف قصدانشای آن دردرون وظرف ذهن موثرنمیباشد،بلکه برای خلاقیت اراده تقارن آن باوسیله ای که آن رانشان دهد،لازم است.

     

    هریک ازدواراده همراه باوسیله ابرازآن ،که متضمن معنی ابتکارباشدوبه طور متعارف بایدابتدائاصادرشود،ایجاب وآن دیگرقبول نامیده می شود.

     

    می دانیم اراده باطنی زمانی دارای نفوذ حقوقی است که به گونه ای اعلام شود و در عالم خارج نمود ظاهری یابد پس ایجاب پیشنهادی است برای انجام معامله در واقع اعلام اراده کسی است که دیگری را بر اساس شرایط خاصی برای بستن عقد دعوت می کند بدین صورت اگر پیشنهاد او از طرف مقابل قبول شد و هر دو به مفاد آن پای بند باشند عقد تشکیل می شود این دعوت ممکن است مورد خطاب شخص معین یا عموم مردم باشد . ۸

     

     

     

     

     

    2-   تفاوت ایجاب و دعوت به مذاکره

     

    دعوت به مذاکره با ایجاب تفاوت دارد. در ایجاب شخص قصد قطعی بر انجام معامله دارد و درصورتی که طرفِ معامله، ایجاب را قبول نماید قرارداد منعقد می‎گردد در حالی‎ که در دعوت به مذاکره، شخص تنها پیشنهاد گفت ‎و‎ گو و مذاکره در مورد قرارداد را به طرف دیگر می‎دهد و هیچ الزامی برای انجام معامله وجود ندارد.

     

    در مواردی تشخیص این‎که یک پیشنهاد، ایجاب بوده یا دعوت به مذاکره دشوار است. در این موارد و در صورت ایجاد اختلاف، دادگاه با توجه به اوضاع و احوال تشخیص می‎دهد که پیشنهاد ارائه‎شده ایجاب بوده یا منظور از پیشنهاد، تنها دعوت به مذاکره در خصوص معامله بوده است.[9]

    برای درک بهتر تفاوت ایجاب و دعوت به مذاکره باید به اراده افراد در خصوص ایجاب و قبول نظر داشت .

     

     معنی لغوی اراده،طلب،قصدوبرگزیدن میباشدودراصطلاح نیزدارای تعاریفی است.دانشمندان علم کلام درتعریف اراده میگویند"اراده صفتی است که رجحان یکی ازدوامرمقدوربردیگری رااقتضاکند."بعضی ازحکما اراده راحالتی می دانند که به دنبال شوق می آید.ولی بیشترفلاسفه برآنند که اراده ازمقوله کیف نفسانی وعزم راسخ یاشوق موکدی است که ازادراک امر ملایم وسازگار باطبع وسرشت درنفس انسان پدیدار می شود.این شوق موکد یاعزم راسخ در پی تصدیق و پذیرش سودی که درانجام یاترک کاری درنفس انسان پدید می آیدوحصول ان موجب می شود تافعل یاترک فعل که درمقایسه با علم وقدرت فاعل، درمرحله امکان است مرجحی یابدومرحله ضرورت برسد۱۰

     

    به هر حال اراده کیفی نفسانی است که اگر همراه باابراز خارجی باشددرعالم حقوق منشا اثر خواهدبود.دراصطلاح حقوق،اراده راحرکت نفس به طرف کاری معین پس از تصوروتصدیق منفعت آن تعریف کرده اند.برخی ازحقوقدانان اراده را خواستن امری دانسته وآن رادوقسم کرده اند:اراده حقیقی وانشایی. ۱۱

     

    پرسشی که دراین بحث پیرامون اراده مطرح می شود این است که آیابرای شکل گیری عقد،اراده درونی صرف کفایت می کند یانیاز به مبرزوکاشف خارجی دارد؟اگر قایل شویم که برای شکل گیری عقد اراده درونی کفایت میکند،نتیجه حاصله این خواهد بود،درصورتی که قابل تمایل به پذیرش ایجاب داشته باشدودردرون خوداین امر رااراده کند .دکتر شهیدی در کتاب تشکیل قراردادها و تعهدات در خصوص تفاوت ایجاب و وعده عقد می فرمایند ایجاب،انشای بالفعل عقدبااراده ابراز شده می باشد.درصورتی که وعده عقد چیزی جزیک قول عرفی،برایجادعقددرآینده نیست.

