کلیات
1 . هدف این بخش، ارائه استانداردها و راهنماییهای لازم درمورد خدمات رسیدگی به اطلاعات مالی آتی و گزارش درباره آن، شامل روشهای رسیدگی به مفروضات بهترین براورد و مفروضات ذهنی است. این بخش برای رسیدگی به اطلاعات مالی آتی که به‌طور کلی یا توصیفی ارائه می‌شود، مانند مواردی که در مباحث و تحلیلهای مدیریت در گزارشهای سالانه واحد مورد رسیدگی ارائه می‌شود، کاربرد ندارد، اگرچه بیشتر روشهای مقرر در این بخش ممکن است برای چنین رسیدگیهایی نیز مناسب باشد.
2 . حسابرس در رسیدگی به اطلاعات مالی‌آتی باید شواهد مناسب و کافی درباره موارد زیر کسب کند:
الف- نامعقول نبودن مفروضات بهترین براورد مدیریت که زیربنای اطلاعات مالی آتی است و انطباق مفروضات ذهنی با مقاصد اطلاعات.
ب - تهیه اطلاعات مالی آتی برمبنای مفروضات مربوط به‌نحو مناسب.
پ - ارائه اطلاعات مالی آتی به‌نحو مناسب و افشای کافی مفروضات با اهمیت، از‌جمله تفکیک روشن مفروضات بهترین براورد و مفروضات ذهنی.
ت - تهیه اطلاعات مالی آتی به‌طور یکنواخت با صورتهای مالی تاریخی و با استفاده از رویه‌های حسابداری مناسب.
3 . ” اطلاعات مالی آتی“ یعنی اطلاعات مالی که مبتنی‌بر مفروضاتی درباره رویدادهای آتی و اقدامات احتمالی واحد مورد رسیدگی است. این اطلاعات از لحاظ ماهیت، بسیار ذهنی است و تهیه آن مستلزم اعمال قضاوت قابل توجه است. اطلاعات مالی آتی می‌تواند به شکل پیش بینی، فرضی یا ترکیبی از هر دو باشد، برای مثال، اطلاعات مالی پیش‌بینی شده یک‌ساله به علاوه اطلاعات مالی فرضی پنج ساله.
4 . ” اطلاعات مالی پیش‌بینی شده“ یعنی اطلاعات مالی آتی تهیه شده برمبنای مفروضاتی درباره رویدادهای آتی‌که مدیریت انتظار دارد رخ دهد و اقداماتی که مدیریت در تاریخ تهیه اطلاعات انتظار دارد انجام دهد (مفروضات بهترین براورد).
5 . ” اطلاعات مالی فرضی“ یعنی اطلاعات مالی آتی که براساس یکی از مبانی زیر تهیه شده است:
الف- مفروضات ذهنی درباره رویدادهای آتی و اقدامات مدیریت که لزوما انتظار وقوع آنها نمی‌رود، مانند مواردی‌که برخی واحدهای تجاری در مرحله پیش از بهره‌برداری یا در حال بررسی تغییر عمده در نوع عملیات خود می‌باشند.
ب - ترکیبی از مفروضات بهترین براورد و مفروضات ذهنی.
این اطلاعات، پیامدهای احتمالی رویدادها و اقدامات را با فرض وقوع آن،در تاریخ تهیه اطلاعات نشان می‌دهد.
6 . اطلاعات مالی آتی می‌تواند شامل مجموعه صورتهای مالی، یکی از صورتهای مالی یا یک یا چند عنصر صورتهای مالی باشد و ممکن است برای مقاصد زیر تهیه شود :
الف- به‌عنوان ابزار مدیریتی درون سازمانی، برای مثال، کمک به ارزیابی یک سرمایه‌گذاری احتمالی.
ب- برای ارائه به اشخاص ثالث، به‌عنوان مثال :
در اعلامیه پذیره نویسی به‌منظور ارائه اطلاعات درباره انتظارات آتی به سرمایه‌گذاران بالقوه.
در گزارش سالانه برای ارائه اطلاعات به سهامداران، مراجع ذیصلاح قانونی و سایر اشخاص ذینفع.
در گزارشی برای آگاهی اعتباردهندگان که ممکن است شامل مواردی چون جریان وجوه نقد پیش‌بینی شده باشد.
7 . مسئولیت تهیه و ارائه اطلاعات مالی آتی، شامل مشخص کردن و افشای مفروضات زیربنای آنها، به‌عهده مدیریت است. به‌منظور افزایش اعتبار اطلاعات مالی آتی، برای استفاده اشخاص ثالث یا هدفهای داخلی، ممکن است از حسابرس درخواست شود اطلاعات مزبور را رسیدگی و درمورد آن گزارش ارائه کند.
اطمینان بخشی حسابرس درباره اطلاعات مالی آتی
8 . اطلاعات مالی آتی به رویدادها و اقداماتی مربوط می‌شود که هنوز واقع نشده و ممکن است واقع نشود. گرچه ممکن است شواهدی به‌منظور پشتیبانی از مفروضات زیربنای تهیه اطلاعات مالی آتی در دسترس باشد، اما این‌گونه شواهد، خود مربوط به آینده است و از این رو، به‌دلیل ماهیت نظری، با شواهد معمول قابل دسترس در حسابرسی اطلاعات مالی تاریخی متفاوت است. بنابراین، حسابرس نمی‌تواند درباره تحقق نتایج نشان داده شده در اطلاعات مالی آتی اظهارنظر کند.
9 . به علاوه، با درنظر گرفتن نوع شواهد در دسترس برای ارزیابی مفروضات زیربنای تهیه اطلاعات مالی آتی، حسابرس ممکن است نتواند به‌گونه‌ای متقاعد شود که درباره عاری‌بودن مفروضات از تحریف با اهمیت، نظر مثبت اظهار کند. بنابراین، در این بخش، حسابرس هنگام گزارشگری درباره معقول بودن مفروضات مدیریت، تنها اطمینانی در سطح متوسط ارائه می‌کند. با این وجود، اگر حسابرس، به اندازه کافی متقاعد شده باشد، از اظهار اطمینان مثبت درباره مفروضات منع نشده است.
پذیرش کار
10. حسابرس، لازم است قبل از پذیرش کار رسیدگی به اطلاعات مالی آتی، موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:
استفاده مورد نظر از اطلاعات.
نشر عمومی یا محدود اطلاعات.
ماهیت مفروضات یعنی مفروضات بهترین براورد است یا ذهنی.
جزئیات قابل درج در اطلاعات.
دوره تحت پوشش اطلاعات.
11. هنگامی که مفروضات، کاملا غیر واقع‌بینانه است یا حسابرس براین باور است که اطلاعات مالی آتی برای استفاده مورد نظر نامناسب است، وی باید از پذیرش کار خودداری یا از آن کناره‌گیری کند.
12. حسابرس و صاحبکار باید درمورد شرایط کار توافق کنند. تنظیم قرارداد پیش از شروع کار، به نفع صاحبکار و حسابرس است؛ زیرا، از هرگونه برداشت نادرست درباره کار، جلوگیری می‌کند. این قرارداد، موضوعات مندرج در بند 10 بالا و مسئولیتهای مدیریت درباره مفروضات و ارائه کلیه اطلاعات مربوط و داده‌های زیربنای مفروضات به حسابرس را مشخص می‌کند.
شناخت فعالیت واحد مورد رسیدگی
13. حسابرس برای ارزیابی این که همه مفروضات عمده لازم جهت تهیه اطلاعات مالی آتی تعیین شده است باید شناخت کافی از فعالیت واحد مورد رسیدگی کسب کند. حسابرس لازم است با ارزیابی موضوعاتی چون موارد زیر، با فرایند تهیه اطلاعات مالی آتی توسط واحد مورد رسیدگی نیز آشنا شود :
کنترلهای داخلی حاکم بر سیستم مورد استفاده برای تهیه اطلاعات مالی آتی و میزان تخصص و تجربه تهیه‌کنندگان آن اطلاعات.
ماهیت مستندات تهیه شده به‌وسیله واحد مورد رسیدگی برای پشتیبانی از مفروضات مدیریت.
میزان استفاده از تکنیکهای آماری و ریاضی و بکارگیری رایانه.
شیوه‌های مورد استفاده در تعیین و بکارگیری مفروضات.
میزان دقت اطلاعات مالی آتی تهیه شده در دوره‌های قبل و دلایل مغایرات عمده.
14. حسابرس باید میزان توجیه‌پذیری اتکا براطلاعات مالی تاریخی واحد مورد رسیدگی را ارزیابی کند . حسابرس به‌منظور ارزیابی این‌که اطلاعات مالی آتی برمبنایی یکنواخت با اطلاعات مالی تاریخی تهیه شده است و همچنین دستیابی به یک معیار مبتنی بر اطلاعات مالی تاریخی برای ارزیابی مفروضات مدیریت، به شناخت از اطلاعات مالی تاریخی واحد مورد رسیدگی نیاز دارد. برای مثال، حسابرس لازم است مشخص کند که آیا اطلاعات تاریخی مربوط، حسابرسی یا بررسی اجمالی شده است و آیا در تهیه آنها از استانداردهای حسابداری استفاده شده است یا خیر.
15. چنانچه گزارش حسابرسی یا بررسی اجمالی درباره اطلاعات مالی تاریخی دوره قبل، حاوی نظری غیر از نظر مقبول بوده یا واحد مورد رسیدگی در مرحله تاسیس است، حسابرس واقعیتهای پیرامونی و تاثیر آن را بر رسیدگی به اطلاعات مالی آتی، مورد توجه قرار می‌دهد.
دوره تحت پوشش
16. حسابرس باید دوره زمانی تحت پوشش اطلاعات مالی آتی را مورد توجه قرار دهد. از آنجا که هرچه طول دوره بیشتر باشد، جنبه‌های نظری مفروضات افزایش می‌یابد، پس با طولانی‌تر شدن دوره، توانایی مدیریت برای تعیین مفروضات بهترین براورد کاهش می‌یابد. به هر حال، این دوره نمی‌تواند طولانی‌تر از دوره‌ای باشد که مدیریت، مبانی معقولی برای مفروضات خود دارد. برخی از عواملی که حسابرس در ارزیابی دوره زمانی تحت پوشش اطلاعات مالی آتی به آن توجه می‌کند، در زیر می‌آید :
چرخه عملیاتی؛ برای مثال، درمورد یک پروژه بلند مدت ساختمانی، زمان مورد نیاز برای تکمیل پروژه ممکن است دوره تحت پوشش را تعیین کند.
میزان اتکاپذیری مفروضات؛ برای مثال، چنانچه واحد مورد رسیدگی محصول جدیدی را معرفی می‌کند، دوره آتی تحت پوشش می‌تواند کوتاه و به‌اجزای کوچکتری، مانند هفته و ماه، تبدیل شود. ازسوی دیگر، چنانچه تنها فعالیت تجاری واحد مورد رسیدگی، داشتن اموال تحت اجاره بلندمدت است، یک دوره آتی نسبتا بلند ممکن است معقول باشد.
نیاز استفاده‌کنندگان؛ برای مثال، اطلاعات مالی آتی ممکن است درارتباط با درخواست وام و برای دوره زمانی لازم به‌منظور تامین وجوه کافی برای بازپرداخت آن، تهیه شود. ازسوی دیگر، اطلاعات ممکن است برای سرمایه‌گذاران درارتباط با فروش اوراق مشارکت، به‌منظور تشریح استفاده موردنظر از وجوه حاصل از فروش آن در دوره آتی، تهیه شود.