حسابداری صنعتی
این حسابداری که به تدریج و پس از انقلاب صنعتی روی داد در جهت نیاز به دانستن بهای تمام شده محصولات تولیدی بود . دراین نوع از حسابداری هدف اصلی سیستم دانستن ، بهای تمام شده یک واحد از نظر تمامی عوامل هزینه می باشد.
همزمان و همراه با تکامل ابزارها و شیوه های تولید ، در سده های بعد ، روشها و شیوه های هزینه یابی پیشرفته ای ابداع و بکار گرفته شد که هزینه عملیات را به درستی شناسایی نماید.
حسابداری صنعتی امروزه که ثمره این فرآیند شتاب آمیز تکاملی است اصولاْ همان هدف اندازه گیری و گزارش بهای تمام شده محصولات ، خدمات و فعالیت ها را دنبال می کند. شاید مشکل ترین بخش یک سیستم مالی، حسا ب داری صنعتی یا تولید باشد. کنترل حرکت مواد در جریان ساخت، محاسبه دائم هزینه های مستقیم یا سربار، بدست آوردن نسبت های لازم در سرشکن نمودن هزینه ها و ... همه کارهایی پر زحمت و پر هزینه هستند. در بسیاری از مراکز صنعتی کلیه عملیات فوق را در یک انبار گردانی انتهای دوره خلاصه کرده و با کوتاه کردن مسیر پیموده شده توجهی به منافع کنترل لحظه به لحظه عملیات ندارند.
در برنامه سامان با استفاده از منوی تولید ( در نسخه صنعتی ) امکان انجام عملیات تولید به صورت خودکار برای شما فراهم شده است.هدف از سیستم تولید بدست آوردن ارزش موجودی کالای ساخته شده یا به عبارت دیگر قیمت تمام شده کالای فروش رفته میباشد. اصولاً ارزش محصول تولید شده معادل کلیه هزینه های انجام شده جهت تولید آن محصول است. بدست آوردن این ارزش تا زمانی که تک محصول باشیم ساده است اما در مراکز صنعتی که چند محصوله هستند تفکیک هزینه ها به محصولات کاری دشوار خواهد بود. مشکل دیگر نداشتن مبلغ برخی از هزینه ها در زمان تولید است از قبیل برق مصرفی که مبلغ هزینه شده پس از دو ماه طی قبض اعلام میگردد.
این تاخیر باعث میشود که نتوان همزمان با تولید قیمت محصول تولید شده را بصورت واقعی محاسبه کرد و اجبارا باید رو بروش های قیمت گذاری استاندارد آورد.
مدیریت هزینه‌یابی در طول مرحله طراحی و برنامه‌ریزی تولید
در مدیریت هزینه‌یابی بین سازمانی، در طول مرحله طراحی و برنامه‌ریزی تولید می‌بایست ارتباط نزدیکی را بین گروه طراحی و برنامه‌ریزی تولید و مشتریان برقرار نمود.
هدف از این ارتباط این است که به پایین‌ترین بهای تمام شده ممکن در طول مرحله تولید بتوان دست یافت.
تکنیکهای اولیه مدیریت بهای تمام شده برای طراحی و برنامه‌ریزی تولید در ارتباط با تولیدکننده و مصرف‌کننده نقطه عطفی در هزینه‌یابی هدف محسوب میشود.
یکی از پیامدهای هزینه‌یابی هدف این است که با طراحی و برنامه‌ریزی تولید قیمت فروش محصول تعیین میگردد. از آنجا که قیمتها در ارتباط با هزینه‌هایی است که شرکت در بازار با آنها مواجه است، بنابراین بین شرکت و فروشندگان ارتباطی ایجاد میگردد. زمانی که حجم تولید بالا باشد و فروشنده بخواهد سود مناسبی کسب نماید، با طراحی و برنامه‌ریزی تولید میتوان جهت کاهش بهای تمام شده اقدام نمود. جهت کاهش بهای تمام شده بایستی از مخارج اضافی در امر تولید جلوگیری شود.
