تحقیق روستای مایان

مقدمه

روستای مایان از توابع دهستان طرقبه و بخش طرقبه در 59 درجه و24 دقیقه طول جغرافیایی و36 درجه و15 دقیقه عرض جغرافیایی و در ارتفاع 1350 متری از سطح دریا قرار دارد. این روستا طبق آخرین تقسیمات کشوری در دهستان طرقبه از بخش طرقبه شهرستان مشهد قرار دارد.

نرخ رشد واقعی جمعیت این روستا طی 30 ساله75-45 معادل9/1- درصد بوده است. اهالی این روستا مسلمان وپیرو مذهب شیعه 12 امامی هستند وگویش آنها به زبان فارسی است. اقتصاد روستا نیزمتکی به باغداری بوده که آب مورد نیاز کشاورزی از طریق آب رودخانه ها و چشمه های اطراف تامین می گردد.

روستا به دلیل داشتن جاذبه های طبیعی زیبا مورد توجه بسیار از علاقه مندان به طبیعت از شهر گوناگون به خصوص ساکنین شهر مشهد و زائران می باشد. گسترش سطح خدمات صنعت گردشگری می توان این روستا را به یکی از روستاهای جاذب گردشگر تبدیل نمود و از این طریق از ضمن درآمدزایی برای اهالی مانع مهاجرت آنان به شهر نیز شد. چرا که در سالهای اخیربه شدت مهاجر فرست شده، به طوریکه در برخی سالها نرخ مهاجرت به 2/3- رسیده است.

-موقعیت جغرافیایی

نخستین سوالی که ذهن هر جغرافیدان را پیش از هر چیز به خود معطوف میکند موقعیت وویژگی جغرافیایی مکان مورد مطالعه است و پس از مفهوم پس اینده در علم جغرافیا مطرح می گردد«موقعیت جغرافیایی,بیان مکان یک پدیده طبیعی یا مصنوعی بر روی کره زمین است.

دهستان طرقبه در غرب شهرستان مشهدو در 599تا5934طول شرقیو3615تا3627عرض شمالی واقع شده است.

مساحت تقریبی این دهستان 6\685کیلومتر مربع میباشد.

ارتفاع متوسط دهستان طرقبه از سطح دریا 1300متر میباشد.

دهستان طرقبه از شمال به دهستان های توس ومیان ولایت ,از شرق به مشهد,از جنوب به دهستانهای سرجام و پیوه ژن و از غرب به دهستان شاندیز و شهرستان نیشاور محدود می شود.مرکز این دهستان روستای حصار است که در5924طول شرقی و3618عرض شمالی واقع شده است.

قرار گرفتن این دهستان در دشت حاصلخیز پایکوهی وییلاقی,عامل نزدیکی به دومین کلان شهر پر جمعیت کشور موقعیت ممتازی را برای این دهستان به وجود آورده است.

روستای مایان سفلی از روستاهای دهستان طرقبه,بخش طرقبه,شهرستان مشهد میباشد که در طول جغرافیایی5924 و عرض جغرافیای3615و در ارتفاع1350متری از سطح دریا واقع شده است.به لحاظ وضعیت طبیعی کوهستانی و به لحاظ اقلیمی درای آب و هوای معتدل میباشد.

موقع جغرافیایی از مهمترین عوامل طبیعی است.این عامل نه تنها در شکل و نوع سکونتگاههای انسانی موثر می افتد بلکه پیشرفت های اقتصادی,وسایل دفاعی,افکار و عقاید سیاسی جامعه را تحت کنترل خود قرار می دهد.بدینسان که نقش موقع جغرافیای در ایجاد و گسترش شاهراه ها خطوط آهن,کانالها,خطوط ارتباطی و راههای هوایی عامل قاطع وتعیین کننده به شمار می رود و گاهی به پاره ای از نقاط نقشهای جدید می بخشد و زمانی این نقش ها و ارزشهای آن را به نقاط دیگر واگذار می کند در عصر ما موقع جغرافیایی,در سیاست جهانی و ناحیه ای , توسعه تجاری ملتها ,برخورد فرهنگها , دفاع ملی و ایجاد پایگاه های نظامی تجهیزات جنگی در سطح جهان موثر میباشد.