     

    ماده 14 کنوانسیون 1980 بیع بین المللی با تفکیک پیشنهاد انعقاد عقد از ایجاب و تاکید بر این امر که ایجاب کننده باید قصد انعقاد معامله را داشته باشد مقرر داشته " پیشنهاد انعقاد قرارداد خطاب به یک یا چند شخص معین در صورتی ایجاب محسوب است که به اندازه کافی مشخص و دال بر قصد التزام پیشنهاد دهنده در صورت قبول طرف مقابل باشد "( ماده 14 کنوانسیون 1980 رم )

     

     

  • فهرست:

     

    ا – چکیده و مقدمه ........................................................................................  صفحه  3

     

    2 – تعاریف ایجاب ..................................................................................................... 5

     

    3 – تفاوت ایجاب و دعوت به مذاکره ...............................................................................7

     

    4 - شرایط ایجاب ........................................................................................................9

     

    5 – الزام آور بودن ایجاب .............................................................................................10

     

    6- اهلیت ایجاب دهنده ...............................................................................................12

     

    7 - مدت اعتبار ایجاب و تشخیص تحلیلی زمان و مکان ایجاب و قبول....................................15

     

    8 – زوال ایجاب .........................................................................................................21

     

    9 _ تعاریف قبول .......................................................................................................22

     

    10 – نحوه اعلام ایجاب و قبول .....................................................................................24

     

    11 – توالی ایجاب و قبول و مطابقت ایجاب و قبول ...........................................................24

     

    12 - ایجاب و قبول توسط شخص واحد ..........................................................................28

     

    13 - وضعیت شخص ساکت در ایجاب و قبول .................................................................30

     

    14 - ایجاب و قبول در عقد نکاح و توالی آن ....................................................................32

     

    15 - نتیجه گیری ......................................................................................................33

     

    16 - فهرست منابع و ماخذ .........................................................................................35

     

     

    منبع:

     

    ]1[ مقاله آقایی بجستانی ، مریم  بررسی ایجاب و قبول در معاملات الکترونیکی صفحه 17

     

    [2] - صفایی، حسین؛ حقوق مدنی، تهران، نشرمیزان، 1384، چاپ سوم، جلد دوم، ص64

     

    [3] - ماده‎ی۳۳۹ق.م: «پس از توافق بایع و مشتری در مبیع و قیمت آن عقد بیع به ایجاب و قبول واقع می‎شود ...»

     

    ]4 [شهیدی، مهدی؛ تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات مجد، 1386، چاپ ششم ص 27

     

    [5] - انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی؛ دانشنامه حقوق خصوصی، تهران، انتشارات محراب فکر، 1384، چاپ اول، جلد اول، ص510

     

    [6] - جعفری لنگرودی، محمدجعفر؛ دایره المعارف حقوق مدنی و تجارت، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1388، چاپ اول، ص304

     

    ]7[ شریفی آل هاشم جزوه درسی  نیمسال اول سال تحصیلی 85-86 دانشگاه بین المللی امام خمینی )

     

    ]8[- ابراهیم اسماعیلی هریسی . وکلای جوان بدانند انتشارات بهنامی چاپ دوم 1388 صفحه 385

     

    [9] - صفایی، حسین؛ حقوق مدنی، تهران، نشرمیزان، 1384، چاپ سوم، جلد دوم، ص69

     

    ]10 [ - آثار سکوت در برابر ایجاب قائمی ،هادی نشریه دادگستر 28

     

    ] 11[ - قنواتی ،دکتر جلیل رساله دوره دکتری

     

    [12] - کاتوزیان، ناصر؛ قواعدعمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1374، چاپ سوم، جلداول، ص284، ش151

     

    [13] - صفایی، حسین؛ حقوق مدنی، تهران، نشرمیزان، 1384، چاپ سوم، جلد دوم، ص ص68

     

    [14] - انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی؛ جلد اول، پیشین، ص513 /

     

    ]15[- شهیدی ، مهدی کتاب حقوق مدنی 3 تعهدات انتشارات مجد چاپ 14 سال 1389صفحه 51-53

     

    ]16[ - شهیدی ، مهدی کتاب حقوق مدنی 3 تعهدات انتشارات مجد چاپ 14 سال 1389صفحه 68-69 )

     

    ]17 [شهیدی ، مهدی کتاب تشکیل قراردادها و تعهدات انتشارات مجد چاپ هفتم 1388 صفحه 234-235

     

    [18] - صفایی، حسین؛ حقوق مدنی، تهران، نشرمیزان، 1384، چاپ سوم، جلد دوم، ص71

     

    [19] - کاتوزیان، ناصر؛ اعمال حقوقی، تهران، شرکت سهامی دراک، 1386، چاپ دوازدهم، ص63، ش70

     

