تعریف مفهومی : مدرسه هوشمند مدرسه ای است که جهت ایجاد محیط یاددهی - یادگیری و بهبود نظام مدیریتی مدرسه و تربیت دانش آموزان پژوهنده طراحی شده است .
تعریف : مدرسه هوشمند مدرسه فیزیکی است که کنترل و مدیریت آن مبتنی بر فناوری رایانه و شبکه می باشد و محتوای اکثر دروس آن الکترونیکی و سیستم ارزشیابی و نظارت آن هوشمند است .
? اهداف :
- رشدهمه جانبه دانش آموزان ( ذهنی . جسمی . عاطفی و روانی )
- ارتقاء تواناییها و قابلیتهای فردی
- تربیت نیروی انسانی متفکر و آشنا به فناوری
- افزایش مشارکت مردمی
? راهبردها و خط مشی ها :
- تاکید بر مهارتهای فکر کردن
- تدریس ارزشها و زبان از طریق آموزش
- فراهم نمودن محیط یاد دهی - یادگیری
- فراهم کردن انواع شیوه های آموزشی برا یاستعدادهای مختلف
- آگاهی دادن به اولیاء در مورد آنچه در مدرسه واقع شده است .
- فراهم کردن فرصتهای همکاری افراد جامعه با مدرسه
? ارکان مدرسه هوشمند :
*محیط یاددهی - یادگیری
*این محیط چهار حوزه را تحت پوشش خود قرار می دهد :
الف - برنامه درسی ب - روش تدریس ج - ارزیابی د - محتوا
* مدیریت : منابع و فرآیندهای مورد نیاز محیط یاددهی - یادگیری را پشتیبانی و حمایت می کند.
*مسئولیتهای افراد و مهارتهای مورد نیاز : در این مدرسه نقش مدیر. معلم .دانش آموز و والدین تغییر خواهد کرد و با توانیی ها و دانش خود نقش مؤثری در مدرسه خواهند داشت .
*فناوری : ایجاد محیط یاددهی - یادگیری . مدیریت و ارتباطات بیرونی راه حل های مبتنی بر فناوری را الزامی می کند.
? ویژگیهای ارکان مدرسه هوشمند:
محیط یاددهی - یادگیری
الف - برنامه درسی
اصول حاکم بر برنامه درسی در این مدرسه به شرح ذیل می باشد :
* طراحی برای کمک به دانش آموزان برای رشد همه جانبه و متعادل
*یکپارچه سازی دانش آموزان برای رشد همه جانبه و متعادل
*یکپارچه سازی دانش . مهارتها و ارزشها از طریق برنام? درسی ( باپروژه ای نمودن فعالیتها ی مربوط به محتوا )
*نظم و تداوم در آموزش
*ایجاد نگرشها ی مناسب در استفاده از فناوری
*دسترسی همه دانش آموزان به آموزش مطلوب
? دیدگاه برنامه درسی :
*معنی دار بودن : همه دانش آموزان مفاهیم آموزش را درک می کنند تا مقصود از آموزش خود را بدانند .
* مسئولیت اجتماعی : از وضایف و مسئولیتهای خود در جامعه آگاه می شود . نسبت به مردم احساس مسئولیت می کنند .
باز خورد برنامه درسی : برنامه درسی باید در دانش آموز مهارت و نگرش نقادانه و خلاقیت مثبت ایجاد کند .
*همه جانبه بودن : برروی رشد همه ابعاد انسانی تاکید می کند و به دانش آموزکمک می کند که روابط بین موضوعات مختلف را درک کند .
*عدم محدودیت : برنامه درسی محدود کننده نیست . اولا" دائما" برنامه های موجود بازنگری می شود . ثانیا" به دانش آموزان اجازه می دهد از برنام? درسی خود فراتر گام بردارند.
*هدفداری : برنام? درسی از فناوری به عنوان یکی از وسایل انتقال دانش استفاده می کند و به دانش آموزان نیز مهارت استفاده از فناوری را برای رفع نیاز خود را می آموزد.
ب - روش تدریس
روش تدریس در این مدرسه. دانش آموز محور خواهد بود.
اصول حاکم برروش تدریس به شرح ذیل می باشد :
* فراهم کردن ترکیبی از روشهای یادگیری برای اطمینان از رشد همه جانیه استعدا ها و قابلیتهای دانش آموز به منظور :
الف - تشویق یادگیری و ارتقاء خلاقیت
ب - دانش آموز محوری فعالیتها و ارتقاء تواناییهای فردی
*فراهم نمودن انواع روشهای آموزشی برای ارتقاء یادگیری
*هدایت کلاس با روشهای مختلف یاددهی - یادگیری
با توجه به دانش آموز محور بودن مدرس? هوشمند نقش دانش آموز مهمتر می باشد به صورتی که :
*درتعیین اهداف آموزشی دانش آموز با راهنمایی معلم خود اهداف را شکل می دهد.
*درتعیین وظایف آموزشی به پیشنهاد معلم وظایف توسط دانش آموز تعیین می گردد.
*در انتخاب منابع دانش آموز منابع خود را در نظر می گیرد و از معلم در مورد آنها نظر می خواهد.
ج - ارزیابی
ارزیابی در مدرسه به صورت هوشمند ودر برخی دروس با توجه به نوع درس غیر هوشمندمی باشد .
ویژگیهای ارزیابی :
*جامعیت *اجرا در انواع شکلها * روشهای چند گزینه ای *به موقع بودن *دانش آموز محوری *استمرار
- حیطه ارزیابی در مدرسه هوشمند جامع می باشد و علاوه بر ارزشیابی پایانی آمادگی و پیشرفت را نیز در بر می گیرد و این روش اطلاعات گوناگونی در مورد توانایی ها و نوع یادگیری دانش آموز ارائه می دهد:
*ارزشیابی ورودی = سنجش سطح دانش و توانایی.
*ارزشیابی مستمر = اندازه گیری پیشرفت دانش آموز برای سنجش قوت ها و ضعف های موجود.
*ارزشیابی پایانی = با توجه به سیستم آموزشی حاضر این ارزشیابی به صورت کتبی از میزان یادگیری دانش آموز به عمل می آید .
- ارزیابی به شکلهای مختلف طراحی می شود : ارزیابی در کلاس ارزیابی مدرسه ای ارزیابی متمرکز .
*ارزیابی در کلاس : این نوع ارزیابی در حین آموزش و پس از آموزش می باشد .
*ارزیابی مدرسه ای : این نوع ارزیابی در پایان هربخش درسی می باشد.
*ارزیابی متمرکز : این نوع ارزیابی هر زمان که دانش آموز اعلام آمادگی کند به صورت یک پروژه ارائه می گردد.
د - محتوا
در این مدرسه محتوا به دو شکل می باشد :
*محتوای تهیه شده با استانداردهای لازم ( ازطریق آموزش و پرورش )
*محتوایی که معلم تولید می نماید.
به طور کلی محتوا بر اساس چهار شاخص اصلی شکل می گیرد:
*کیفیت فنی *جذابیت * کیفیت آموزشی * تطابق با برنامه درسی
? مدیریت :
مدیریت کارا و اثر بخش که بتواند منابع و فرآیندهای مورد نیاز برای پشتیبانی تدریس و یادگیری را هدایت نماید.
-اصول حاکم بر مدیریت مدرسه هوشمند
*اداره امر آموزش مدرسه
*افزایش مشارکت والدین و جامعه
*مدیریت معلمان توانمند و متخصص
*خصیص منابع به نفع حداکثر دانش آموزان
*فراهم آوردن محیطی سالم در مدرسه
*اطمینان از امنیت مدرسه و کارکنان آن
*بهره برداری از فناوری و اداره آن به طور کارآمد و اثر بخش
? وظایف مدیر
*رهبری مدرسه
- ارتباطات مناسب با والدین و جامعه
- سیاستگذاری در راستای اهداف آموزش و تربیتی
- مدیریت برنامه آموزش متناسب با محیط یاددهی - یادگیر
*امور دانش آموزان
- تهیه سیستم جامع اطلاعات دانش آموزان به منظور ذخیره سازی بازیابی و گزارش دهی همه اطلاعات دانش آموزان .
- تسهیل فرآیند ثبت نام
- مشاوره و رسیدگی به امور آموزشی و تربیتی دانش آموزان
- مدیریت آزمون ( شکل . نوع . صحت . نتایج )
- پیگیری امور بهداشت . بیمه و غیره
*منابع آموزشی
- آشنایی با استفاده از پایگاه اطلاعاتی جامع آموزشی برای دسترسی سریع و ساده دانش آموزان و معلمان .
- فراهم ساختن منابع متناسب با نیاز معلم و دانش آموز به صورت الکترونیکی و چاپی ( کتابخانه الکترونیکی و........)
- آشنایی با نرم افزار های آموزشی .
- تدوین برنامه درسی متناسب با منابع آموزشی .
*امور مالی
- سیستم جامع حسابداری با توانایی تولید گزارشهای مورد نیاز به صورت خودکار.
- بازرسی و کنترل جامع برای اطمینان از کارکرد درست نظام مدرسه.