-وضعیت توپوگرافی وزمین شناسی

الف-توپوگرفی

منطقه مورد مطالعه از نظر طبیعی یک منطقه کوهستانی محسوب میگردد.بطوریکه در جنوب غربی منطقه شاهد ارتفاعی بین 1800تا2000متر از سطح دریا مستیم در حالیکه در حوالی مایان سفلی به 1300-1400متر میرسد.طبق نقشه توپوگرافی کمترین ارتفاع این منطقه حدود1350متر از سطح دریا در مکانی که روستا در آنجا شکل گرفته میباشد.شیب عمومی منطقه از جنوب به سمت شمال شرق میباشد یعنی هر چه به سمت جنوب پیش می رویم ارتفاع بیشتر می گردد و بالعکس

ب-زمین شناسی:

از لحاظ تقسیمات زمین شناسی محدوده مورد مطالعه در حاشیه رشته کوههای بینالود و با روند تقریبی شمال غربی-جنوب شرقی قرار گرفته که بین پلیت محکم توران و خرده قاره ایران مرکزی محاط شده است.و در زون بینالود یا البرز شرقی قرار می گیرد. مرز جنوبی آن گسل شاهرود و حد شمال غربی آنرا گسل سمنان میدانند.گسترش واقعی این زون بین نواحی شمال سبزوار و نیشابور تا مشهد است.

رشته کوه بینالود که در امتداد رشته کوههای البرز و در حاشیه کویر قره قوم قرار دارد.تشکیل واحد تکتونیکی ویژه ای می دهد که از رشته کوههای البرز مرکزی تحت تاثیر جنبشهای آلپی متوالی قرار می گیرد.

بر خلاف این حرکتهای کرتاسه نهایی پالئوژن نیز در آن تاثیر نداشته است و همچنین دگرگونیهای نوع آلپی وسنگهای آذرین افیولیتی در آن وجود ندارد.

سازند دگرگونی فیلت مشهد شامل شیل,فیلیست و اسلیت که بر روی قدیمی ترین سازندهای زمین شناسی منطقه قرار دارد.این تشکیلات متامورف دگرگون شده به صورت لایه های نازک تا متوسط شیل و فیلت دیده می شود و آب مختصری در بین لا یه ها ذخیره شده و چشمه های زیادی در آن به وجود آمده است.

این چشمه ها از نوع فصلی و هوا بین بوده و در ماه های مرطوب سال آبدهی آنها به شدت تقلیل میا بد.کیفیت شیمیایی آب های موجود مناسب است.رودخانه های میم منطقه از جمله زشک,کنگ,جاغرق و میان از داخل این تشکیلات سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی طولانی به کشف رود ختم می شود. این رودخانه ها اکثرا در فصل خشک سال فاقد آب بوده و بستگی به نزولات جوی دارد.

روستای مایان سفلی بر روی نهشته های RJMژوراسیک(شیل,فیلتی,خاکستری تیره)فیلت مشهد قراردارد.فاصله روستا تا گسل فرعی در جهت شمال شرقی1کیلومتر و تا گسل اصلی باز هم در همین جهت 2\2کیلومتر میباشد.

ج-ژنومورفولوژی و اشکال نا همواریها:

منظره عمده توده های کوهستانی که قسمتهای مختلف کره ارض را پست و بلند ساخته اند آنچنان در معرض دید و تماشای هر ناظری قرار دارد که به سهولت میتواند عظمت انها را درک نماید.

دهستان طرقبه در حد فاصل بخش غربی دشت مشهد و کوههای بینالود واقع شده است و بیشتر از مناطق تپه ماهوری تشکیل میدهد.

بخش کوچکی ار شمال دهستان طرقبه در مخروط افکنه واقع شده و شامل نهشته های مخروط افکنه های کوتاه و ته نشیتهای سخت شده قلوه دار است که در سطح پست تری دارای دانه بندی ریزی هستند.همچنین نوارهای باریکی از مرکز دهستان(در امتذاذ رودخانه ها)بر روی آبرفتهای جدید قرار گرفته اند که نهشته های این بخش به صورت ریگ ,ماسه های ریز دانه و عناصر درشت در بستر رودخانه های منطقه میباشد که سالها قبل توسط سیل یا طغیان رود در بارندگی های شدید بر جا مانده است.

