دانلود تحقیق برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک

شمایی کلی از اصول برنامه‌ریزی

برنامه‌ریزی, فرآیند آگاهانه و سیستماتیک تصمیم گیری در مورد اهداف و فعالیت‌های آینده یک فرد, گروه, واحد کاری یا سازمان است.

فرآیند مبنایی برنامه‌ ریزی:

1.       تحلیل موقعیتی: برمبنای رویکرد احتمالی (پیشامدهای آینده), برنامه‌ریزی با یک تحلیل موقعیتی آغاز می‌شود. برنامه‌ریزان باید در چارچوب محدودیت‌های زمانی و منابع, اطلاعات مرتبط با مساله مورد برنامه‌ریزی را جمع‌آوری, تفسیر و خلاصه (جمع‌بندی) نمایند.

2.       ارایه اهداف و طرح‌های ممکن (گزینه‌های پیش رو): این مرحله, جایی است که باید بر خلاقیت تاکید ورزید و مدیران و کارکنان را تشویق کرد تا برپایه نگرشی وسیع به امورشان بیندیشند.

الف. ”اهداف“, همان مقاصد یا غایت‌هایی هستند که مدیران قصد رسیدن بدان‌ها را دارند. اهداف می‌بایست مشخص, چالشی و واقع‌گرایانه باشند.

ب. ”طرح‌ها (یا برنامه‌ها)“, اعمال یا ابزارهایی هستند که مدیران برای حصول اهداف خود بکار می‌گیرند.

3.       ارزیابی اهداف و طرح‌ها: تصمیم‌گیرندگان باید مزایا, مضرات و تاثیرات بالقوه هر گزینه پیش رو (هدف و طرح) را ارزیابی نمایند.

4.       انتخاب هدف و طرح: حال برنامه‌ریز در موقعیتی است که باید مناسب‌ترین و امکان‌پذیرترین اهداف و طرح‌ها را برگزیند.

5.       پیاده‌سازی و اجرا: باید مدیران و کارکنان, طرح (برنامه) را درک نموده, منابع موردنیاز آن را در اختیار داشته, و برای انجام آن برانگیخته شوند.

6.       پایش و کنترل: از آنجاییکه برنامه‌ریزی, فرآیندی پیش‌رونده و تکرارشونده است, باید مدیران مستمراً عملکرد واحدهای تحت‌تکفل‌شان را از جهت تطابق با اهداف و برنامه‌های واحد, تحت‌نظر داشته باشند.

سطوح برنامه‌ریزی

الف. برنامه‌ریزی استراتژیک:

برنامه‌ریزی استراتژیک دربردارنده تصمیم‌گیری‌هایی است که راجع به اهداف و استراتژی‌های بلندمدت سازمان می‌باشند.

1.       ”اهداف استراتژیک“, مقاصد و غایت‌های عمده‌ای هستند که مرتبط با بقا, ارزش و رشد سازمان هستند.

2.       ”استراتژی“, الگوی یا چارچوبی از اعمال و تخصیص منابع است که برای دستیابی به اهداف سازمان طراحی شده باشد.

ب. برنامه‌ریزی تاکتیکی و عملیاتی:

1.       ”برنامه‌ریزی تاکتیکی“, اهداف و طرح‌های استراتژیک را به اهداف و برنامه‌های مشخص تبدیل (ترجمه) می‌نماید که مرتبط با بخش خاصی از سازمان می‌باشند.

2.       ”برنامه‌ریزی عملیاتی“, رویه‌ها و فرآیندهای خاص موردنیاز در سطوح پایین سازمان را مشخص می‌نماید.

برنامه‌ریزی استراتژیک: دیروز و امروز

مدیریت استراتژیک, تمامی مدیران سازمان را در تدوین و اجرای اهداف استراتژیک و استراتژی‌ها دربر‌می‌گیرد. گام‌های کلی برنامه‌ریزی استراتژیک را می‌توان به اجمال این‌گونه برشمرد:

گام 1: تعیین ماموریت, دیدمان (چشم‌انداز) و اهداف

1.       ”ماموریت“, مقصود و ارزش‌های اصلی سازمان (و حوزه عملکرد آن) را مشخص می‌نماید. در واقع, عبارتی است که دلیلِ وجودِ سازمان (یا فلسفه وجودی آن) را بیان می‌دارد.

2.       ”دیدمان استراتژیک“, فرای بیانیه ماموریت سازمان رفته و چشم‌اندازی را مشخص می‌کند که شرکت (یا سازمان) بدان‌جا می‌رود و به آن تبدیل می‌شود.

گام 2: تحلیل فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی

توفیق مدیریت استراتژیک وابسته به ارزیابی صحیح و همه‌جانبه محیط سازمان است. شایان ذکر است ”ذی‌نفعان“, افراد و گروه‌هایی هستند که از حصول ماموریت, اهداف و استراتژی‌های سازمان, تاثیر و تاثر می‌پذیرند. ذی‌نفعان عبارتند از:‌خریداران, تامین‌کنندگان, رقبا, سازمان‌های دولتی و قانون‌گذار, اتحادیه‌ها و گروه‌های کارگری (یا کارمندی), جامعه مالی, مالکین و سهام‌داران, و انجمن‌های بازرگانی و تجاری.

گام 3: تحلیل نقاط قوت و ضعف داخلی

همزمان با تحلیل محیط بیرونی سازمان, باید نقاط قوت و ضعف حوزه‌های کاری عمده داخل سازمان نیز مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرند. در این راستا باید منابع (و میزان آن‌ها) و شایستگی‌های محوری سازمان مشخص گردند تا بتوان آن را با دیگران مقایسه کرد.

1.      منابع و شایستگی‌های محوری:

الف. ”منابع“, ورودی‌های تولید سازمان هستند که می‌توان از طریق ذخیره‌سازی (و تجمع آنها) در یک بازه زمانی, عملکرد شرکت را بهبود بخشید.

ب. ”شایستگی‌های محوری“, به آن چیزهایی اطلاق می‌شود که یک شرکت, قادر به انجام آن, به طور ویژه, نسبت به دیگر رقبایش است.

2.       ترازیابی:

”ترازیابی“, فرآیندی است که کارکردها و مهارت‌های اصلی یک شرکت با دیگر شرکت‌ها (یا مجموعه‌ای از شرکت‌ها) مقایسه می‌گردد تا مشخص شود چقدر می‌تواند ”خوب“ عمل کند.

گام 4. تحلیل SWOT و تدوین استراتژی

به بررسی و مقایسه نقاط قوت و ضعف, و فرصت‌ها و تهدیدها, عموماً تحلیل SWOT اطلاق می‌شود. این تحلیل, مدیران را قادر می‌سازد تا واقعیت‌ها و پیش‌بینی‌های عمده منتج از تحلیل داخلی و خارجی سازمان را استخراج و جمع‌بندی نمایند.

1.       استراتژی شرکتی (کلان): استراتژی کلان شرکت, مجموعه کسب‌وکارها, بازارها یا صنایعی را که در آن به رقابت می‌پردازد و نحوه توزیع منابع درمیان آنان را برمی‌شمرد.

الف. یک ”استراتژی یکپارچه‌سازی عمودی“, بیانگر توسعه و گسترش حوزه سازمان (دامنه عملکرد) به سمت کانال‌های تامین یا توزیع‌کنندگان است.

ب. یک ”استراتژی تنوع‌گرایی هم‌محور“, بیانگر حرکت به سمت کسب‌وکارهای جدیدی است که مرتبط با کسب‌وکار محوری و اولیه شرکت است.

ج. ”تنوع‌گرایی مختلط“, استراتژی شرکتی کلانی است که بیان‌کننده بسط و گسترش شرکت به سمت کسب‌وکارهای نامرتبط است. یکی از متداول‌ترین تکنیک‌های بررسی و تحلیل استراتژی شرکتی, ماتریس گروه مشاوره بوستون (BCG) است.

روندها در استراتژی شرکتی: در سال‌های اخیر, شرکت‌های آمریکایی موجی از ادغام‌ها و تصاحب‌ها را تجربه نمودند.

2.       استراتژی کسب‌وکار: استراتژی کسب‌وکار, دربردارنده اقدامات و اعمال عمده‌ای است که جایگاه رقابتی (رقابت‌پذیری) یک سازمان در بازار را بنانهاده و تقویت می‌نمایند.

الف. کسب‌وکارهایی که ”استراتژی هزینه پایین“ را در پیش می‌گیرند, می‌کوشند تا به روشی کارآمد, محصولی استاندارد و بدون زوائد (ظواهر و تجملات خاص) ارایه نمایند.

ب. در ”استراتژی تمایز“, شرکت می‌کوشد تا در ابعادی از صنعت خود یا بازارش (که برای مشتری ارزشمند است), شاخص و یکتا گردد.

3.       استراتژی کارکردی: استراتژی‌های کارکردی توسط هریک از بخش‌های کارکردی و اجرایی سازمان در راستای پیشتیبانی از استراتژی کسب‌وکار پیاده می‌شوند.

گام 5. پیاده‌سازی استراتژی

مدیران استراتژیک باید تضمین نمایند که استراتژی‌های جدید سازمان, به روشی اثربخش و کارا مورد پیاده‌سازی و اجرا واقع می‌شوند. به طور کلی, پیاده‌سازی استراتژی شامل چهار گام مرتبط می‌باشد:

گام 1: تعریف وظایف استراتژیک.

گام 2: ارزیابی توانمندی‌های سازمان.

گام 3. تدوین نیازمندی‌های اجرایی (پیاده‌سازی استراتژی‌ها)

گام 4. طرح اجرا و پیاده‌سازی

گام 6. کنترل استراتژیک

بایستی یک سیستم کنترل استراتژیک در سازمان طراحی گردد تا مدیران را در ارزیابی میزان پیشرفت سازمان در زمینه استراتژی‌هایش یاری رسانده و آنان را قادر سازد تا در شرایطی که اختلافاتی وجود دارد (فاصله با اهداف تعیین‌شده), اعمال اصلاح‌گرانه را اتخاذ نمایند.

1- نام و تعریف رشته

رشته دکترای عمومی داروسازی Doctor of Pharmacy (Pharm. D) شاخه ای از علوم پزشکی است که به منظور رفع نیاز های خدمات داروئی جامعه در سازمان های مرتبط با دارو تاسیس شده است.

2- تاریخچه رشته و پیشرفت های جدید

با توجه به نیاز بشر به درمان بیماری ها و همچنین پیشرفت علم شیمی و بیولوژی و همچنین ارتباط تنگا تنگ علوم مختلف و همچنین گشوده شدن عرصه برای ارائه روش های جدید درمانی بااستفاده از دارو های جدیدتر و موثر تر رشته داروسازی از ابتدای قرن بیستم به عنوان یک رشته مستقل مطرخ گردید که این امر در ایران با استقلال این رشته از رشته پزشکی و تاسیس دانشکده داروسازی در سال 1313 در دانشگاه تهران محقق گردید. به مرور زمان و با توجه به نیاز کشور به استفاده از خدمات داروسازان و همچنین احساس ضرورت بر تدوین برنامه های تحصیلی این رشته، دانشکده های داروسازی دیگری در تبریز، اصفهان، مشهد، اهوازو سپس شهید بهشتی، کرمان، شیراز، ساری و کرمانشاه تاسیس گردید. همچنین برنامه رشته داروسازی به صورت مدون در سال 1361 توسط شورای انقلاب فرهنگی ارائه که این برنامه با کمی تغییر در سال 1367 بازنگری گردیده است. امروزه علاوه بر تاسیس دانشکده های داروسازی هر دانشکده به لحاظ رشد و تحولات عظیم علمی اقدام به تاسیس مراکز تحقیقاتی و همچنین با توجه به نیاز جامعه به خدمات تخصصی تر اقدام به تاسیس و را ه اندازی رشته های تخصصی نموده است.

3- فلسفه تدوین برنامه ( ارزشها و باورها )

حفظ سلامت انسان و محیط زندگی وی از حقوق اصلی او محسوب می شود و در رشته داروسازی نیز با توجه به کاربردهای تعیین کننده آن در تامین سلامت جامعه در راستای تحقق عدالت اجتماعی، بر مد نظر گرفتن این حق اساسی تاکید می شود . دانشمندان مسلمان و ایرانی در شناخت محیط زندگی و داروها پیشقدم بوده اند و دراین برنامه بر روح حاکم بر فرهنگ غنی ملی در زمینه های اقلیم شناسی و جنبه های اخلاقی بخصوص اخلاق پزشکی تاکید دارد. همچنین از نیازهای اساسی انسانها تمایل به رشد و تعالی است و انسانها فطرتا طالب شناخت بهتر خلقت هستند . لذا دراین برنامه بر افزودن اطلاعات ، ایجاد نگرشهای لازم و تقویت جنبه پژوهشگری و دستیابی به نهانهای خلقت توجه می شود و سعی می گردد با بکار گیری شیوه های جدید و قدیم تعلیم و تربیت در جهت افزایش قدرت تفکر ، استقلال ، تصمیم گیری و افزایش توان حرفه ای فراگیرندگان با توجه به نیازهای جامعه و اولویت های ملی با بهره گیری از فراگیری مداوم گام برداشته شود.

4- رسالت (Mission)

ماموریت اصلی تربیت دانش آموختگانی است که می توانند در نظام های بهداشتی و تامین سلامت و آموزشی ، پژوهشی ، برنامه ریزی و خدماتی مربوط به داروها انجام وظیفه کنند با تربیت این نیروها تامین سلامتی پیشرفت خواهد داشت . همچنین با استفاده از متدها و تکنیکهای جدید ساخت دارو و ارائه مشاوره به تشخیص درمان و پیش گیری از بیماری ها کمک می شود. بطور کلی این رشته بر خلاقیت ، نوآوری ، کارگروهی و اخلاق حرفه ای نیز تاکید دارد.

