دانلود تحقیق معرفی سیستم آمار های مالی دولت

(GFS)

خصوصیات سیستم GFS:

1- شفافیت عملکرد ( دارایی ها – بدهیها – درآمدها – هزینه ها )

- عدم تلقی فروش دارایی های سرمایه ای به عنوان در آمد

- جلوگیری از تداخل اعتبارات هزینه با اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای و بالعکس

2- هماهنگی با استانداردهای پذیرفته شده جهانی از سوی صندوق بین المللی پول (IMF)

- قابلیت مقایسه بودن بودجه با عملکرد دولت ها با یکدیگر

تعریف نظام آماری :

در یک تعریف ساده نظام آماری عبارت از مجموعه سازمانها ، ادارات ، موسسه ها و به طور واحد هایی است که در کشور به برنامه ریزی جمع آوری ، استخراج  ، انتشار و تجزیه تحلیل عملی آمار اشتغال دارند .

اهداف دستورالعمل (GFS) :

دستور العمل GFS نظام آماری تخصصی اقتصاد کلان را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد که برای حمایت از تحلیل های مالی طراحی شده اند در نظام GFS برای دستیابی به اهداف  مورد نظر اصلاحات به دو مرحله تقسیم می شود :

الف – اهداف کوتاه مدت

ب- اهداف بلند مدت

الف -  اهداف کوتاه مدت شامل :

تغییر در ترکیب ساختار بودجه – اصلاح در روش بر آورد در آمدها و هزینه ها – اصلاح در نظام مدیریت اطلاعات بودجه ای ، اصلاح نظام طبقه بندی و شفاف سازی درآمدها و هزینه ها .

ب) اهداف بلند مدت نظام آماری مالی دولت GFS

اصلاح در ساختار حسابداری – اصلاح در روش های بودجه ای اصلاح نظارت بودجه ای

ساختار و خوصیات سیستم GFS

نظام GFS ، معمولاً بخش های عمومی دولت را تحت پوشش قرار می دهد این بخش ها به عنوان واحد های نهادی تعریف می شوند که به مثابه دستگاههای اقتصادی هستند که می توانند دارایی تملک کند ، بدهی ایجاد نمایند و برای بدست آوردن حقوق خود با سایر دستگاهها به داد و ستد بپردازند .

(غلام رضا عزیزی ، 1385)

طبقه بندی بودجه در ایران بر پایه GFS

اول : طبقه بندی سازمانی :

در نظام GFS طبقه بندی سازمانی که در نظام بودجه ریزی ایران اصطلاحاً آنرا دستگاه اجرایی می نامند به شکل بخش واحدهای نهادی تقسیم بندی شده اند که عبارتند از :

شرکت ها شبه شرکت ها موسسات انتفاعی در خدمت خانوار واحدهای دولتی و خانوار

الف ) واحد های نهادی :

هر واحد نهادی یک دستگاه اقتصادی می باشد که می تواند دارایی تملک کند و یا بدهی ایجاد نماید .

شامل :

افراد یا گروه هایی از مردم به شکل خانوارها .

دستگاههایی ، که موجودیت آنها از نظر جامعه یا قانون ، متصل از اشخاص یا سایر دستگاهایی که آن ها را تحت کنترل یا مالکیت خود دارند .

صندوق تامین اجتماعی :

یک نوع واحد دولتی است که به فعالیت یک یا چندین طرح تامین اجتماعی می پردازد .

ب) تقسیم بندی واحد دولت ک

کل بخش دولت (واحد های دولتی )

شامل کلیه واحدهای دولتی و موسسات غیر انتفاعی غیر بازاری می باشد که منابع مالی آنها از طریق واحد های دولتی تامین می شود در نظام GFS به واحد دولتی  کل بخش دولت گفته می شود . شرکت ها و شبه شرکت ها جز کل بخش دولت محسوب نمی شوند .

دوم :  طبقه بندی وظیفه ای یا عملیاتی دولت :

طبقه بندی وظایف دولت بر حسب نظام آمارهای مالی دولت GFS در واقع همان وظایف اقتصادی و اجتماعی می باشد که واحدهای دولتی از طریق انواع مختلف مخارج برای رسیدن به آنها کمک می کنند این طبقه بندی مخارجی را نشان می دهد که دولت ها بنابر وظیفه خود باید آن را انجام دهند .

