دانلود تحقیق گیاهان دارویی

پیشگفتار:

استفاده از گیاهان به عنوان دارو برای پیشگیری و درمان بیماری ها از روزگاران کهن مورد توجه متخصصان طب سنتی قرار داشته و تا ابتدای قرن شانزدهم معتبرترین روش برای درمان بیماری ها به شمار می رفته است. ابوعلی سینا از نخستین دانشمندانی است که در کتاب قانون به شرح و بررسی علمی خواص درمانی گیاهان پرداخته است. قانون ابن سینا همراه با کتاب الحاوی که از سوی رازی به رشته ی تحریر درآمد، منابع ارزشمند طب گیاهی بوده و قرنها به عنوان کتاب مرجع مورد استفاده دانشمندان غربی قرار گرفته است.

قرن شانزدهم با آغاز نگرش های نوین در علم پزشکی همراه بود. در نتیجه ظهور دیدگاههای جدید درمان، کم کم روشهای درمان بیماری ها با گیاهان کنار گذارده شد و استفاده از داروهای تازه هم مشکلات خاص خود را داشت. عوارض جانبی بسیار زیاد داروهای شیمیایی و گرانی آنها موجب گرایش مجدد مردم به طب گیاهی شد. در قرن اخیر پیشرفت عمده ای در بهره گیری از گیاهان دارویی حاصل شده است و آزمایشگاه های مجهز در سراسر جهان برای بررسی اثرات این داروها به کار و فعالیت مشغولند.

شاید برای بسیاری از مردم قابل تصور نباشد که وجود انواع داروهای شیمیایی در بسته بندی های رنگارنگ حاصل تحقیق بر روی اجزای مؤثر گیاهان دارویی است. طبق آمار حدود 25 درصد از داروهای تجویز شده از سوی پزشکان در ایالات متحده حداقل شامل یک جزو مستقل از گیاهان هستند. بعضی از این داروها از عصاره گیاهان تهیه شده و گروهی دیگر از این داروها از ترکیبات شیمیایی با منشأ گیاهی ساخته می شوند. آمار استفاده از داروهای گیاهی در سال های اخیر قابل توجه است. سازمان بهداشت جهانی1 تخمین می زند که در حال حاضر 80 درصد جمعیت جهان یعنی حدود 4 میلیارد نفر از طب گیاهی در درمان بیماری ها استفاده می کنند. این سازمان خاطر نشان می سازد که از حدود 119 داروی گیاهی حدود 74 مورد آن دقیقا همانند کاربرد آنها در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. همین موضوع موجب شده است که هم اکنون تحقیقات گسترده ای از سوی شرکت های داروسازی روی خواص درمان گیاهان مناطق مختلف جهان انجام گیرد. هم چنین مواد مشتق از گیاهان نقش عمده ای در صنعت داروسازی دارند. چنین داروهایی برای درمان بیماری های قلبی، فشار خون بالا، انواع دردهای مزمن، آسم و دیگر بیماری ها به کار می روند.

در این تحقیق سعی شده خواص تعدادی از گیاهان دارویی که در ایران بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند مورد بررسی، و مواردی از مصرف آنها برای درمان بیماری ها بیان شود.

مقدمه:

داروشناسی عبارت از کاربرد توأم رشته های مختلف علمی به منظور دستیابی به دانش داروها از نظرات گوناگون می باشد. می توان داروشناسی را به عنوان یک علم کاربردی که سر و کار آن با علوم بیولوژی، بیوشیمی و امور اقتصادی داروهای طبیعی و ترکیبات متشکله ی آنهاست، تعریف کرد. در حقیقت باید گفت که داروشناسی مطالعه ی داروهایی است که منشأ آنها از نباتات و حیوانات می باشد.

داروهای گیاهی را عمدتا بر اساس مبانی زیر تقسیم بندی می کنند:

1-     شکل ظاهری: در این روش داروها را از روی شکل ظاهری اندام های مختلف گیاهان مانند ریشه ها، برگها یا غده ها طبقه بندی می نمایند.

2-    خانواده های گیاهی: تعداد زیادی از خانواده های گیاهی دارای صفات بسیار مشخص و مشترکی هستند و بدین وسیله می توان داروهای حاصل از آنها را در یک زمان مورد مطالعه و بررسی قرار داد.

