دانلود مقاله منطقه کهک

جغرافیا و ریخت شناسی :

منطقه کهک در جنوب شهرستان قم ، بین طول های شرقی /30 ، o50 و /00 ،o51 و عرض های شمالی /00 ، o 34 و /30 ، o 34 قرار دارد . منطقه مورد مطالعه به دلیل نزدیکی به شهرهای برگ وجود برخی معادن مهم ،‌زیارتگاههای مهم و شرایط اقلیمی مناسب دارای مراکز جمعیتی زیاد به صورت روستاهای کوچک تا برگ می باشد . روستای کهک با حدود 750 خانوار بزرگ ترین اجتماع انسانی منطقه است .

مرتفع ترین نقطه این منطقه قله کوه و لیجا با بلندای 3330 متر است و پست ترین نقطه آن در بستر رودخانه قهرود با ارتفاع 1110 متر ( از سطح دریا ) قرار دارد.

قم رود تنها رودخانه ای است که بهص ورت دائمی از کوههای لرستان و گلپایگان سرچشمه می گیرد و پس از گذشتن از یغه غربی ورقه کهک و شرقم به دریاچه نمک می ریزد . سد 15 خرداد در جنوب روستای دودهک بر روی این رودخانه احداث گردیده است . آب و هوا در بخش های هموار و پست شمای یغه بیابانی است . این اراضی بین کوهستان و بیابان واقع شده و دارای تابستان های گرم و خشک و زمستان های کم و بیش سرد هستند .

گرم ترین ماههای سال با میانگین 31+ و سردترین ماههای سال در دی ماهب ا میانگین 5+ درجه سانتی گراد است . میانگین بارش سالیانه مناطق پست شمالی 140 میلیمتر می باشد . در بخش های ناهموار و بنلد جنوبی ، اب و هوای معتدل کوهستانی با زمستان های سرد و و تابستان های نسبتا گرم حکمفرماست ، میانگین سالیانه دما در مناطق جنوبی حداقل 5- و حداکثر 25+ درجه سانتی گراد است و میانگین بارش سالیانه 250 میلیمتری می باشد .

چینه شناسی منطقه :

و منطقه کهک بخش کوچکی از پهنه ایران مرکی است و در زیر پهنه آتشفشانی ارومیه – دختر قرار دارد . واحدهای سنگی منطقه شالم ردیفی از سنگهای پرمین تاتر شیری همراهب ا رسوبات کوارتزی و سنگهی آذرین بیرونی و درونی وابستهب ه زمان ترشیری است واحدهای سنگی منطقه از قدیم به جدید به شرح زیر می باشد :

1- پرمین

کهن ترین سنگهای منطقه متعلق به پرمین است که تنها در گوشه جنوب باختری گسترش محدودی دارد و همدلی آن با سنگهای جوان تر به صورت گسله است . این واحد شامل سنگ آهک دولومیتی و سنگ آهک بلورین ضخیم رویه تا توده ای به رگ خاکستری روشن بوده و بسیار کم فسیل است و زمان این فسیل ها را به پرمین نسبت داده اند .  این واحد را می توان معادل سازند جمال دانست .

2- تریاس :

در جنوب روستانینه بر روی سنگهای کربناته پرمین ، بروتردی از دولومیتهای بلورین دیده می شود که به صورت ضخیم لایه و با رنگ خاکستری روشن مشخص می باشد همری این واحد با سنگهای جوان تر اساسا گسل است این واحد بسیار کم فسیل است . و بر اساس موقعیت چینه ای و رخساره ای می توان انرا همانند بخشی از سازند نشریه مربوط به زمان تریاس دانست .

3- ژمواسیک:

این واحد شامل شیل های ماسه ای و یا سیلتی همراهب ا میان لایه هیا ماسه سنگی به رنگ سبز تیره یا خاکستری تیره و به صورت گسترده ای در اطراف روستای نینه و شمال خاوری روستای را ونج بروترد دارد . در جنوب روستیا نینه مرز پایینی واحد شیلی با دولومیت های تریاس گسله است تا آن جا که در این محل حتی رسوبات قاعده ای ژورایسک در این محل بروترد ندارد . مرز بالایی ان با یک ناپیوستگی زاویه دار در زیر ته نشست های کرتاسه زیرین قرار دارد . و از نظر موقعیت چینه ای و رخساره سنگی این واحد را می توان هم ارز سازند شمشک دانست .

نتایج بازدید صحرایی :

کوه سپاه ، واحد gr ( گرانیت – گرانودیوریت ):

این واحد از توده های پنجه ژرف با ترکیب اسیدی تشکیل می شود که در دو محل : یکی جنوب روستیا دو دهک و دیگری در باختر مزرعه وسن بروترد دارد . بروترد سطحی توده نیمه ژرف دو دهک بیش از 30 کیلومتر مربع است و جایگیری آن در بین واحدهای سنگی به شکل استوک می باشد . بافت سنگها در بخش مرکزی ستوده از نوع گرانولار همراه با بافت گرافیک و در حاشیه آن از نوع پورفیریتیک است .