طبقه بندی وظایف دولت برای تفکیک خدماتیا جمعی که توسط دولت ارائه می شود مورد استفاده قرار می گیرد .

خدمات فردی : مانند استفاده از محصولات دارویی ، پزشکی ، تجهیزات پزشکی

خدمات جمعی : امور مالی و بودجه ، امور خارجی ، کمک اقتصاد خارجی ، خدمات عمومی

سوم : طبقه بندی بر حسب منابع :

منابع دولت عبارت است از :

درآمد های  واگذاری دارایی های سرمایه ای – واگذاری دارایی های مالی

در نظام بودجه ریزی جدید کشور بر اساس GFS در آمدها به هفت بخش تقسیم شده اند :

1- مالیات :

درآمد مالیاتی شامل انتقالات اجباری و یک جانبه به بخش دولتی است بنابر این درآمدهای مالیاتی شد خصوصیت عهده دارند : اجباری بودن – یک جانبه بودن پرداخت به خش دولتی  

2- کمک های اجتماعی :

کمک های اجتماعی دریافت های واقعی و احتسابی از کارفرمایان به نفع کارکنان یا خویش فرمایان می باشد و به دو شکل می تواند انجام گیرد : الگوی تامین اجتماعی و الگوهای بیمه اجتماعی که منافع آن عاید شاغلین یا بازر نشستگان و ... می گردد الگوهای تامین اجتماعی به منظور فراهم آوردن فواید اجتماعی به افراد جامعه که از طریق دولت کنترل و و تامین مالی می شود طراحی می شوند .

3- کمک های .... عوض :

انتقال های هینه ای یا سرمایه ای غیر اجباری بین دو واحد دولتی یا واحد دولتی و یک سازمان بین المللی می باشد .

4- درآمد حاصل از مالکیت دولت :

سود سهام های شرکت های دولتی و بهره وام های دولت و .....

5- درآمد حاصل از خدمات و فروش :

درآمد حاصل از خدمات – درآمد حاصل از فروش کالا ، درآمدهای حاصل از اجاره

6- درآمدهای حاصل از جرایم و خسارات :

انتقال های اجباری وضع شده از سوی دادگاهها و واحد های شبه قضایی به دلیل عدم رعایت قوانین و مقررات

7- درآمدهای مشعرقه .

الف – واگذاری داراییهای سرمایه ای 0 فروش نفت خام صادراتی ، فروش گاز صادراتی )

ب- واگذاری دارایی های مالی ( استعراض از سیستم بانکی – فروش اوراق مشارکت )

چهارم : طبقه بندی بر حسب مضارف

طبقه بندی مصارف عبارتند از : اعتبارات هزینه ای – اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای – اعتبارات تملک دارایی های مالی

طبقه بندی اقتصادی هزینه های دولت (اعتبارات هزینیه ای ) :

طبقه بندی اقتصادی هزینه های دولت (اعتبارات هزینه ای ) :

عبارت از آن دسته از داد و ستدهای بخش دولتی (دستگاههای اجرایی ) که ارزش خالص (ارزش دارایی ها  منعهای بدهی ها ) این دستگاهها را کاهن می دهد جبران خدمات کارکنان ، استفاده از کالا و خدمات و. ....

عبارت است از مجموعه عملیات و خدمات مشخص که بر اساس مطالعات توجیهی افقی و اقتصادی و اجتماعی که توسط دستگاه اجرایی انجام می شود طی مدت معینی و اعتبار معینی برای تحقن بخشیدن به هدفهای برنامه توسعه پنج ساله به صورت سرمایه گذای ثابت یا مطالعه برای ایجاد دارایی سرمایه ای اجرا می گردد .

ساختمان و محدثات ماشین آلات و تجهیزات و .....

اعتبارات تملک دارایی های مالی :

انتقال سهام شرکت های دولتی – باز پرداخت اصل و سود اوراق مشارکت باز پرداخت وام های بخش غیر دولتی و .....