3-    کاربرد درمانی: در این طبقه بندی داروها صرفنظر از شکل ظاهری، خانواده های گیاهی یا ساختمان شیمیایی یک جا مورد مطالعه قرار می گیرند. در این روش بیشتر به گیاهان مقوی، مدر، مسهل، آرام بخش و مهوع توجه می شود.

4-  ترکیبات شیمیایی: یکی از مناسب ترین روش های طبقه بندی گیاهان دارویی طبقه بندی بر اساس ترکیب شیمیایی است. گیاهان دارویی دارای ترکیبات بسیار متنوعی هستند که دسته ای از این مواد دارای اثر درمانی و تعدادی از نظر واکنش های شیمیایی دارای اثر می باشند.

امروزه داروهای گیاهی به یکی از اشکال دم کرده، جوشانده، عصاره، پودر، شربت، پماد، ضماد و اسانس (اغلب به صورت تقطیر با بخار آب) مصرف و در بازار موجود می باشند.

نام گیاه: آویشن

نام انگلیسی:                                                                                                               Thyme

نام علمی:                                                                                                                   Thyme

آویشن نامی آشنا برای بسیاری از انسان هاست. چه گیاه شناسان و افرادی که به نحوی با گیاهان در ارتباط هستند و چه افراد عادی که به دلیل موارد مصرف این گیاه در زندگی روزمره با آن آشنایی دارند.

آویشن به صورت درختچه ای کوتاه و پرشاخه است که شاخه های علفی آن پوشیده از برگ هایی در قسمت فوقانی ساقه و گل های ریز آن به طور چتری و منفردی می رویند.

از آویشن یک اسانس یا روغن تهیه می کنند که ممکن است به رنگ قرمز، زرد  یا بی رنگ باشد و در پزشکی استفاده های فراوانی از آن به عمل می آید. از جمله که خاصیت ضد نفخ و ضد قارچ داشته و ضد میکروب های حصبه، دیفتری، کلی باسیل و سینه پهلو است. این گیاه آنتی ویروس و برای رفع آماس چشم، درمان خونریزی بینی، درمان سیاه سرفه و زخم های دهان و مهمتر از همه برای پیشگیری از سرطان بسیار مفید است.

آویشن از طریق تقسیم بوته تکثیر و می توان آن را در مقیاس وسیعی در برخی از نقاط ایران کشت کرد که معروف ترین آن آویشن شیرازی است. البته این گیاه در اروپا، اسپانیا و ایتالیا نیز پرورش داده شده و به مصارف دارویی و خوراکی می رسد.

نام گیاه : بابا آدم

نام انگلیسی :                                                                                                                                                                                                           Burdock

نام علمی :                                                                                                      Arctium                                                                     lappa

بابا آدم که فیل گوش نیز نامیده می شود، گیاهی است علفی و دوساله که ارتفاع ساقه ی آن تا 5/1 متر هم می رسد. این گیاه به حالت وحشی در دشت ها و نواحی معتدل و مرطوب در اروپا و آسیا به خوبی می روید اما در معرض نور و خاک، خشک و پژمرده می شود.

ساقه ی آن شبیه پوست مار بوده و پوشیده از کرکهای خشن و زبر می باشد و برگ های آن بسیار بزرگ و پهن به حالت افتاده روی ساقه قرار دارند. رنگ برگها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ است و هرچه به طرف انتهای برگ نزدیک می شویم تیره تر می شود.

ریشه ی باباآدم دارای رزین1، قند،آهن، کلسیم و ویتامین می باشد. به همین دلیل از ریشه های خشک شده ی یکساله ی این گیاه که دارای رنگ سبز مایل به قهوه ای هستند برای درمان آبله، آبله مرغان، سرخچه، مخملک، آلرژی، نقرس، سرگیجه، رماتیسم و رفع ناراحتی های ریوی و گلودرد استفاده می شود. ریشه ی باباآدم بهترین تصفیه کننده ی خون و علاج کم خونی و رنگ پریدگی است و بالاخره ضد سرطان بودن این گیاه را می توان از مهمترین خواص آن دانست. در سالهای اخیر ریشه ی باباآدم را به صورت چای گیاهی نیز بکار می برند.

1- Resin

نام گیاه : پیاز

نام انگلیسی :                                                                                                             Onion                                                                                 

نام علمی :                                                                                                          Allium Cepa

پیاز گیاهی است دوساله دارای برگهای توخالی و استوانه ای شکل که ارتفاع ساقه ی آن به یک متر می رسد. گل های پیاز به رنگ سفید یا بنفش به صورت چتر در انتهای ساقه قرار دارند.

