مزایای ساختمان فلزی:
مقاومت زیاد: مقاومت قطعات فلزی زیاد بوده و نسبت مقاومت به وزن از مصالح بتن بزرگتر است ، به این علت در دهانه های بزرگ سوله ها و ساختمان های مرتفع ، ساختمانهائی که برزمینهای سست قرارمیگیرند ، حائز اهمیت فراوان میباشد .
خواص یکنواخت : فلز در کارخانجات بزرگ تحت نظارت دقیق تهیه میشود ، یکنواخت بودن خواص آن میتوان اطمینان کرد و خواص آن بر خلاف بتن با عوامل خارجی تحت تاثیر قرار نمی گیرد ، اطمینان در یکنواختی خواص مصالح در انتخاب ضریب اطمینان کوچک مؤثر است که خود صرفه جو یی در مصرف مصالح را باعث میشود .
دوام : دوام فولاد بسیار خوب است ، ساختمانهای فلزی که در نگهداری آنها دقت گردد . برای مدت طولانی قابل بهره برداری خواهند بود .
خواص ارتجاعی : خواص مفروض ارتجاعی فولاد با تقریبی بسیار خوبی مصداق عملی دارد . فولاد تا تنشهای بزرگی از قانون هوک بخوبی پیروی مینماید . مثلآ ممان اینرسی یک مقطع فولادی را میتوان با اطمینان در محاسبه وارد نمود . حال اینکه در مورد مقطع بتنی ارقام مربوطه چندان معین و قابل اطمینان نمی باشد .
شکل پذیری : از خاصیت مثبت مصالح فلزی شکل پذیری ان است که قادرند تمرکز تنش را که در واقع علت شروع خرابی است ونیروی دینامیکی و ضربه ای را تحمل نماید ،در حالیکه مصالح بتن ترد و شکننده در مقابل این نیروها فوق العاده ضعیف اند. یکی از عواملی که در هنگام خرابی ،عضو خود خبر داده و ازخرابی ناگهانی وخطرات ان جلوگیری میکند.
پیوستگی مصالح : قطعات فلزی با توجه به مواد متشکله آن پیوسته و همگن می باشد و ولی در قطعات بتنی صدمات وارده در هر زلزله به پوشش بتنی روی سلاح میلگرد وارد میگردد ، ترکهائی که در پوشش بتن پدید می آید ، قابل کنترل نبوده و احتمالا" ساختمان در پس لرزه یا زلزله بعدی ضعف بیشتر داشته و تخریب شود .
مقاومت متعادل مصالح،مقاومت : مصالح فلزی در کشش و فشار یکسان و در برش نیز خوب و نزدیک به کشش و فشار است .در تغییر وضع بارها، نیروی وارده فشاری ، کششی قابل تعویض بوده و همچنین مقاطعی که در بار گذاری عادی تنش برشی در انها کوچک است ، در بارهای پیش بینی شده ،تحت اثر پیچش و در نتیجه برش ناشی از ان قرار میگیرند. در ساختمانهای بتنی مسلح مقاومت بتن در فشار خوب ، ولی در کشش و یا برش کم است. پس در صورتی که مناطقی احتمالا تحت نیروی کششی قرار گرفته و مسلح نشده باشد تولید ترک و خرابی مینماید.
انفجار : در ساختمانهای بارهای وارده توسط اسکلت ساختمان تحمل شده ، از قطعات پرکننده مانند تیغه ها و دیواره ها استفاده نمی شود . نیروی تخریبی انفجار سطوح حائل را از اسکلت جدا می کند و انرژی مخرب آشکار میشود ، ولی ساختمان کلا" ویران نخواهد گردید . در ساختمانهایی بتن مسلح خرابی دیوارها باعث ویرانی ساختمان خواهد شد .
تقویت پذیری و امکان مقاوم سازی : اعضاء ضعیف ساختمان فلزی را در اثر محاسبات اشتباه ، تغییر مقررات و ضوابط ، اجراء و .... میتوان با جوش یا پرچ یا پیچ کردن قطعات جدید ، تقویت نمود و یا قسمت یا دهانه هائی اضافه کرد .
شرایط آسان ساخت و نصب : تهیه قطعات فلزی در کارخانجات و نصب آن در موقعیت ، شرایط جوی متفاوت با تمهیدات لازم قابل اجراء است .