ارتفاعات بلند و برف گیر بینالود ,رودخانه های متعددی را به طرف دشت مشهد به جریان انداخته است که از جمله آنها رودخانه های جاغرق ,طرقبه,نغندر ,مایان و ده بار میباشد.این رودخانه ها از ارتفاعات بینالود سرچشمه گرفته و با ایجاد دره هایی زیبا پس از پیوستن به شاخه های غربی به دشت مشهد میرسد.

سطح نا همواریهای این ناحیه میان 1325تا3090 متر از سطح دریا در حال نوسان است.متوسط ارتفاع1765متر از سطح دریا است.

مهمترین پستی و بلندیهای منطقه عبارتند از:

در شمال غربی و غرب منطقه ارتفاعات کوه سیاه منصور با1947متر و کوه تیغ میان2126متر و کوه نغندر با1751متر از سطح دریا قرار دارند.

در جنوب و جنوب غربی ,کوه بغل پشته با2194 متر ارتفاع,کوه آسیاباه با 2544متر ارتفاع و کوه قلعه گاو با2625 متر از سطح دریا قرار دارند که حوزه آبریز کشف رود را از کال شور نیشابور جدا میکند.

- وضعیت اقلیمی

-رژیم دما

میدانیم که یکی از عناصر اقلیمی که تاثیر مستقیمی بر روی حیات موجودات و کلیه فرآیند های جهان دارد ,دماست.درجه حرارت بر روی رشد گیاهان,تبخیر و تعرق ,آسایش انسانی ,فعالیت ارگانیسم ها و میکرو ارگانیسم ها ,بازدهی نیروی کار و سرعت واکنش های شیمیایی موثر است,بطوریکه به ازای افزایش هر 10 درجه سانتیگراد سرعت واکنش دو برابر میشود.

الف-میانگین ماهانه و سالانه دما

ایستگاه هوا شناسی مشهد در قسمت شمال شرقی کشور در ارتفاع 2\999متری از سطح دریا قرار دارد.بر اساس جدول (1) میانگین سالانه دما1\14درجه سانتیگراد میباشد.سال1972با میانگین 9\10سرد ترین سال و سال 1966با میانگین 85\14 گرمترین سال محسوب میشود.

روند عناصر متوسط سالانه تقریباً یکسان است ولی این وضعیت در مورد تغییرات ماهانه مصداق ندارد.

میانگین ماهانه دی کمتر از ماه های دیگر بوده و بعد از دیماه درجه حرارت ماهانه به تدریج افزایش میابد و بعد از تیرنیز روند دما کاهش میابد.

گرمترین ماه سال در طی 53 سال تیر ماه با میانگین 4\26درجه سانتیگراد و سرد ترین ماه,دی با میانگین 6\1درجه سانتیگراد می باشد.

اختلاف بین میانگین دمای گرمترین ماه سال و میانگین دمای سرد ترین ماه سال یعنی دامنه نوسان سالانه دما برابر است با 8\24درجه سانتیگراد.

A=T max-T min

8\24=6\1-4\26=A

ب-حداقل و حد اکثر دما

متوسط حداقل دما در سردترین ماه,دی برابر با 9\3-درجه سانتیگراد بوده است.میانگین سالیانه حداقل دما نیز 7 درجه سانتیگراد میباشد.میانگین حداکثر دما در تیربرابر با 34.4درجه سانتیگراد بوده است و میانگین سالیانه حداکثر دما نیز 21.1 درجه سانتیگراد می باشد.تغییرات  دماهای دوره سرد بیشتر از دوره گرم است.

ج-حداکثر مطلق و حداقل مطلق دما

حداکثر مطلق و حداقل مطلق یعنی بالاترین و پایین ترین درجه ثبت شده برای یک منطقه در یک دوره آماری میباشد.بر اساس جدول شماره (1) حداقل مطلق دما در بهمن برابر با28-درجه سانتیگراد ثبت شده است. حداکثر مطلق دما نیز در تیر برابر 8\43درجه سانتیگراد ثبت شده است.