این گیاه در حال حاضر در تمام نقاط دنیا کشت می شود ولی گفته می شود که منشأ آن از ایران و افغانستان بوده و از آنجا به دیگر نقاط دنیا راه یافته است.

پیاز دارای قند، کلسیم، سدیم، پتاسیم، ید، سیلیس1، آهن و فسفر می باشد. بر همین اساس از آن برای درمان آبسه، سوختگی، خارش و آبریزش چشم، سنگینی گوش، بی اشتهایی، نفخ معده و روده و بیماری های کلیه و مجرای ادرار استفاده می شود. این گیاه باکتری کش بوده و برای تسکین درد نیش حشرات نیز بسیار مفید است. همچنین از آن برای درمان سرطان کبد، یبوست و ازدیاد فشار خون استفاده های فراوانی به عمل می آید. پیاز با دارا بودن انسولین میزان قند خون را پایین می آورد به همین دلیل است که بیماران دیابتی باید هر روز از آن استفاده کنند.

1- SiO2

نام گیاه : دارچین

نام انگلیسی :                                                                                                                                                                                   Cinnamon

نام علمی :                                                                                             Cinnamo Zelanicum

درخت دارچین به صورت وحشی روییده و ارتفاعش به 9 متر می رسد. برگ های آن سبز درخشان بوده و میوه اش گوشت دار است. از برگ ها و سرشاخه های درخت دارچین نوعی اسانس تهیه می شود که در پزشکی کاربردهایی دارد.

دارچین از قدیم الایام در دنیا بکار می رفته و برای درمان امراض مختلف مصرف می شده است. با وجود اینکه این گیاه در ایران کشت نمی شود ولی استفاده ی مردم از آن بسیار گسترده است. یکی از انواع مهم دارچین، دارچین سیلان است که به عنوان طعم دهنده و اسانس مورد استفاده قرار می گیرد.

دارچین رمز جوانی است و مصرف روزانه آن انسان را سلامت نگه می دارد. این گیاه در درمان گزش عقرب و پرش چشم استفاده می شود. همچنین برای تسکین درد دندان های پوسیده و درمان قلنج روده بسیار مؤثر است. دارچین بهترین دارو برای دردهای عضلانی بوده و امروزه نیز کرم هایی به بازار آمده که حاوی دارچین است و برای رفع درد بکار می رود. این گیاه به علت دارا بودن Cinnamodehyde بر روی انسان اثر آرام کننده و شادی بخش دارد و می توان گفت والیوم گیاهی است. دارچین رگ ها را باز کرده و اثر خوبی در گردش خون دارد و بالاخره باید از مهم ترین خواص آن به ضد سرطان بودنش اشاره کرد.

نام گیاه: زعفران

نام انگلیسی :                                                                                                                         Saffron

نام علمی :                                                                                                      Crocus Sativas

زعفران گیاهی است پایا با ارتفاع حدود 30 سانتی متر که دارای برگهای دراز و گلهای ارغوانی و منظم می باشد. این گیاه به صورت مرغوب و درجه دو یا نامرغوب تولید و مصرف می شود.

زعفران که به گل سلامتی، سلطان ادویه ها و طلای سرخ معروف است ارزشمندترین رستنی ایران و نشأت گرفته از دامنه های الوند می باشد. کشت زعفران در ایران به سالهای قبل از میلاد برمی گردد و در مناطق بسیار کم باران ایران که دارای زمستان سرد و تابستان گرم هستند گسترش و در کشورهای یونان و ایتالیا کم و بیش رواج دارد.

ترکیبات سازنده ی زعفران عبارت از قندها، مواد معدنی، ویتامین ها، چربی ها و روغن های فرار است. بر همین اساس از آن برای درمان ریزش اشک و خارش چشم، تقویت بینایی و تسکین درد گوش استفاده می کنند. این گیاه ضد درد، بی خوابی، تشنج و صرع است و خونریزی بینی را برطرف می سازد. مهم ترین خاصیت زعفران که از قدیم الایام از آن استفاده شده است درمان افسردگی می باشد. همچنین باعث تسریع زایمان شده و آرام بخش و خواب آور است. از زعفران به عنوان مدر و پاک کننده ی کلیه و مثانه نیز می توان استفاده کرد.