    [20] - کاتوزیان، ناصر؛ قواعدعمومی قراردادها، شرکت سهامی انتشار، 1374، چاپ سوم، جلداول ، ص317، ش166

     

    [21] - کاتوزیان، ناصر؛ قواعدعمومی قراردادها، شرکت سهامی انتشار، 1374، چاپ سوم، جلداول ، ص329، ش174

     

    ]22[ - ضرابی ، میترا  خود آموز و راهنمای حقوق مدنی  چاپ دوم بهار 88 صفحه 47

     

    ] 23[ - شیدائیان ، مهدی - عبدی ، صادق نکات مهم حقوق قرارداد انتشارات مدین چاپ اول پاییز 1375 صفحه 9

     

    ] 24 [- مهدی شهیدی کتاب حقوق مدنی 3 تعهدات انتشارات مجد چاپ 14 سال 1389صفحه 54

     

    [25] - انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی؛ دانشنامه حقوق خصوصی، تهران، انتشارات محراب فکر، 1384، چاپ اول، جلدسوم، ص1507

     

    [26] - جعفری لنگرودی، محمدجعفر؛ پیشین، ص305

     

    [27] - صفایی، حسین؛ حقوق مدنی، تهران، نشرمیزان، 1384، چاپ سوم، جلد دوم ، ص72

     

    [28] -مهدی شهیدی ، مهدی کتاب حقوق مدنی 3 تعهدات انتشارات مجد چاپ 14 سال 1389صفحه 55

     

    [29] - صفایی، حسین؛ حقوق مدنی، تهران، نشرمیزان، 1384، چاپ سوم، جلد دوم ، ص64

     

    ]30 [- ابراهیم اسماعیلی هریسی . وکلای جوان بدانند انتشارات بهنامی چاپ دوم 1388 صفحه 387

     

    ] 31 [ -  مهدی شهیدی کتاب حقوق مدنی 3 تعهدات انتشارات مجد چاپ 14 سال 1389صفحه 56

     

    [32] - کاتوزیان، ناصر؛ اعمال حقوقی، اعمال حقوقی، تهران، شرکت سهامی دراک، 1386، چاپ دوازدهم ، ص70، ش75

     

    [33] - کاتوزیان، ناصر؛ قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، نشر میزان، 1387، چاپ هفدم، ص649

     

    ] 34[- اسماعیلی هریسی ، ابراهیم ، وکلای جوان بدانند انتشارات بهنامی چاپ دوم 1388 صفحه 388

     

    ] 35[ -  شرافت پیما ، محمد رضا بیانات درسی مقطع کارشناسی ارشد حقوق خصوصی  واحد بین الملل دانشگاه آزاد بندر انزلی خرداد 90

     

    [36] - کاتوزیان، ناصر؛ اعمال حقوقی، اعمال حقوقی، تهران، شرکت سهامی دراک، 1386، چاپ دوازدهم ، ص72، ش77

     

    ]37[- اسماعیلی هریسی ، ابراهیم . وکلای جوان بدانند انتشارات بهنامی چاپ دوم 1388 صفحه 276

     

     

     

    [38] - شهیدی، مهدی؛ تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات مجد، 1386، چاپ ششم، ص143، ش109

     

    ] 39[ - معین ، محمد صفحه 562 نشر ندا چاپ اول 1381). شده است.

     

    ] 40[ - ترمینولوژی حقوق صفحه 36 انتشارات گنج دانش

     

    ]41 [( قنواتی ، دکتر جلیل مطالعه تطبیقی ایجاب و قبول صفحه 60 ناشر بوستان کتاب قم چاپ اول 1383)

     

    [42] - شهیدی، مهدی؛ تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات مجد، 1386، چاپ ششم، ص147، ش115

     

    ]43[  میترا ضرابی خود اموز و راهنمای حقوق مدنی  چاپ دوم بهار 88 صفحه 46 )

     

    [44] - صفایی، حسین و امامی، اسدالله؛ مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر میزان، 1385، چاپ یازدهم، ص47، ش38

     

    [45] - کاتوزیان، ناصر؛ حقوق خانواده، تهران، نشریلدا، 1375، چاپ اول، جلددوم، ص61، ش38

مقدمه شرکت های سهامی نقش اقتصادی مهمی را در دنیا از نظر بازرگانی داخلی و بین المللی ایفاء می نمایند. شرکت های سهامی خاص در حقوق ایران و کشورهایی نظیرفرانسه، آلمان، انگلیس، آمریکا و ژاپن معمولا از تعداد اعضای خانواده و یا شرکای کمتری تشکیل می گردند و به علت عدم امکان جذب سرمایه های مردم ، فعالیت اقتصادی چندانی نظیر شرکت های سهامی عام ندارند. این شرکت ها عموما از نظر تاسیس و ...