پنجم : طبقه بندی اقتصادی :

طبقه بندی اقتصادی در لایحه و قانون بودجه وجود ندارد باید تمام عملیات و فعالیت های دولت را در بر گیرد این طبقه بندی ، حساب های ملی و اقتصادی ...... تنگاتنگ دارد . بنابر این طبقه بندی اقتصادی برای سال مالی تنظیم می شود و ذاتاً جنبه آماری دارد . پس لزومی ندارد که ارقام آن همانند بودجه دقیق و زیر باشد .

تفکیک حساب های هزینه ای از حساب های سرمایه ای

تفکیک سرمایه گذاری های مستقیم از سرمایه گذاری های غیر مستقیم و ....

بر اساس اصل پنجاه و دوم قانون اساسی تصویب بودجه از وظایف و اختیارات قوه قانون گذاری است و در واقع این کار به معنی خرج کردن پول مردم فقط با اجازه نمایندگان مردم در مجلس می باشد .

قوه مقننه با تصویب بودجه کارهای دولت را کنترل می کند . زیرا بودجه آیینه تمام نمای هدفها ، سیاستها و اعمال مدیریت بوده و ابزاری قوی و کارآمد برای کنترل قوه مجریه بوسیله قوه مقننه محسوب می گردد روش کار چنین است که رئیس قوه مجریه ضمن تقدیم لایحه بودجه در جلسه علنی مجلس هرگونه توضیح اوضاع اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی کشور بیان نموده و با گزارش اقتصادی عملکرد سال پیش ، نکات چشمگیر تبصره های پیشنهادی را برای .... به هدفهای مورد نظر سولت به آگاهی نمایندگان مجلس می رساند سپس لایحه بودجه به وسیله رئیس مجلس به کمسیونهای مربوط ارجاع و در اختیار همه نمایندگان قرار می گیرد در حین بررسی لایحه در کمیسوینهای مجلس ، نمایندگان  دستگاه های اجرایی و کارشناسان سازمان برنامه و بودجه در مجلس حاضر شده و به هر گونه پرسشس از سوی نمایندگان پاسخ می دهند پس از اینکه کمیسیونها لایحه بودجه را مورد بررسی قرار داده و آن را تصویب کردند آنگاه لایحه به کمیسیون اصلی یا تلفیق ارائته می گردد و در پایان لایحه مورد تایید کمیسیون اصلی برای طرح در جلسه علنی مجلسی آماده می شود لایحه بودجه پس از طرح در جلسه علنی مجلس و انجام گفتگوهای نمایندگان موافق و مخالف ، با اکثریت آراء به تصویب رسیده و در مرحله پایانی با امضای رئیس مجلس به شورای نگهبان ارجاع می گردد چنانچه شورای نگهبان نظرات اصلاحی داشته باشد پس از انجام اصلاحات مجدداً لایحه اصلاح شده باید در جلسه علنی مجلس مطرح گردد و دوباره برای تصویب به شورای نگهبان ارائه می گردد لایحه بودجه پیشنهادی دولت پس از تصویب شورای نگهبان جنبه قانونی پیدا کرده و با امضاء مجلس برای اجرا به دولت ابلاغ می گردد .

(شاهرخ انصاری – سال 78- ص 80)

نحوه بررسی و تصویب بودجه کل کشور :

طبق ماده90 آیین نامه داخلی مجلس لوایح قانونی و بودجه های تفصیلی ، پس از تقدیم در جلسه علنی ، از طرف رییس مجلس به کمیسیون های مربوط ارجاع و سپس در دسترس نمایندگان قرار می گیرد . پس از توضیحات رییس جمهور ، لایحه بودجه از سوی رییس جمهور به رییس مجلس شورای اسلام تسلیم می گردد و سپس یک نسخه از لایحه بودجه در دسترس نمایندگان قرار گرفته و حسب دستور رییس مجلس کار رسیدگی و بررسی در کمیسیون ها شروع می شود .