5- چشم انداز (Vision)

در یک دنیای درحال تغییر و. تحول و پیشرفت ، دانش آموخته داروسازی نقش موثر و کارآمدی در ارتقای سطح علمی در مقطع آموزش و پژوهش و پاسخ گویی به نیازهای در حال تحول خدمات بهداشتی جامعه را با همکاری سایر متخصصین گروه پزشکی خواهند داشت . امید می رود با اجرای موفق این برنامه آموزشی سطح علمی در این رشته ارتقا یافته و در حد استانداردهای بین المللی باشد و کشور و جامعه را با پیشرفت های علمی دنیا هماهنگ نماید. مطابق استانداردهای بین المللی ، دکتر داروساز باید جایگاه های واقعی خود را در حلقه درمان جامعه کسب نماید . لذا امید می رود که این رشته بتواند لااقل در ده سال آینده جایگاه واقعی خود را از لحاظ رفع نیازهای حرف وابسته در سطح ملی و حتی بین المللی کسب نماید.

6- اهداف کلی (Aims)

از دانش آموختگان این رشته انتظار می رود اطلاعات عمومی کافی در جنبه های مختلف علوم دارویی داشته و نیازهای جامعه را در این ارتباط حل نماید . اهداف کلی این رشته عبارتند از :

الف- برآوردن نیازهای عمومی آموزشی و پژوهشی برای فهم بهتر علم داروسازی وعوامل مرتبط با این علم

ب- آشنایی با پژوهش های علمی و عملی در حیطه علوم دارویی

ج) افزایش مهارت ها و آگاهی ها در خصوص

- شناخت کامل خصوصیات داروهای موجود در فارماکوپه داروئی

- توانایی اداره داروخانه های عمومی و تخصصی و راهنمایی بیماران و مشاوره پزشکان در استفاده درست از داروها

- ساخت داروها و مواد آرایشی بهداشتی در حد داروخانه

- ساخت داروها و مواد آرایشی بهداشتی در صنعت

- کنترل کمی و کیفی داروها و مواد غذایی و آرایش بهداشتی

- پیشگیری از سمیت و عوارض جانبی داروها و اطلاع رسانی داروها

- آشنایی با مراجع و رفرانس های داروسازی و علوم دارویی

- توان شناخت و برنامه ریزی برای حل مسائل مرتبط با دارو و سلامت در سطح ملی

- فرهنگ ها و عقائد جوامع گوناگون

- امور پژوهشی و آموزشی محیط پیرامون خویش

- تحکیم اخلاق حرفه ای

7 - نقش دانش آموختگان در برنامه آموزشی

نقش های دانش آموختگان این رشته عبارتند از :

1) خدماتی

2) مدیریتی

3) مشاوره ای و آموزشی

4) پژوهشی

8- وظایف حرفه ای دانش آموختگان

درنقش خدماتی می توانند در

1) داروخانه شهری به عنوان مسئول که بر حسن اجرای امور نسخه پیچی و راهنمائی متقاضیان خدمات داروئی نظارت دارد، ارائه خدمات نماید.

2) داروخانه بیمارستانی به عنوان مسئول فنی که بر حسن اجرای امور نسخه پیچی و تامین داروهای بخش های مختلف بیمارستان و راهنمائی متقاضیان خدمات داروئی نظارت دارد، ارائه خدمت نمایند.

در نقش مشاوره ای و آموزشی می توانند

1) در داروخانه اعم از شهری و بیمارستانی در انتخاب و مصرف صحیح داروها به بیماران و پزشکان کمک نمایند

2) با ارائه اطلاعات صحیح به پزشک و بیمار باعث کاهش عوارض سمی و جانبی داروها گردد.

درنقش مدیریتی می توانند

1) در سازمانها و موسسات داروئی به عنوان مدیر فعالیت نماید

2) در کلیه امور مربوط به دارو اعم از ارتباط با کارخانه های داروسازی یا دیگر مراکز تولید دارو ، و شبکه های بهداشتی در سطح اجرائی و نظارتی ارائه خدمات نمایند

3) در کارخانه های داروسازی بر ساخت و کنترل داروها به عنوان مسئول فنی نظارت نمایند

در نقش پژوهشی می توانند 1) با توجه به اهداف رشته، با مطالعه پیرامونی در خصوص الگوی مصرف دارو و نوع بیماری ها منطقه فعالیت به افزایش سطح آگاهی پزشکان در آن منطقه مشخص کمک نماید.

2) در بخش های پژوهشی شامل مراکز تحقیقاتی و همچنین