دانلود مقاله سازمان اداری و مالی در زمان پیامبر

Word 54 KB 8641 30
مشخص نشده مشخص نشده عمومی - متفرقه
قیمت قدیم:۱۰,۱۵۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۷,۵۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • : چنانچه تشکیل حکومت اسلامی، برای سرپرستی و اداره شؤون مسلمانان به حکم ضرورت لازم آید، قهرا نظام و تشکیلاتی باید باشد که بر تعیین حاکم، شرایط، صلاحیت‏ها، اختیارات و اوصاف او نظارت داشته باشد و در چگونگی صدور صلاحیت‏ها و رابطه حاکم بر مردم ضوابطی باشد وگرنه هرج و مرج جای نظم و انضباط را می‏گیرد و این بر خلاف اصول اسلام و منطق است. این نوشتار بر آن است تا حکومت اسلامی رسول الله صلی الله علیه و آله را که پس از هجرت در مدینه ایجاد کردند، مورد شناسایی قرار دهد و در نگرشی دقیق، سازمان اداری آن را تشریح کند.

    مقدمه

    اندیشه حکومت اسلامی، طبق آیات قرآن کریم و رهنمودهای پیامبر صلی الله علیه و آله به صحابه، دلالت‏بر احساس فطری بشر در تشکیل دولت دارد. (2) علامه طباطبایی‏قدس سره با استناد به آیه: «فاقم وجهک للدین حنیفا فطره الله التی فطرالناس علیها لا تبدیل لخلق الله ذلک الدین القیم و لکن اکثر الناس لا یعلمون‏» (3) لزوم دولت اسلامی را اثبات می‏کند و در توضیح آن، یادآور می‏شود: فطری بودن نیاز به تشکیلات حکومتی، به حدی بود که وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله پس از هجرت به مدینه، دست‏به ایجاد دولت اسلامی زد، مردم با وجود پرسش‏هایی که در زمینه حیض و اهله و انفاق و دیگر مسائل عادی مطرح می‏کردند و از پیامبر صلی الله علیه و آله توضیح می‏خواستند، در مورد تشکیل دولت هیچگونه پرسشی مطرح نکرده و توضیحی نخواستند. حتی جریان‏های پس از رحلت آن حضرت نیز با تمامی فراز و نشیب، از همین احساس فطری سرچشمه می‏گرفت. همه به انگیزه فطرت احساس می‏کردند که چرخ جامعه اسلامی بدون گرداننده، گردش نخواهد کرد و دین اسلام این واقعیت را، که درجامعه اسلامی باید حکومتی وجود داشته باشد، امضای قطعی نموده است. (4)

    طبیعی است که اسلام برای فعلیت‏بخشیدن به اهداف عالی خویش در زمینه‏های گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی عبادی، نیازمند وجود دولت است.

    حضرت امام خمینی‏قدس سره در کتاب ولایت فقیه خویش، وجود احکام مالی، دفاع ملی، احقاق حقوق و احکام جزایی در متن دین و شریعت را دلیل بر لزوم تشکیل حکومت دانسته، می‏نویسند:

    «سنت و رویه پیغمبر صلی الله علیه و آله دلیل بر لزوم تشکیل حکومت است; زیرا اولا: خود تشکیل حکومت داد... و ثانیا: برای پس از خود به فرمان خدا تعیین حاکم کرده است. (5) »

    چنانچه تشکیل حکومت اسلامی، برای سرپرستی و اداره شؤون مسلمانان به حکم ضرورت لازم آید، قهرا نظام و تشکیلاتی باید باشد که بر تعیین حاکم، شرایط، صلاحیت‏ها، اختیارات و اوصاف او نظارت داشته باشد و در چگونگی صدور صلاحیت‏ها و رابطه حاکم بر مردم ضوابطی باشد وگرنه هرج و مرج جای نظم و انضباط را می‏گیرد و این بر خلاف اصول اسلام و منطق است.

    این نوشتار بر آن است تا حکومت اسلامی رسول الله صلی الله علیه و آله را، که پس از هجرت در مدینه ایجاد کردند، مورد شناسایی قرار دهد و در نگرشی دقیق، سازمان اداری آن را تشریح کند.



    سازمان اداری در دوران جاهلیت

    اعراب حجاز، بدوی بودند. بنابراین ذکر حکومت و سازمان اداری به معنای دقیق کلمه در مورد آنان درست نیست; زیرا بدوی بودن و نظام حکومتی دو امر متناقض‏اند. ولی شهر مکه، مدینه و طائف وضعی میانه در بداوت و حضارت (تمدن) داشتند. به عبارت بهتر، در حالتی میان زندگی شهری و قبیله‏ای به سر می‏بردند.



    شهر مکه مقر قبایل قریش بود و هر قبیله‏ای محله‏ای از آن را در اختیار خود داشت و این مجاورت قبایل با یکدیگر، نوعی اتحاد و تقسیم کار در میان آنان ایجاد نموده، لیکن با این حال، همچنان علاقمند به استقلال باقیمانده بودند و از پیوستن به یکدیگر خودداری می‏کردند، به همین جهت هیچگاه به مرحله یک شهر به معنای جدید نرسید و به سلطه و نفوذ یک قدرت همگانی تن نداد.

    هیچگاه دیده نشد که شخصی به عنوان مکی معروف باشد و منسوب به مکه گردد.

    ولی انتساب به قبیله بسیار معمول و متداول بود. ملیت فقط ملیت قبیله‏ای بود و افتخار، افتخار قبایلی.



    دارالندوه

    قریش برای مذاکره و مشاوره در امور خصوصی و عمومی اجتماع می‏کردند و این اجتماعات رسمی در دارالندوه برگزار می‏شد. محل آن، خانه قصی بن کلاب بود که آن را ساخت و از آن دری به جانب کعبه قرار داد. آن اولین خانه‏ای است که در مکه ساخته شد و سپس مردم خانه‏های خود را به تبعیت از او ساختند. مورخان و سیره نویسان گفته‏اند که وجه نامگذاری «ندوه‏» از آن‏رو است که مشتق از ندی و نادی و منتدی است و این لغت‏به معنای مجلس است که مردم برای مشورت در امور خیر و شر، در آنجا گردهم می‏آمدند و قریش در آنجا به حل و فصل کارها، پیوندهای زناشویی، لوای جنگ، ختنه پسرها و... می‏پرداخت. (6)



    پست‏های مهم اداری مکه (7)

    1 - سرانت و حجابت; یعنی دربانی و پرده داری کعبه، که به عهده بنی عبدالدار بود و پس از آن امور مربوط به دارالندوه نیز بدان افزوده شد.

    2 - سقایت و عمارت; یعنی آب دادن حجاج و حفظ و حراست آداب و تشریفات در خانه کعبه. این منصب در دست‏بنی‏هاشم بود. عمارت یا نگاهبانی مسجدالحرام، یکی از مؤسسات وابسته به سقایت‏بود تا مراقبت کنند که کسی در آن محل مقدس یاوه سرایی و بدگویی نکند و فریاد نزند.

    3 - افادت; یعنی میهمانداری و اطعام حاجیان. قریش در مواقع معین، مبلغی پول از میان خود گرد می‏آوردند و برای اطعام فقرا به متصدیان میهمانخانه می‏دادند. این منصب از آن بنی نوفل بود.

    4 - ایسار; تفال و تطیر با تیرهای بی پر، در دوران جاهلیت‏بود که اعراب از این طریق در مشکلات زندگی چاره‏جویی می‏کردند و این خود به سمتی تبدیل شد که بنی جمح آن را بر عهده داشتند.

    5 - اموال محجره; اوقافی بود که به نام خدایان خود وقف می‏کردند. این سمت در دست‏بنی سهم بود. این پنج منصب جنبه دینی داشت. در کنار آن‏ها منصب جنگی نیز وجود داشت.

    6 - اللواء; پرچمداری; پرچمی دینی بود که در جنگ ها آن را خارج می‏ساختند و آن را عقاب می‏نامیدند. پرچم قریش به دست قصی بن کلاب بود که به فرمان وی آن را برای جنگ آماده می‏کردند.

    7 - قبه و اعنه; و آن خیمه‏ای بود که برخی از ابزار جنگی و تجهیزات نظامی در آن نگاهداری می‏شد و مقام «اعنه الخیل‏» متصدی نگهداری اسبان قریش در جنگ بود و این سمت را بنی مخزوم عهده‏دار بود.

    در کتاب های عرب پنج منصب دیگر برای اعراب ذکر شده و آنها عبارتند از:

    8 - قیادت; مقام راهبری قافله یا جنگجویان یا هر دو، که ولایت آن در بنی امیه بود و در اواخر عهد جاهلی، ابوسفیان آن را به دست داشت.

    9 - مشورت; عبارت بود از مشاوره در امری با متصدی این سمت، پیش از آن‏که برای آن امر اجتماع نمایند. این منصب در ست‏بنی اسد بود.