بررسی و تصویب لایحه بودجه کل کشور طی مراحل زیر صورت می گیرد :

بررسی و رسیدگی در کمیسیون های تخصصی

بررسی و رسیدگی در کمیسیون اصلی (تلفیق )

بررسی و تصویب کلیات لایحه بودجه در جلسات علنی

بررسی و تصویب تبصره های لایحه بودجه در جلسات علنی

بررسی و اظهار نظر شورای نگهبان

ابلاغ قانون بودجه کل کشور

1- بررسی و رسیدگی در کمیسیون های تخصصی :

پس از دستور رییس مجلس مبنی بر شروع رسیدگی بودجه کار کمیسیون های تخصصی آغاز می شود .

هر یک از نمایندگان مجلس بر اساس آیین نامه داخلی مجلس عضو یکی از کمیسیون ها می باشند تعداد اعضای هر کمیسیون حداقل 19 نفر و حداکثر 24 نفر است اعضای هر کمیسیون شامل رییس ، نایب رییس سخنگو ، و دو منشی است و خلاصه مذاکرات هر کمیسیون در دفتری ثبت می شود .

رییس کمیسیون مسوولیت اداره جلسات را بر عهده داشته و در غیاب نامبرده مسوولیت با نایب رییس می باشد منشی ها کار تنظیم صورتجلسات و مصوبات و نیر تنظیم دستور کار هر کمیسیون را ر عهده دارند .

نتایج کار و مصوبات نیر توسط سخنگو به اطلاع عموم رسیده و یا در جلسات رسمی مجلس مطرح می شود .

مصوبات کمیسیون با اکثریت دوسوم حاضرین در جلسه مورد قبول واقع می شود . کمیسیون های تخصصی وظیفه بررسی آن قسمت از بودجه را که در حیطه وظایف آنهاست به عهده دارند .

به عنوان مثال کمیسیون آموزش و پرورش وظیفه ررسی بودجه وزارت آموزش و پرورش را به عهده دارند . نمایندگان مجلس از زمان تقدیم بودجه و توزیع آن به مدت حداکثر 10 روز می توانند پیشنهادات خود را به کمیسیون های تخصصی مجلس به صورت کتبی تقدیم نمایند . در غیر این صورت پیشنهادات آنان قابل طرح در کمیسیون اصلی و یا جلسات علنی مجلس نخواهد بود .

کمسیون های تخصصی مجلی باید بتواند گرایش ها ، امکانات و اهداف دولت را از لابلای ارقام لایحه بودجه شناسایی نموده و ضمن تجزیه و تحلیل اثرات اقتصادی و اجتماعی منبعث از مفاد لایحه بودجه با در نظر گرفتن ویژگی ها و بودجه شناسایی نموده و ضمن تجزیه و تحلیل اثرات اقتصادی و اجتماعی منبعث از مفاد لایحه بودجه ، با در نظر گرفتن ویژگی ها و واقعیات کنونی ، نیازهای آینده کشور و اهداف جمعی ، که خود تابعی از دجحان و انتظارات مردم در حوزه های انتخای آنهاست ، پیشنهادهای اصلاحی خود را بادیری واقع گایانه ارائه دهند و در ضمن آگاهی های لازم ا در اختیار سایر نمایندگان مجلس قرار دهند تا نتایج به دست آمده از مصوبات آنها به حال مردم و آینده کشور مطلوب تر واقع گردد میکسیون های تخصصی حداکثر ده روز پس از پایان مهلت اخذ پیشنهادات نمایندگان و بررسی آنها باید نتیجه کار کمیسیون را که بررسی و تایید کل بودجه پیشنهادی یا تایید قسمتی از بودجه پیشنهادی دولت و پیشنهادات لازم برای حذف ، اصلاح و تعدیل آن و نیز سایر نقطه نظرات خود را به صورت کتبی به کمیسیون اصلی اعلام نمایند .

وظایف کمیسیون های تخصصی :

بررسی تبصره های مربوط به خود (ارزی و اریالی )

بررسی در آمد دستگاه های مربوطه

بررسی هزینه های جاری و عمرانی فصول مربوطه در چارچوب سقف تعیین شده

بررسی میزان پیشرفت فیزیکی و ریالی طرح ها و پروژه ها

بررسی بودجه استانی و نحوه توزیع آن بر اساس شاخص های منطقی در موارد مربوط به خود