طراحان و برنامه‌ریزان تولید در ارتباط با اینکه در چه سطحی از تولید می‌توانیم هزینه‌ها را – بدون ایجاد هرگونه خسارت و صدمه‌ای در امر کارایی و کیفیت محصول – کاهش دهیم به بررسی و شناسایی کاهش هزینه‌های تولید می‌پردازند
هزینه های ثابت: به مخارجی اطلاق می شود که بدون در نظرگیری کمیت ستاده، ثابت می‌ماند (مانند هزینه های مربوط به توسعه، اجاره یا خرید تجهیزات).
هزینه های متغیر: به مخارجی اطلاق می شود که با توجه به میزان معاملات انجام شده و یا حجم کالاهای تولید شده تغییر می یابد. این هزینه ها بر حسب تعداد داد و ستدها متغیر است (مثلاً قیمت اضافی برای هر کاوش، با توجه به تعداد کل کاوش های انجام شده تغییر می کند). این نوع هزینه ها با توجه به شیوه های مختلف اجرای سیستم (مانند نحوه همکاری با مراجعه کننده یا با پایگاه اطلاعاتی) نیز تغییر می یابند.
فنون قیمت گذاری
سه راهبرد در قیمت گذاری کالاها و خدمات اطلاع رسانی مناسب است:
قیمت گذاری بر اساس هزینه متوسط که هم هزینه های ثابت و هم هزینه های متغیر را شامل می شود و برنامه قیمت گذاری نسبتاً ساده است.
تبعیض قیمتی که در آن قیمت بر طبق معیارهای معینی تغییر می یابد اما اعمال این فن مشکل است (برای نمونه می توان از تخفیف های ویژه هواپیمایی، انواع مختلف نرخ ها در زمانی که فعالیت های تجارتی به حداقل می رسد و غیره نام برد).
قیمت گذاری بر اساس هزینه نهایی که در آن قیمت از هزینه متوسط ثابت تر و پایین تر است و تمام هزینه خدمات اطلاع رسانی را جبران نمی کند.
حسابداری صنعتی اساساً دارای سه حوزه اصلی است: 1 - هزینه یابی محصولات و سیستم های هزینه یابی نظیر سیستم هزینه یابی مرحله ای و سیستم هزینه یابی سفارش کار؛
2 - هزینه یابی برای تصمیم گیریهای نامکرر نظیر تصمیمات قیمت گذاری و تصمیم گیری درباره طرحهای سرمایه ای؛
3 - بکارگیری اطلاعات مرتبط با هزینه ها برای برنامه ریزی و ارزیابی عملکرد نظیر بودجه بندی فعالیتها و تحلیل انحراف هزینه ها از استانداردهای مربوط
سیستم های هزینه یابی منطبق با سیستم تولید انتخاب میشود برخی شرکت‌ها فقط هزینه‌یابی سفارش کار برخی شرکت‌ها فقط هزینه‌یابی مرحله‌ای برخی شرکت‌ها هر دو سیستم سفارش کار و مرحله‌ای در سیستم هزینه‌یابی مرحله‌ای معمولاٌ خط تولید نیز به صورت فرضی از هم تفکیک میشود در این سیستم انقطاع زمانی خاصی برای تولید پیش‌بینی نشده‌است پس باید برای تعیین بهای تمام شده محصولات، زمان را به صورت فرضی تفکیک کرد وجود یک انقطاع زمانی در بین سفارش‌ها ، فرصت بسیار خوبی برای قطع کردن فرآیند هزینه ها وجمع کردن آنها با هم و تعیین بهای سفارش به‌شمارمی‌رود
نمودار جریان هزینه‌ها در سیستم مرحله‌ای
مواد مستقیم
دستمزد مستقیم
سربار کارخانه
مرحله اول
مرحله دوم
مرحله سوم
کالای ساخته شده
کالای فروش رفته
نحوه هزینه‌یابی در سیستم مرحله‌ای
حالت اول - عدم وجود کالای درجریان ساخت در ابتدا و پایان دوره
حالت دوم- وجود کالای درجریان ساخت فقط در پایان دوره
هر یک از نقاط عطف فرآیند تولید می‌تواند به عنوان یک مرحله جداگانه شناسایی شود. میزان تفکیک فرآیند به سطح اطلاعات و دانش استفاده کنندگان بستگی خواهد داشت
شروع فرآیند
محصول مرحله اول
محصول مرحله دوم
اتمام فرآیند
محصول
مرحله اول
مرحله دوم
مرحله سوم