مقدمه فقها و انديشمندان شيعه نگرش خاصي نسبت به مسئله شروط و ذکر آن در عقود و آثار ناشي از آن و همچنين مباحث مرتبط با آن داشته اند و با توجه به اينکه قانون مدني ما نيز برگرفته از فقه اماميه مي‌باشد اين اهميت بنحو شايسته‌اي در بحثها و استدلالات ح

ماهيت حقوقي خسارت : خسارت به طور کلي در حقوق مدني تحت دو عنوان بررسي مي شود : الف) خسارت ناشي از قرارداد ب) خسارت غير قراردادي و به عبارت ديگر مسئوليت قراردادي و غير قراردادي در تميز اين دو نوع مسئوليت قراردادي بايد گفت که مسئوليت در صورتي

مقدمه هیچ کس به ازدواج مجبور یا از آن ممنوع نیست. بیماران، اشخاص غیر رشید حتی مجانین نیز با شرایطی فرصت ازدواج دارند، البته چون مجنون فاقد اراده است، نمی‌تواند مباشر ایجاب یا قبول در عقد نکاح باشد و صیغه عقد را جاری کند، در صورتی که بیماران خطرناک جسمی و اشخاص غیر رشید چنین منعی ندارند. با وجود این چون در شرایط کنونی رسم چنان است که زن و مرد به دیگر (عاقد) وکالت می‌دهند و صیغه ...

مقدمه: - تولید کننده یا فردی که کالا را تولید می کند.چنین فردی باید فروشنده نیز باشد چون مجبور است کالای تولیدی خود را به خرده فروش ، عمده فروش و یا حتی مصرف کننده نهایی بفروشد. قانون تجارت الکترونیکی باب اول- مقررات عمومی مبحث اول : در کلیات فصل اول– قلمرو شمول قانون ماده 1- این قانون مجموعه اصول و قواعدی است که برای مبادله آسان و ایمن اطلاعات در واسطه‌های الکترونیکی و با ...

متن قانون‌ مدني->قانون مدني قسمت اول شماره:****-18/2/1307 و اصلاحات موضوع:قانون مدني قسمت اول شماره:1564-ق-24/8/76 قانون اصلاح ماده(1173) قانون مدني ماده واحده- ماده(1173) قانون مدني بشرح زير اصلاح مي گردد: ماده 1173-

1-1 عقد 1-1-1 عقد در لغت عقد در لغت به معنای بستن دو چیز است به یکدیگر به نوعی که جدا شدن یکی از دیگری سخت و دشوار باشد . مثل گره زدن ریسمان و نخ به ریسمان و نخ دیگری که از هم منفک نگردند و با یکدیگر تلازم و پیوستگی پیدا کنند . از اینرو علمای علم لغت در تعریف لغوی عقد را مقابل حلّ به معنای گشودن بکار برده اند . در لسان العرب تحت ماده «عقد» آمده است : الَعقدُ نقیضُ الحلِّ و حل و ...

فصل اول وظایف اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی • نظارت بر اجرای صحیح قانون و مقررات مربوط به ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری و مالکیت صنعتی در سطح کشور (موضوع آئین‌نامه سازمان اداری و وظایف ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی مصوب 12/6/40) • نظارت بر فعالیت‌های مربوط به ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری و عنداللزوم راهنمایی و ارائه طریق به واحدهای تابعه در انجام وظایف و حل مشکلات و مسائل مربوط ...

حقوق تجارت الکترونيک (?) گر چه استفاده از وسايل الکترنيکي در تجارت ، امر تازه اي نيست و زماني طولاني است که از تلفن وتلگرام در مذاکرات وتوافقهاي تجاري استفاده مي شود ومدتي نيز از کاربرد دورنگار(Telex ) ونمابر (Fax )در اين زمينه مي گذرد ، ولي اص

مقدمه : حقوق تعهدات باتوسعه روزافزونش قسمت سهمی از حقوق خصوصی را بخود اختصاص داده و گسترش آن زمینه های تخصصی گوناگونی را نیازمند است و پدید آورده . افزایش قراردادها بسبب نیازمردم در اثر روابط اجتماعی ، تحول جامعه و کافی نبودن عقود سنتی ، ایجاد قالبهای نو و تازه ای را سبب گردیده که این امر موجب بروز اختلافات جدید و صدور احکام متفاوت در رسیدگی شده است . اهم عواملی که می توانند از ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول