مقدمه:
فرش پازیریک در تابستان 1949م در کوه های آلتایی در دره ای به نام پازیریک و توسط باستانشناس معروف روسی با نام رودنکو کشف شد.
دارای ابعاد 198*200 سانتیمتر و رجشمار 42. گره مورد استفاده ترکی است و برای بافت آن از 5 رنگ:نارنجی،آبی ،سبز،سرخ تیرهو زرد کم رنگ استفاده شده است.محل نگهداری آن موزه آرمیتاژپطرز بوگ روسیه است.
در این تحقیق به بررسی نقوش فرش پازیریک و شباهت تعدادی از آن ها به نقش برجسته ای هخامنشی می پردازیم تا ایرانی بودن این فرش را با ارائه تصویر هر چند بهتر مشخص کنیم.
برای ارائه کامل تر این تحقیق از تعدادی نقوش مورد استفاده در فرش پازیریک و مقایسهء آن با دیگر نقوش اصیل ایرانی نیز نام برده شده است.
هدف تحقیق:
1-اثبات ایرانی بودن فرش پازیریک به روایت تصویر.
2-شباهت نقوش فرش پازیریک و نقش برجسته های تخت جمشید به روایت تصویر
تصویر سوارکار:
در نقوش فرش پازیریک سوارانی را مشاهده می کنید که یکی در میان روی اسب و کنار اسب در حرکت اند. در نقوش تخت جمشید نیز طرح سربازان و اسب ها مشاهده می شود.تفاوتی که در میان این طرح ها و نقوش تخت جمشید وجود دارد دم اسب است. که در نقوش فرش به حالت گره و شبیه به عقرب است که عده ای بر این عقیده هستند که به این دلیل نقوش فرش با طرح های تخت جمشید نمی تواند همخوانی داشته باشد. برای رد این نظریه می توان به نقش فرش و گلیم های بختیاری اشاره نمود که دم اسب به صورت بسته می باشد.
تصویر گوزن:
شباهت گوزن زرد و شاخ پهن ایرانی و شباهت آن به گوزن شمالی در حاشیهء درونی فرش پازیریک. رودنکو اولین کسی بود که این گوزن ها را از تیره گوزن زرد خالدار(Cervus Dama)شناخت. چندی پس از رودنکو کریشمن به شباهت گوزن زرد ایرانی مشهور به گوزن بین النهرینی و گوزن پهن شاخ روزگار ساسانیان توجه یافت که پیکرهء خالدارش با همان شاخ های پهناور بر چندین ظرف سیمین و نیز چند صحنه بر سنگ کنده ی طاق بستان نقش بسته است.
همچنین باستان شناسان انگلیسی* و کاشف نینوا سر آستن هنری لایارد،وجود گوزن شاخ پهن ایرانی را در شمال خوزستان و قلمرو جنوبی بختیاری ها در نیمه سدهء 19 میلادی گزارش کرده است.
»ماجرای شگفت انگیز قالی پازیریک،سیروس پرهام
*در بخش گزارش سفر به ایران از سال 1840تا1842م
تصویر کلی فرش:
در مقاله ای از دکتر علی حصوری* روشن می کند که حاشیه های فرش با چند حاشیه باریک و یک حاشیه پهن در میان آنها در ایران پیدا شده است و اساسا همان دیوارهای مکرر آبادی ها و باغ های فردوس باستانی است.چنانکه مشاهده می کنید قالی پازیریک هم دارای همین نوع حاشیه است.
‹‹معمای پازیریک، دکتر علی حصوری›
*مقاله باغ مینوی فردوس و نقشه فرش ایرانی
ستاره هشت پر:
نظریهء ا:مقایسه
شباهت این نقشه با طرح یکی از پرچم های دوران هخامنش*.
با برش طرح می توان تصویر صلیب آریایی را از آن برداشت کرد
نظریهء2:مقایسه
با برش تصویر می توان نمونهء عینی برش ها را در دست سربازان در نقوش برجسته تخت جمشید که شبیه به گرزهای جنگی می باشد مشاهده کرد.
*تاریخ پرچم ایران نوشته ی بحتور تاش
نظریهء3:مقایسه
4 پر اطراف صلیب وجود دارد با توجه با اینکه قبر های امپراطوران به شکل صلیب بوده و جسد در وسط این صلیب دفن می کرده اند می توان این 4 پر اطراف را به عنوان بال های امپراطوران در نظر گرفت مانند نقش برجستهء کوروش بزرگ در پاسارگاد.این نقش برجسته می تواند نمونهء کامل شدهء این ستاره باشد
حیوانات اساطیری:
وجود حیوانات اساطیری‹‹گریفن›› و شباهت آن با حیوانات اساطیری هنر ایران. در نقوش برجسته تخت جمشید نیز از حیوانات اساطیری به تعدا زیاد استفاده شده
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)