    10 - اشناق; مؤسسه ای که برای حل اختلاف و رضایت‏خصم تاسیس شد و معمولا برای پرداخت دیه‏های قبایل قریش و یا دیگران بوده است و ریاست آن به دست‏بنی‏تمیم بود.

    11 - سفارت; یعنی اعزام نمایندگان و سفیران برای انجام مذاکرات صلح و جنگ یا اظهار تفاخر قریش در برابر اقوام دیگر. این منصب را بنی عدی به دست داشت. و آخرین مسؤول آن در جاهلیت عمربن خطاب بود.

    12 - ایلاف; به معنای تضمین راه های بازرگانی، بدون پیمان حلف است. نوعی اجازه تجارت که قبیله قریش آن را از دولت های ایران و روم و از حکام حبشه و یمن در اختیار داشت و کسانی که این مقام ممتاز را برای قریش کسب کردند، هاشم، مطلب، عبد شمس و نوفل فرزندان عبد مناف بودند.

    13 - قضا; نظام اداری مکه بر روی سه محور دینی، نظامی، اقتصادی می‏چرخید. لذا جای مؤسسه قضایی یا قضاوت خالی بود. برخی سران عشایر قریش بر آن شدند. تا این خلا را برطرف کنند و در این راستا حلف الفضول را میان خود بستند. اساس آن پیمان دفاع از حقوق افتادگان بود و بنیانگذاران آن، همه نام فضل داشتند و پیامبر خدا در این پیمان، که حقوق مظلومان را بیمه می‏کرد، شرکت فرمود. (8)

    پیامبر صلی الله علیه و آله همه این مناصب، جز حجابت و سقایت را لغو و باطل اعلام کرد.



    ویژگی‏های اجتماعی مکه در آغاز بعثت

    ساختار اداری مکه متاثر از سه ویژگی اجتماعی بود، که شهر مدینه آن سه ویژگی را نداشت و آنها عبارت بودند از:

    الف: اکثریت‏شهروندان مکه را قریش و عشایر و تیره‏های آن تشکیل می‏داد، احتمالا افرادی از قبایل دیگر بوده‏اند اما در اقلیت قرار داشته‏اند. یکدست‏بودن شهروندان در مکه، این شهر را از خونریزی و عداوت‏های حاد سیاسی بدور می‏داشت. جنگ و خونریزی عمده‏ای میان قریش در تاریخ ثبت نشده است.

    ب: خصوصیت دیگر مکه در رنگ و طبع بازرگانی آن بود، بازرگانان قریش با عشایر قریش و کشورهای خارج روابط بازرگانی داشتند. تنظیم دقیق حرکت کاروان‏های بازرگانی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار بود و مستلزم آن بود که روابط با قبایل سر راه‏های قافله‏ها و کشورهای مقصد به دقت‏بررسی شود.

    ج: به دلیل وجود کعبه، این شهر به عنوان جایگاه عبادت و انجام مراسم حج، برای اعراب تقدس داشت و از نظر درآمد توریست و بازرگانی، منبع درآمد سرشاری برای قریش بود.

    این ویژگی‏های سه‏گانه موجب شد که این شهر از یک نظام اداری و مرکز قدرت برخوردار باشد و پیامبر در مکه مردم را به دینی جدید دعوت می‏کرد و عقول را از خرافات آزاد می‏نمود. او به برکت این دین توانست گروهی از مردم را پیرامون خود جمع کند و از این گروه، سازمانی واحد مبتنی بر تعلقات و تمایلات روحی واحد تشکیل گردید.

     

  • فهرست:

    ندارد.


    منبع:

    ندارد.

: چنانچه تشکیل حکومت اسلامی، برای سرپرستی و اداره شؤون مسلمانان به حکم ضرورت لازم آید، قهرا نظام و تشکیلاتی باید باشد که بر تعیین حاکم، شرایط، صلاحیت‏ها، اختیارات و اوصاف او نظارت داشته باشد و در چگونگی صدور صلاحیت‏ها و رابطه حاکم بر مردم ضوابطی باشد وگرنه هرج و مرج جای نظم و انضباط را می‏گیرد و این بر خلاف اصول اسلام و منطق است. این نوشتار بر آن است تا حکومت اسلامی رسول الله ...

دفتر رهبری - نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران نیروهای مسلح از لحاظ مدیریت و فرماندهی تحت تابعیت مقام رهبری هستند. این امر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیش بینی گردیده که قبلاً بدان اشاره نمودیم. در ارتباط با این عنوان قابل ذکر است که امور اداری، تدارکاتی، حقوقی و بودجه‌ای نیروهای مسلح در صلاحیت وزارت دفاع می‌باشد (ماده 8 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366) و ...

مقدمه دعوت اسلامی‌ از آغاز، جهان شمول بود و ماهیتی انسانی داشت؛ دعوتی که همه قشرهای جامعه را به پرستش خدای یگانه فرامی‌ خواند. آیین جدید، افراد جامعه را به بینش، خردورزی و تدبر در گذشته انسان ها و سیر تحول جوامع و شناخت و دریافت قوانین الهی، که برای تمامی‌ ادوار زندگی بشر و سعادت او وضع شده بود، فرا می‌ خواند. تعالیم اسلامی‌، برگرفته از واقعیت بود، از این رو می‌ بایست با عادت ها ...

دفتر رهبری - نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نیروهای مسلح از لحاظ مدیریت و فرماندهی تحت تابعیت مقام رهبری هستند. این امر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیش بینی گردیده که قبلاً بدان اشاره نمودیم. در ارتباط با این عنوان قابل ذکر است که امور اداری، تدارکاتی، حقوقی و بودجه‌ای نیروهای مسلح در صلاحیت وزارت دفاع می‌باشد (ماده 8 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366) و امور ...

- تاریخ اداری قبل از اسلام ایران در بررسی سازمان های اداری پیش ازاسلام ایران، توجه به دو نکته ی زیرین لازم به نظر می رسد : آگاهی های ما از گذشته های تاریخی دور ایران بسیار اندک بوده و مبتنی است بر بررسی - های دو قرن نزدیک دانشمندان اروپایی و شرق شناسانی مانند « سیلوستر دوساسی » پایه گذار مطالعه های شرق شناسی فرانسه (1793) و برنوف ، کاشف مبانی علمی ( 1830 ) . در ایران باستان ...

خداي عزوجل را سپاس که به من توان و فرصت اين را عطا نمود تا بتوانم ضره اي از آنچه اساتيدم به من آموخته اند و با تحقيق در کتب مختلف اين مطالب را جمع ‌آوري نمايم. از آنجاييکه از بين 14 موضوع پيشنهادي اينجانب به کانون محترم خوزستان و لرستان اين موض

در خرداد ماه 1302 با وقوع زلزله ای در شرق خراسان و زلزله ای دیگر به فاصله 3 ماه بعد در سیرجان و کرمان و همچنین جاری شدن سیلاب های گسترده در همان سال در استانهای گیلان , مازندران , آذربایجان شرقی و اصفهان زندگی بسیاری از هموطنان به مخاطره افتاد وباعث تلفات و خسارات بسیاری گردید . در این سوانح برای اولین بار نیروهای ارتش بعنوان عوامل حکومتی و با استفاده از نیرو و امکانات موجود به ...

فساد مالی و اداری فساد مالی در لغت به معنی تباه شدن، نابود شدن، از بین رفتن، فتنه، آشوب، زیان، کینه، ظلم، شرارت، بیماری و ... است. فساد در ادبیات لاتین از فعل لاتین RUMPERE به معنای شکستن است در حقیقت با تحقق فساد، چیزی می شکند یا نقض می شود. وا‍‍‍ژه مال هم که یک کلمه یونانی MELON یا MALON و لغت لاتینی MALUM است. مال در اصطلاح عبارت است از هر چیزی که دارای ارزش اقتصادی بوده و ...

تاریخچه ی سازمان امداد و نجات آشنایی با سوابق و فعالیتهای سازمان امداد و نجات در خرداد ماه 1302 با وقوع زلزله ای در شرق خراسان و زلزله ای دیگر به فاصله 3 ماه بعد در سیرجان و کرمان و همچنین جاری شدن سیلاب های گسترده در همان سال در استانهای گیلان , مازندران , آذربایجان شرقی و اصفهان زندگی بسیاری از هموطنان به مخاطره افتاد وباعث تلفات و خسارات بسیاری گردید . در این سوانح برای اولین ...

فصل اول: آشنایی با تاریخچه و سازمان بانک آشنایی با تاریخچه بانکداری در ایران و سازمان و اهداف بانک مسکن پول اختراع پول شاید یکی از کشفیات شگرف و بی‌نظیر باشد که مشکلات موجود در مبادله کالاها را به کلی برطرف ساخت بطوری که در این زمان وایف عمده‌ای بعهده دارد که می‌توان بطور خلاصه چنین عنوان نمود: 1- پول عمل مبادله را انجام می‌دهد یعنی کالاهای عرضه شده در ازاء پرداخت پول دریافت ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول