چکیده : این تحقیق به منظور بررسی اثر گوه خارجی به همراه ساپورت مفصل ساب تالار بر روی زاویه فموروتیبیال در بیماران مبتلا به واروس دفورمیتی زانو ناشی از استئوآرتروز صورت گرفته است. به همین منظور اثر این نوع گوه با گوه خارجی داخل کفشی مقایسه گردید مدت انجام مطالعه 8 هفته بود و افراد مورد مطالعه بیماران مبتلا به استئو آرتروز زانو بودند که بصورت تصادفی بر حسب اولویت مراجعه به دو گروه تقسیم گردیدند . از اندازه گیری زاویه فموروتیبیال از روی بدن برای بدست امدن مقدار این زاویه استفاده گردید برای بررسی کیفی بیماران از پرسشنامه koos که شامل موارد درد، فعالیت های روزانه ، علائم بیمار، کیفیت زندگی است استفاده شد ارزیابی دو مرحله قبل و بعد از درمان برای هر گروه صورت گرفت.
20 بیمار در این تحقیق شرکت داشتند . در مرحله اول و شروع تحقیق هیچگونه تفاوتی در زاویه فموروتیبیال و درد و فعالیت های روزانه و کیفیت زندگی(85=p) و علائم بیماری بین دو گروه وجود نداشت و دو گروه کاملا همگن بودند بعد از 8 هفته گروهی که گوه خارجی با ساپورت ساب تالار دریافت کرده بود بطور معنی داری افزایش زاویه فموروتیبیال وافزایش فعالیت های روزانه و کیفیت زندگی و علائم بیماری را نسبت به گروه دیگر نشان دادند ولی در مورد درد اگر چه درد در گروه ساپورتی کاهش پیدا کرده بود ولی از لحاظ آماری تفاوت معنی داری بین دو گروه مشاوره نشد این نتایج بیان می دارد که گوه خارجی به همراه ساپورت مفصل ساب تالار باعث حفظ اصلاح والگوسی زاویه فموروتیبیال در بیماران مبتلا به واروس دفورمیتی ناشی از آرتروز زانو می شود و نتایج درمانی و کلینکال بهتری نسبت به گوه تنها خواهد داشت.
مقدمه :
استئوآرتروز زانو یکی از عمده دلایل از کارافتادگی در بالغین محسوب می گردد(1). دلایل متعددی در پیشرفت این بیماری موثر هستند، اما راستای زانو در این میان از اهمیت خاصی برخوردار است. انحرافات واروس و والگوس باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری میشود(2). در یک زانو با راستای طبیعی در حین راه رفتن نیروها و فشار های دینامیکی بصورت نامتقارنی بین دوکندیل زانو تقسیم می شوند بطور کلی فشار وارد بر کندیل داخلی بیشتر است(3). دفورمیتی واروس باعث افزایش هرچه بیشتر این فشارها بر روی کندیل داخلی می شود(4). بیماران مبتلا به آرتروز زانو معمولا دچار درگیری در یکی از سطوح مفصلی می شوند که در این میان درگیری سطح مفصلی داخلی ده برابر سطح مفصلی خارجی است(5).