سرعت نصب : سرعت نصب قطعات فلزی نسبت به اجراء قطعات بتنی مدت زمان کمتری می طلبد .
پرت مصالح : با توجه به تهیه قطعات از کارخانجات ، پرت مصالح نسبت به تهیه و بکارگیری بتن کمتر است .
وزن کم : میانگین وزن ساختمان فولادی را می توان بین 245 تا 390 کیلوگرم بر مترمربع و یا بین 80 تا 128 کیلوگرم بر مترمکعب تخمین زد ، درحالی که در ساختمانهای بتن مسلح این ارقام به ترتیب بین 480 تا 780 کیلوگرم برمترمربع یا 160 تا 250 کیلوگرم برمترمکعب می باشد .
اشغال فضا : در دو ساختمان مساوی از نظر ارتفاع و ابعاد ، ستون و تیرهای ساختمانهای فلزی از نظر ابعاد کوچکتر از ساختمانهای بتنی میباشد ، سطح اشغال یا فضا مرده در ساختمانهای بتنی بیشتر ایجاد میشود .
ضریب نیروی لرزه ای : حرکت زمین در اثر زلزله موجب اعمال نیروهای درونی در اجزاء ساختمان میشود ، بعبارت دیگر ساختمان برروی زمینی که بصورت تصادفی و غیر همگن در حال ارتعاش است ، بایستی ایستایی داشته و ارتعاش زمین را تحمل کند . در قابهای بتن مسلح که وزن بیشتر دارد ، ضریب نیروی لرزه ای بیشتر از قابهای فلزی است . تجربه نشان میدهد که خسارت وارده برساختمانهای کوتاه و صلب که در زمینهای محکم ساخته شده اند ، زیاد است . درحالیکه در ساختمانهای بلند و انعطاف پذیر ، آنهائی که در زمینهائی نرم ساخته شده اند ، صدمات بیشتری از زلزله دیده اند . بعبارت دیگر در زمینهای نرم که پریود ارتعاش زمین نسبتا" بزرگ است ، ساختمان های کوتاه نتایج بهتری داده اند و برعکس در زمینهای سفت با پریود کوچک ، ساختمان بلند احتمال خرابی کمتر دارند.
عکس العمل ساختمانها در مقابل حرکت زلزله بستگی به مشخصات خود ساختمان از نظر صلبیت و یا انعطاف پذیری آن دارد و مهمترین مشخصه ساختمان در رفتار آن در مقابل زلزله ، پریود طبیعی ارتعاش ساختمان است.
معایب ساختمانهای فلزی:
ضعف در دمای زیاد : مقاومت ساختمان فلزی با افزایش دما نقصان می یابد . اگر دکای اسکلت فلزی از 500 تا 600 درجه سانتی گراد برسد ، تعادل ساختمان به خطر می افتد .
خوردگی و فساد فلز در مقابل عوامل خارجی : قطعات مصرفی در ساختمان فلزی در مقابل عوامل جوی خورده شده و از ابعاد آن کاسته میشود و مخارج نگهداری و محافظت زیاد است .
تمایل قطعات فشاری به کمانش : با توجه به اینکه قطعات فلزی زیاد و ابعاد مصرفی معمولا" کوچک است ، تمایل به کمانش در این قطعات یک نقطه ضعف بحساب می رسد .
جوش نامناسب : در ساختمانهای فلزی اتصال قطعات به همدیگر با جوش ، پرچ ، پیچ صورت میگیرد . استفاده از پیچ و مهره وتهیه ، ساخت قطعات در کارخانجات اقتصادی ترین ، فنی ترین کار می باشد که در کشور ما برای ساختمانهای متداول چنین امکاناتی مهیا نیست . اتصال با جوش بعلت عدم مهارت جوشکاران ، استفاده از ماشین آلات قدیمی ، عدم کنترل دقیق توسط مهندسین ناظر ، گران بودن هزینه آزمایش جوش و .... بزرگترین ضعف میباشد.
تجربه ثابت کرده است که سوله های ساخته شده در کارخانجات درصورت رعایت مشخصات فنی و استاندارد ، این عیب را نداشته و دارای مقاومت سازه ای بهتر در برابر بارهای وارده و نیروی زلزله است.
منابع:
1- بتن و بتن فولادی ، دکتر شمس الدین مجابی
2- رفتار و طرح لرزه ای ساختمانهای بتن مسلح و فلزی ، عباس تسنیمی
3- طرح و محاسبات ایستائی – آرگ مگردیچیان
4- آئین نامه 2800 و بتن ایران
5- سازه های فلزی ، شاپور طاحونی
معماران انگلیسی در حال طراحی نقشه بلندترین سازه جهان به ارتفاع بیش از یک کیلومتر هستند.
به گزارش سایت اینترنتی «نیوساینتیست»، ارتفاع این برج هزار و یک متری تقریبا دو برابر از بلندای مرتفع‌ترین سازه فعلی جهان، یعنی برج ۵۰۸ متری " تایپه ۱۰۱ " در تایوان، بیشتر خواهد بود.
پیش از این تصور می‌شد سازه موسوم به «برج دوبی» که با ارتفاعی بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ متر در کشور دوبی در حال احداث است، مرتفع‌ترین برج جهان خواهد بود اما با انتشار خبر طراحی برج هزار و یک متری جدید، مرتفع‌ترین سازه جهان به کشور کویت اختصاص خواهد یافت.
به گفته مسئولان شرکت عمرانی «اریک کوهن» که هم‌اکنون در حال مذاکره با دولت کویت برای ساخت این سازه جدید است، برج مذکور امکان اسکان ۷هزار نفر را فراهم کرده و هزینه ساخت آن در حدود ۸۴ میلیارد پوند و مدت ساخت آن در حدود ۲۵ سال تخمین زده شده‌است.
کارشناسان سازه جهان عقیده دارند طراحان برجی با این ارتفاع با مشکلاتی عدیده، از جمله احداث آسانسورهای کارآمد با ویژگی‌های منحصر به فرد و همچنین کنترل حرکات طبقات بالایی در برابر وزش باد، مواجه خواهند بود.
مکان احداث برج یک کیلومتری جدید، شهر «مدینه الحریر» در کشور کویت اعلام شده‌است
برج تایپه 101 باعث ایجاد زلزله می شود !
به گزارش ایسنا، زمین‌شناسان تایوان معتقدند که از سال 1997 با ساخته شدن آسمانخراش 508 متری (1667 فوت) در «تایپه» - مرکز تایوان - زمین‌لرزه‌هایی با بزرگی 0/2 تا 5/2 در مقیاس ریشتر اندازه‌گیری شده است.
به علاوه دو زمین‌لرزه 2/3 و 8/3 ریشتری هم دقیقاً در زیر برج «تایپه 101» در اکتبر 2004 و مارس 2005 رخ داد. این در حالی است که با این که زمین‌لرزه‌ها گاهی در تایوان رخ می‌داده‌اند اما خود تایپه کمترین سابقه تاریخی را از لحاظ لرزش‌های زمین داشته است.
Lin Cheng-horng زمین‌شناس موسسه Academia Sinica تایوان می‌گوید: ”«تایپه 101» 700 هزار تن وزن دارد که این وزن تنش عمودی 7ر4 بار به زیر ساخت ساختمان اعمال میکند، که این تنش به دلیل وجود سنگ‌های رسوبی نرم در زیر شهر تاپیه ممکن است به پوسته سطحی زمین منتقل شود.“
این که زمین لرزه‌ها با فعالیت‌های انسانی تحریک می‌شوند در نمونه‌هایی همچون سدهای آب در کشورهای ژاپن، آمریکا و کانادا به اثبات رسیده است اما این که این ساختمان مستقیما مسوول افزایش فعالیت‌های زمین در تایپه باشد، هنوز قطعیت نیافته است.
گفتنی است 101 تایپه یک آسمان خراش 7ر1 میلیارد دلاری است که برای کاربری‌های تجاری و اداری در تاپیه ساخته شده و گفته میشود که در برابر زمین‌لرزه‌هایی با بزرگی بالای 7 مقاوم است.
آسمان خراش دوار دبی از خورشید نیرو می گیرد
پروژه ساخت بلندترین برج دوار دبی که از نیروی خورشید انرژی می گیرد، همچنان عنوان برتر طرح های سراسر جهان را به خود اختصاص داده است.