کار گاو آهن چیست؟
خاک شیاری را که ایجاد میکند از زمین جدا کرده و آن را بلند میکند وسپس بر می گرداندو اعمال زیر را به ترتیب انجام میدهد:
1-خاشاک را زیر خاک میکند.
2-موجب تهویه خاک می شود.
3-موجب افزایش نفوذ و جریان آب در خاک می شود.
4-علف های هرز را از بین می برد.
5-حشرات و تخم انها را از بین می برد.
6-کودهای مختلف را با خاک مخلوط میکند.
7-بستر مناسبی را برای بذر ایجاد می کند.
8-ریشه ها و ساقه ها را به سطح خاک آورده و باعث پوسیدگی انها می شود.
گاوآهن اولین وسیله ای است که در تهیه بستر به کار میرود و در راس خاک ورزی اولیه قرار دارد. در حال حاضر چهار نوع گاوآهن قابل بررسی و تشخیص است:
1- گاوآهن برگردان دار
2-گاوآهن بشقابی
3-گاوآهن دوار
4-گاوآهن چیزل
قسمت های مهم تشکیل دهنده گاوآهن برگردان دار : خیش-ساقه-ضمایم گاواهن-شاسی یا قاب
شامل یک سطح خمیده و شیب دار به نام صفحه برگردان است که در جلو و پائین آن تیغه تیز و برنده ای بنام سوک واقع می باشد. سوک بطور مایل و با زاویه ای تنگ تر از 90 درجه نسبت به جهت حرکت گاو آهن واقع است. ممکن است در جلو گاو آهن قطعه قمه ای شکل و یا یک دیسک به نام پیش بر کاردی قرار داشته باشد که به باز کردن و شکافتن خاک کمک می نماید. گاوآهن بوسیله تراکتور و یا دام کشیده شده و در خاک فرو می رود. ستونی از خاک که توسط سوک بریده می شود، بر روی صفحه برگردان بالا می رود و ضمن این که خاک از هم پاشیده می شود به سمت راست گاو آهن بر می گردد. گاوآهن هائی که توسط تراکتور کشیده میشوند از چند واحد گاو آهن تشکیل گردیده اند که بر روی شاسی مشترکی قرار دارند عرض کار هر واحد گاوآهن از 18 تا 45 سانتیمتر تغییر می کند.
گاوآهن سوکی(برگردان دار) خاک را بطورکامل زیر و رو کرده، خاک سطحی را به زیر و خاک عمقی را به سطح می آورد. این دستگاه بهترین وسیله برای دفن بقایای گیاهی و بازکردن ذرات خاک از یکدیگر است. در عین حال استفاده از گاوآهن سوکی نتایجی در بر دارد که ممکن است در بعضی شرایط مطلوب نباشند. آوردن خاک عمقی به سطح سبب اتلاف رطوبت خاک عمقی می گردد. چنین وضعی مناسب شرایط دیم کاری و یا محدودیت دسترسی به آب آبیاری نیست. به کارگیری گاوآهن سوکی در اراضی گاورو خاک را بصورت ذرات کوچکی در می آورد و خاک در معرض فرسایش آبی و بادی قرار می گیرد. هزینه کار این نوع گاوآهن نیز زیاد است. بطورکلی از گاو آهن سوکی هنگامی استفاده می شود که نرم بودن خاک تا عمق زیادی (که در اغلب موارد از 30 سانتیمتر تجاوز نمی کند) ضروری بوده و اختلاط کامل بقایا با خاک هدف باشد
ضمایمی که در گاو اهن برگردان دار استفاده میشوند عبارتند از:پیش برها-پیش خیش ها-پیش بر بشقابی مقعر-صفحه خاشاک-دنباله صفحه برگردان-ریشه بر- قلاب علف هرز-چرخ میزان
مشخصات فنی گاواهن برگردان دار:
نام: گاوآهن برگردان‌دار
نام اتصال: سوارشونده (هیدرولیکی)
قابلیت اتصال: جزء گروه اول و دوم
نوع از نظر کار: گاوآهنی است چندمنظوره برای انجام کارهای عمومیسایر مشخصات:
توجه: سازنده مجاز به تغییر مشخصات فنی اعلام شده بدون اعلام قبلی خواهد بود.
گاواهن بشقابی
قطعات اصلی گاواهن های بشقابی:یاتاقان بشقاب-چرخ شیار عقب-ساقه بشقاب -شاسی-محور عرضی جلو گاواهن-دکل-پایه-چرخ تثبیت عمق-پیچ تنظیم عرض برش-پیچ تنظیم عمق شخم-سیلندر های هیدرولیکی کنترل از راه دور.
آهن بشقابی برای انجام خاک ورزی اولیه مورد استفاده قرار می گیرند و کار آنها تا حدودی شبیه به کار گاواهن های برگردان دار می باشد این گاوآهنها از یک سری بشقاب های مقعر گردنده که به صورت انفرادی و جدا از هم بر روی یکشاسی قرار گرفته اند تشکیل می گردند عمق کار بشقاب ها به وسیله یک یا چند چرخ ویا توسط سیستم های هیدرولیک تراکتور کنترل می شوند
اصول کار با گاو آهن بشقابی در هنگام کار با گاو آهن بشقابی خاک و خاشاک توسط عمل چرخش بشقاب ها قطع و جا به جا می شود چنانچه بشقاب ها بدون صفحه تمییز کن کار کنند بیشتر عمل مخلوط کردن خاک بریده شده را انجام می دهند تا برگرداندن خاک در صورت استفاده از صفحه تمییز کن برگردان دار خاک شبیه انچه که در گاوآهن های برگردان دار انجام می شوئد برگردانده می شود البته عمل برگرداندن خاک به خوبی گاوآهن های برگردان دار صورت نمی گیرد گاواهن های بشقابی باید با سرعتی نسبتا کم و یکنواخت کار کنند تا عمل برش و عرض برش را کنترل کنند این گاو آهن ها در سرعتهای زیاد خوب کار نمی کنندو ضمنا سرعت زیاد باعث تقلیل در عمق شخم می شود
انواع گاوآهن های بشقابی گاو آهن های بشقابی معمولا دارای 1 تا7 بشقاب مقعر می باشند که عرض برش هر بشقاب ممکن است بین حدود 30.5تا18.5 سانتی مترباشد .بشقابها معمولا در اندازه های مختلف به قطر 96.5تا61 سانتی متر دردسترس هستند. تقعر بشقاب ها معمولا بین16.5تا9 سانتی متر وضخامت آنها بین 6.5تا5 سانتی متر است . حداکثر عمق کار بشقاب ها،حدود 3/1قطر آنهاست.
هر واحد گاوآهن بشقابی یا دیسکی شامل صفحه ای بزرگ و کاسه ای شکل است به قطر 50 تا 95 سانتیمتر که در طول یک محور مرکزی می چرخد. ستونی از خاک که توسط لبه تیز بشقاب بریده می شود در سطح شیب دار بشقاب بالا رفته و ضمن این که از هم پاشیده می شود به سمت راست گاوآهن بر می گردد. معمولاً چند واحد گاو آهن بشقابی روی یک شاسی قرار دارند و دستگاه با تراکتور کشیده میشود. چون طی حرکت در زمین و در اثر نیروی ناشی از مقاومت خاک، بشقابی به حول محور خویش می چرخد، گاو آهن بشقابی با سهولتی بیش از گاو آهن سوکی در خاکهای خشک، متراکم و چمنی پیش میرود. میزان برگشت و خرد شدن خاک تابع زاویه برخورد بشقاب با خاک است و هر چه سطح بشقاب با جهت حرکت تراکتور زاویه عمودتری بسازد، برگشت خاک کاملتر خواهد بود. از این تغییر زاویه برای انجام نیمه شخم استفاده می کنند. گاو آهن های بشقابی که بطور مایل نسبت به جهت حرکت تراکتور در خاک پیش می روند به گاو آهنهای بشقابی یک طرفه موسومند.
گاوآهن چیزل(شفره ای)
کار اصلی یک گاواهن چیزل نسبت به کاری که با یک چوبدست چنگالی شکلتوسط انسان اولیه شکل می گرفت کمی تغییر یافته است.قولاد جایگزین چوب شده و تراکتور جایگزین توان بدنی. اما هدف از استفاده هنوز بهم زدن و تهویه خاک همراه با کمی زیر و رو کردن آن است.
این گاوآهن ها از دو قسمت مهم شاسی و شاخه ها تشکیل شده است و هر شاخه به نوبه خود تشکیل شده از یک ساقه و یک تیغه است.شاخه ها تعدادی اسکنه کوچک را که روی یک شاسی سوار شده باشند کولتیواتور پاشنه ای گویند. مجموعه ای از اسکنه های متوسط را که روی یک شاسی سوار شده اند گاوآهن قلمی گویند.