یکی از اولین درمان های توانبخشی که برای این بیماری مطرح می شود درمان مکانیکال واستفاده از گوه های خارجی بصورت کفی در داخل کفش است. کیتینگ[1] (6) گزارش کرده است که 61 درصد از بیمارانی که از گوه خارجی استفاده کرده اند دردشان کاهش یافته است. یاسودا[2]و ساساکی[3](7) بیان کردند که کاری که گوه خارجی انجام می دهد کاهش فشار از روی سطح مفصل داخلی است و نیز باعث برداشتن کشش از روی ساختارهای خارجی زانو می شود و این امر است که باعث کاهش درد می شود و این کفی ها باعث اصلاح زاویه فموروتیبیال نمی شوند. این چنین به نظر می رسد که حین استفاده از کفی حرکت تالوس مانع از اصلاح والگوسی پاشنه و در نتیجه اعمال نیروی والگوسی زانو می شود. ویس[4] (8) در تحقیق خود بیان کرده است که استفاده از یک بانداژ و یا بریس حرکات تالوس را محدود می نماید. در این مطالعه استفاده از ساپورت های مچ پا باعث کاهش تیلیت تالوس از 3/13 درجه به 9/4 درجه گردید. بنابراین با توجه به مطالعات فوق این نظریه مطرح می گردد که استفاده از گوه خارجی به همراه یک ساپورت مچ پا باعث انتقال بهتر نیروهای اصلاحی به زانو می گردد. (شکل 1)
شکل(1). استفاده از کفی های گوه خارجی باعث اصلاح واروس دفورمیتی در زانو نمی شود ( a,b ) چون گشتاور والگوسی در مفصل ساب تالار ایجاد شده و این نیرو را خنثی می نماید ( d) وقتی حرکات تالوس بکمک ساپورت مچ پا محدود گردد نیروی والگوسی که کفی در پاشنه ایجاد می کند به زانو منتقل می گردد. ( e,c)
در این مطالعه سعی شده است اثر گوه خارجی به همراه ساپورت مفصل ساب تالار در اصلاح زاویه فموروتیبیال و به دنبال آن علائم بیماری مورد بررسی قرار گیرد.
روش انجام مطالعه :
در این تحقیق بیماران برحسب اولویت مراجعه بصورت تصادفی به دو گروه تقسیم شده اند. یک گروه گوه خارجی بصورت کفی و گروه دیگر گوۀ خارجی به همراه ساپورت مفصل ساب تالار دریافت کرد تعداد بیماران 20 نفر بود که 8 نفر زن و 12 نفر مرد بودند.زاویه فموروتیبیال از روی بدن اندازه گیری شد بدین صورت که ASIS ، وسط پتلا و برجستگی تیبیا روی بدن مشخص گردید سپس بکمک یک نقاله فک بلند این زاویه اندازه گیری شد این کار برای هر گروه دوبار یک بار قبل و یک بار بعد از درمان صورت گرفت. برای ارزیابی کیفی از پرسشنامه KOOS[5] که شامل موارد درد، فعالیت روزانه، کیفیت زندگی و علائم بیماری است استفاده گردید این پرسشنامه هم دوبار برای دو گروه و قبل و بعد از درمان با کمک درمان گر تکمیل گردید. بیماران در جلسه اول مراجعه ابتدا پرسشنامه را تکمیل می کردند چنانچه موفق به کسب حداقل نمره 30 از 100 پرسشنامه می شدند بعنوان شرط اول ورود به تحقیق وارد مطالعه میگردیدند سپس سایر ملاکهای غربالگری از جمله بررسی پا از نظر عدم وجود صافی، Pes Covus ، هالوکس ریجیدوس مورد بررسی قرار می گرفت بیماران نباید بیش از 60 سال سن داشته باشند باید قادربه راه رفتن بدون عصا و بطور مستقل می بودند و نیز از درمان ارتزی دیگری بصورت همزمان استفاده نمی کردند در ضمن نباید سابقه جراحی استئوتومی تیبیا و یا شکستگی سطح مفصلی زانو داشته باشند. با لحاظ کردن موارد فوق بیمار وارد تحقیق می شد و متغیرهای زمینه ای وزن، قد، جنس، شاخص جثه و سایر اطلاعات جمعیت شناسی بیمار به همراه رضایت نامه بیمار در پرونده درج می گردید. به بیمارانی که در گروه ساپورتی قرار می گرفتند هرگز گفته نمی شود که روش درمانی آنها احتمالا اثر درمانی بهتری را خواهد داشت در ضمن تمام بیماران از نظر دریافت داروهای مسکن و ضد التهابی بررسی می شدند