کانی های اصلی سنگی از نوع فلدسپات آلکان ، پلاژیوکلاز ( آلبیت – الیگوکلاز) و کوارتز و کانی های فرعی شامل آمفیبول ، کلینوپیروکسن ، اسفن ، آپاتیت ، زیرکن و کانی های تیره می باشد ، بر پایه سنگهای میکروسکوپی نام سنگ های توده در حد موترو گرانیت تاسینوگرانیت تعیین شده و طبق نمودار میدل موست ترکیب شیمیایی ان ها در حد گرانیت تا گرانودیوریت می باشد . از نظر شیمیایی اکثر سنگهای این توده ویژگی سری کالکو الکان را دارند . توده نیمه ژرف دو دهک به وضوح واحد غربی رسوبی- آتشفشانی ائوسن میانی را قطع کرد دگرگون نموده است و بخش جنوبی ان توسط رسوبات کربناته میوسن اغازی به صورت ناپیوسته پوشیده یم شود در محل سد پانزده خرداد ته نشستهای سازند قم با یک افق تغریبی چند متری دارای قطعات گرانیتی  ( شامل بلور و قطعه سگ ) به صورت پیشرونده بر روی توده قرار دارند و همچنین در جنوب خاوری کوه هندا در هسته یک طاقدیس بخشی از کنگلو مرای سازنده قرمز زیرین بروترد دارد . با توجه به شواهد یاد شده زمان نفوذ این توده بعد از ائوسن پایانی – الیگوسن آغازی می باشد . درباختر مزرعه و سف توده نیمه ژرف دیگری بروترد دارد . بافت سنگهای این توده میکرو گرانولار و پورفیرتیک است که بر پایه بررسیهای میکروسکوپی نام سنگهای توده در حد گرانودیوریت تا کوارتز موترونیت تعیین شده است

2- کهک واحد

این منطقه شامل پادگانه های آبرفتی و مخروطه افکنه های جوان دشت است .

این ته نشست ها شامل مواد آواری سخت نشده یا کمی سخت شده می باشد که از فرسایش واحدهای سنگی قدیمی تر به ویژه آبرفت های قدیمی بوجود آمده اند.

زمین شناسی اقتصادی منطقه :

در محدوده کهک آثار مواد معدنی فلزی و غیر فلزی به شرح زیر می باشد :

1- مواد معدنی فلزی : به ترتیب اهمیت منطقه ای به شرح زیر می باشد :

- منگنز :

کانی سازی منگتر با منشا آتشفشانی – رسوبی در بخش شمال یمحدوده در داخل سنگهای آتشفشانی ائوسن گسترش دارد . از دو کانسار منگنز در این ناحیه بهره برداری می شود . یکی معدن سنگتر و نارج در فاصله 30 کیلومتری جنوب باختری شهرستان قم و 4 کیلومتر جنوب روستای و نارج و دیگری معدن شاکی . که در این معدن ضخامت افق شیلی – توفی منگنز دا در حدود 5 متر و ضخامت عدسی های منگنز در حدود 5/0 تا 5/1 متر است و طول افق منگنز دار در حدود 100 متر می باشد که به طرف جنوب خاوری با یک گسل خاوری تقریبا خاوری – باختری راست گرد جا به جا و قطع می شود

سرب وروی :

در این منطقه کانی سازی سرب و روی عموما بهص ورت رگه ای بروترد دارد این کانه ها از نوع سولفید بوده و همراه یکدیگر دیده یم شوند ، کانی سازی از نوع اپی ژنتیک و احتمالا در ارتباط با محلول های گرم پی آمد توده های نفوذی حد واسط میوسن است . این کانسارها در چند نقطه مرود بهره بردار یقرار گرفته که پاره ای از ویژگی های آن ها به شرح زیر می باشد :

معدن سرب و روی راونج:

در خاور روستای راونج در امتداد سیستم های شکستگی در لایه های اهکی کرتاسه کانی سازی سرب و روی دیده یم شود شکل ذخیره معدنی به صورت رگه ای است ، بافت اولیه کانی سازی از نوع بافت پر کننده فضاهای خالی می باشد ، پاراژتر کانه سازی شامل کانه های الویه گالن اسفاریت پیریت و کالکوپیریت و کانی های ثانویه سرویست و انگلزیت است . کانی های گانگ شامل کلیست و کوارتز و به طور محلی باریت می باشد این کانسار به صورت روباز مورد بهره برداری قرار می گیرد.

معدن سرب و روی شهر سدونه :

این کانسار غیر فعال در 5 کیلومکتر خاوری روستای شهر سدونه واقع است – کانی سازی سرب و روی به شکل رگه هایی و در ارتباط با دایکهای اندزیت – بازالتی میوسن منطقه می باشد ،

پاراژتر کانی سازی شامل گالن اسفاریت و پیریت می باشد می باشد این کانسار در گذشته بهص ورت زیر زمینی مورد بهره برداری قرار گرفته است .