استانداردهای نساجی و چرم
«مصاحبه با مدیرکل نساجی و چرم مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی»
طبق گفته کارشناسان و مسوولان صنعت نساجی، تمامی محصولات نساجی کشور دارای استانداردهای تشویقی و یا در صورت ارتباط با سلامت افراد جامعه دارای استاندارد اجباری می باشند. اما همانند محصولات لبنی سنتی که استاندارد ندارند صنایع نساجی سنتی همانند فرش دستباف، گلیم و گبه نیز از شمول استاندارد معاف هستند.به گفته جمشید بصیری دبیر انجمن صنایع نساجی و پوشاک طی سال های 46 تا 54، تشکیلاتی به اسم دبیرخانه بین المللی پشم تشکیل شده بود که به منظور استانداردسازی محصولات نساجی سنتی، پشم، رنگ و ریسندگی پشم قبل از مصرف، استاندارد می شد ولی از سال 54 به بعد، این ضرورت نادیده گرفته شده است و در حال حاضر، نظارت مناسبی بر تولیدات نساجی سنتی اعمال نمی شود.در همین خصوص با سودابه یحیی زاده لنگرودی مدیرکل نساجی و چرم مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی گفت و گو کرده ایم که می خوانید.
در خصوص وضعیت استانداردهای محصولات نساجی و چرم توضیح دهید، تاکنون چه استانداردهایی در زمینه صنایع نساجی و چرم تدوین شده است؟
سابقه ایجاد مدیریت نساجی و چرم در مؤسسه استاندارد بیش از 40 سال است و طی این مدت استانداردهای متنوعی در رابطه با دو شاخه صنایع نساجی و چرم و پاپوش تدوین شده که ارقام دقیق آن 722 استاندارد در زمینه نساجی و 180 استاندارد در زمینه چرم و پاپوش است که برخی از استانداردهای مذکور در زمینه ویژگی های محصولات در دو صنعت مذکور از جمله فرش، پتو، پوشاک، نخ، الیاف و ... و برخی دیگر در زمینه روش های آزمون و آیین کار است.با توجه به این که یکی از اهداف مؤسسه استاندارد بازنگری و به روز کردن متون استانداردهای ملی و تطبیق آن ها با آخرین استانداردهای بین المللی است، طی سالیان اخیر بیش از 80 درصد استانداردهای نساجی و چرم مورد بازنگری و تجدیدنظر قرار گرفته و در مواردی که استاندارد بین المللی مبنای آن بوده است عینامطابقت داده و اصلاح شده است.
نحوه نظارت بر اجرای استانداردها چگونه است؟ با توجه به این که بخشی از تولیدات نساجی کشور همانند فرش، گلیم و گبه به صورت سنتی و پراکنده تولید می شود، نحوه نظارت چگونه است؟
نظارت بر اجرای استانداردها در سطح کشور به دو صورت استاندارد اجباری و تشویقی است. استانداردهای اجباری در رابطه با اقلامی است که طبق مصوبات شورای عالی استاندارد بنابر ضرورت های لازم از منظر ایمنی، بهداشتی، سلامت و اقتصادی جامعه مشمول استاندارد اجباری شده اند و طبق ضوابط مقرر به صورت کنترل ادواری از محصولات نمونه برداری شده و مورد ارزیابی انطباق قرار می گیرند، اما درخصوص استانداردهای تشویقی در مواردی که تولیدکنندگان متقاضی اخذ پروانه کاربرد علامت باشند نسبت به اجرای مراحل مرتبط اقدام شده و پس از اخذ پروانه کاربرد علامت استاندارد، طبق ضوابط اجرایی مقرر هم کنترل و اقدامات لازم انجام می شود.
همچنین درخصوص محصولاتی از جمله فرش دستباف، گلیم و گبه که به صورت سنتی در مناطق متفاوت کشور تولید می شوند طبیعی است که با توجه به تنوع تولید و پراکندگی نوع مواد اولیه، بافنده و... هیچ یک از مشابهت با دیگری برخوردار نبوده به طور طبیعی نمی توان نظارت متحد و ویژه ای را بر این محصولات اعمال کرد.
گفته می شود طی سال های 46 تا 54 برای استانداردسازی محصولات نساجی سنتی همانند فرش و...، پشم، رنگ و ریسیدن پشم قبل از مصرف استاندارد می شد ولی از آن سال تاکنون به فراموشی سپرده شده است. چرا این امر دیگر اجرایی نمی شود؟
از سالیان ابتدای تأسیس مدیریت نساجی و چرم، استانداردهای متفاوتی در زمینه آیین کار، روش های رنگرزی با الیاف طبیعی، مواد اولیه و درجه بندی فرش دستباف تدوین شده است که با توجه به اهمیت موضوع فرش دستباف و نقش تعیین کننده آن در صنایع صادراتی کشور و با همکاری مرکز ملی فرش ایران، وزارت جهاد کشاورزی و دیگر سازمان های ذی ربط، برخی از آن ها بر حسب ضرورت مورد تجدیدنظر قرار گرفته و به هیچ وجه به فراموشی سپرده نشده و دقیقادر سال های اخیر با جدیت خاصی به موضوع پرداخته شده است.